عبدالله بن علوی الحداد

حبیب عبدالله بن علوی الحداد

عنوان مقاله	حبیب عبدالله بن علوی الحداد
زبان مقاله	فارسی
اطلاعات نشر	ایران – قم – پژوهشگاه مطالعات تقریبی
ولادت	پنجم ماه صفر المظفر ، 1044 هجری قمری (1634 میلادی)
وفات	1720 م (1132 هجری قمری)

امام سید عبدالله بن علوی الحداد (متولد در سال 1634 میلادی) یک محقق اسلامی اهل کشور یمن بود. وی تمام عمر خود را در شهر طارم در دره حضرموت یمن گذراند و در 1720 م (1132 هجری قمری) در آنجا درگذشت. او پیرو عقیده اهل‌سنت اشعری بود در حالی که در فقه اسلامی از مسلمانان اهل‌سنت مکتب شافعی بود. علیرغم اینکه منبع اصلی مرجع در بین مسلمانان سنی به ویژه در میان صوفیان بود اخیراً کتاب‌های وی مورد توجه و چاپ قرار گرفتند و در جهان به زبان انگلیسی منتشر شدند. جذابیت آنها به روش مختصر است که در آن ارکان اساسی اعتقاد، عمل و معنویت اسلامی به نحوی کارآمد و به اندازه کافی برای خواننده مدرن توضیح داده شده است. نمونه هایی از این قبیل کتاب‌ها کتاب کمک ، زندگی انسان‌ها و دانش و حکمت است.

زندگی‌نامه

حبیب عبدالله یکشنبه شب پنجم ماه صفر المظفر 1044 هجری قمری (1634 میلادی) در الصبیر روستایی در حومه طارم در حضرموت به دنیا آمد. پدرش علوی بن محمد الحداد، متقی تقوی از قوم خدا بود. مادر بزرگ پدری امام الحداد، سلما نیز به عنوان یک زن معتقد و مقدس شناخته می شد. مادرش سلما بنت ایدروس بن احمد الحبشی بود. پدربزرگ مادریش احمد حبشی قبل از اینکه پدر امام حداد مادر امام حداد را بشناسد با پدر امام حداد ملاقات کرد و او به پدر امام حداد گفت: "فرزندان شما فرزندان من هستند و نعمتی در آنها " به عنوان یک سید، تقدس و تجربه مستقیم او از خدا به وضوح در نوشته های او منعکس شده است که شامل چندین کتاب، مجموعه ای از حروف صوفیانه و یک حجم شعر عرفانی است.

نسب وی به شرح زیر ثبت شده است: او عبدالله بن علوی، بن محمد، بن احمد، بن عبدالله، بن محمد، بن علوی، بن احمد حداد، بن ابوبکر، بن احمد، بن محمد، بن عبدالله، بن احمد، بن عبدالرحمان، بن علوی عامل الفقیه، بن محمد صاحب میربت، بن علی خلیقسام، بن علوی الثانی، بن محمد صاحب السومعه، بن علوی الاول، بن عبیدالله، بن احمد مهاجر، بن عیسی رومی، بن محمد النقیب، بن علی العریضی، بن جعفر صادق، بن محمد باقر، بن علی زین‌العابدین، بن حسین، بن علی بن ابی‌طالب و فاطمه الزهرا دختر محمد.

اولین شخصی که نام خانوادگی حداد (آهنگر) را به دست آورد، جد امام سید حداد، سید احمد بن ابوبکر بود. سید، که در قرن نهم هجری زندگی می‌کرد، اغلب در مغازه آهن فروشی در طارم می نشست، از این رو او را احمد الحداد (احمد آهنگر) می نامیدند.

حبیب عبدالله قدی بلند و پوستی روشن داشت. آبله باعث نابینایی دائمی او قبل از پنج سالگی شد. به نظر نمی رسد که این امر در حفظ کل قرآن و یا حتی نگاه او تاثیری بر شخصیت یا دانش وی داشته باشد زیرا هیچ گونه زخمی بر چهره او باقی نمانده بود. او گواهی می دهد: "در کودکی من هرگز مانند کسی رفتار نمی کردم که نمی‌دید، نه در راه رفتن و نه در بازی." از کودکی او به عنوان یک عالم دینی تربیت شد که در کودکی به عبادت و مبارزه معنوی شدید پرداخته بود. او همچنین راه زاهدانه را انتخاب کرد. "در ابتدا ، من مدت زیادی را صرف غذای درشت و پوشیدن لباس های خشن کردم."

امام حداد در جوانی قبل از 17 سالگی در دره های بیابانی اطراف طارم یک چهارم جوز (قسمتی) از تمرین قرآن را به تنهایی قرائت می کرد. گاهی اوقات این کار را با یکی از دوستانش انجام می داد. در ماه رمضان 1061 هجری قمری (1650 م. م.) در حالی که هنوز در 17 سالگی بود وارد خلوا (خلوت معنوی) در زاویه ای از مسجد مسجد الوجیره در طارم شد. او همچنین در همین سال ازدواج کرد. او روزها وقت خود را در خلوا می گذراند و سپس شب را به منزل خانواده همسرش می‌رفت. در شب خادم او را به مساجد مختلف در طارم می برد جایی که گزارش شده است که او تا 700 رکعت در شب نماز می خواند.

از جمله مستعارهای امام حداد محور دعوت و هدایت معنوی بود (القطب و داوطی وال ایرشاد). وی همچنین به آهنگر قلب (حدادالقلوب) معروف بود. معنای احتمالی این امر این است که آنها یک قطعه فلزی زنگ زده یا خورده را برداشته و آن را به یک قطعه فلزی خوش شکل تبدیل می کنند.

حبیب حداد در دوران "دوران افول" اسلام زندگی می کرد. در طول زندگی او انگلیسی ها قبلاً به تجارت در یمن عادت کرده بودند و پرتغالی ها جزیره سوکوترا را در 350 کیلومتری ساحل تصرف کرده بودند. گسترش مسلمانان عملاً متوقف شده بود. علاوه بر این منطقه حضرموت در طول زندگی خود شاهد یک دوره ویرانگر بود. وقتی امام حداد بیست و پنج ساله بود حضرموت توسط قصیمی زیدیه یمن علیا فتح شد. حضرامی ها آزادی خود را در 1715 م. امام هشتاد و یک ساله بود.

از امام حداد شش پسر به یادگار ماند. اولین پسر وی زین‌العابدین بود، پسر دوم حسن بود که در سال 1188 هجری قمری در طارم درگذشت، سومین فرزند سلیم بود، چهارمی محمد بود، و پنجمین پسر علوی در مکه درگذشت. 1153 هجری قمری و فرزندانش در طارم زندگی می کنند و آخرین آن حسین است که در طارم طاهون در 1136 هجری قمری درگذشت در حالی که فرزندانش در گجرات زندگی می‌کردند.

تحصیلات

امام حداد نزد بسیاری از علمای زمان خود در حضرموت تحصیل کرد. یکی از آنها پدر خود اوست. قبل از رسیدن به سن 15 سالگی پدرش توصیه کرد که کتابی به نام الارشاد را حفظ کند. کاری که در فقه شافعی بسیار خلاصه شده است. اما بعداً درخواست کرد که ترجیح دهد به جای مطالعه کتاب بیعت الهیدایه (آغاز هدایت) مطالعه کند. تمرکز بر فقه حبیب القطب عمر بن عبدالرحمان العطاس از جمله معلمان دیگر او بود. ایماژ عبدالرحمان العطاس معلمی است که به او اجازه داد تا بخشی از گشایش معنوی خود را در دوران دانشجویی توسعه دهد. وی همچنین در نزد چندین علمای دیگر علوی صداوسیما تحصیل کرد. مانند حبیب عاقل بن عبدالرحمان السگاف، حبیب العالمه عبدالرحمان بن شیخ ایدید، حبیب العلمه سهل بن احمد بحسین آل- حدیلی بعلاوی و دانشمند بزرگ مکه. حبیب محمد بن العوی السگاف و چند علمای دیگر.

در جوانی وقتی امام حداد سوره یاسین را می خواند. گریه می کرد و بر گریه غلبه می کرد. اعتقاد بر این است که گشایش معنوی او از طریق سوره یاسین بوده است. وی با راهنمایی یکی از علمای فقیه باجبیر ، بیعت الهدایه را فرا گرفت. وی همچنین احیاء العلوم الدین (احیای علوم دینی) را امام غزالی زیر نظر این دانشمند آموخت.

برخی از شاگردان امام حداد پسرانش ، حسن و حسین الحداد و همچنین حبیب احمد بن زین الحبشی بودند. حبیب احمد بن زین حبشی جانشین امام حداد در رهبری تصوف پس از مرگ وی شد.

آثار و آموزه‌ها

وی زندگی خود را از طریق مزارع تحت مالکیت خود تأمین می کرد، زندگی خود را وقف تدریس و نوشتن کرد. امام حداد مدت کوتاهی پس از ورود به خلوا (خلوت) شروع به تدریس کرد. از جمله کتاب‌هایی که او تدریس کرد، عوارف المعارف بود که اثری کلاسیک در تاسوعا توسط ابوحفص عمر سهروردی است. او این کار را تقریباً به مدت 11 سال تا سال 1072 هجری قمری (1661 میلادی) انجام داد. حتی سلاطین عصر او نامه های پند و اندرز از وی دریافت کردند. او بیشتر عمر خود را در حضرموت گذراند و در آنجا به تدریس فقه اسلامی و تصوف کلاسیک طبق دستور صوفی باعلویه (طریقه) پرداخت.

آثار او حول و حوش یقین، میزان ایمان تزلزل ناپذیر به خدا و پیامبر محمد است. آنها از بحث های تحقیقی یا جزمی خالی هستند. علاوه بر این، وی احکام قانونی (احکام فقهی) را مطرح نمی کند، که این امر مستلزم آن است که خوانندگان وی محدود به پیروان مکتب حقوقی وی (شافعی) باشند. بنابراین ، آثار او بسیار مناسب است ، اگر عمداً طراحی نشده باشد ، برای خوانندگان انبوه. نوشته های او مختصر است زیرا او قضاوت کرد که نسل های آینده وقت نخواهند داشت تا حجم زیادی را بخوانند.

"یقین" با عمل صحیح "سنت" در انجام عبادات واجب و پرهیز از حرام ها همراه با صداقت و راستگویی به خداوند حاصل می شود. نباید بین اشکال ظاهری، ذات باطنی و کاربرد عملی آموزه های اسلامی مانعی وجود داشته باشد. بنابراین ، به گفته امام حداد ، هرکس دانش دارد ، باید آن را به نیازمندان بیاموزد.

او چندین کتاب در زمینه تصوف و همچنین کتاب‌های ذکر مانند راتیب الحداد (عربی: راتب الحداد ، معروف به "گادات" در گویش محلی) و ورد اللطیف (عربی: الورد اللطیف) تألیف کرده است.) او همچنین کتاب‌هایی مانند مجموعه ده جلدی از رساله های کوتاه خود، حجم شعر او، مجموعه ای از سخنان وی، رسالت الموانه (کتاب کمک)، نسایih الدینیiy والوسایaya اللّه را تألیف کرده است. ایمانیه (توصیه های مذهبی و توصیه های مبتنی بر ایمان)

درگذشت

امام حداد دوشنبه شب هفتم یا هشتم ذی القعده سال 1132 هجری قمری (1720 میلادی) در منزل خود در الحاوی، طارم درگذشت و در قبرستان زنبل در طارم به خاک سپرده شد. قبر او یکی از مقاصد اصلی است که بسیاری از مردم هنگام انجام یک سفر مذهبی به حضرموت از آن دیدن کردند.

منابع

الروحیب، خالد (08-07-2015). تاریخ فکری اسلامی در قرن هفدهم. انتشارات دانشگاه کمبریج. پ. 248.