نقش انقلاب اسلامی در بیداری و وحدت مسلمانان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۵: خط ۶۵:
همگام با تساهل و تسامح، دورى از سیاست‌هاى تفرقه برانگیز دشمنان اسلام که به طور معمول با استفاده از ابزارها و شیوه‌هاى گوناگون در صدد ایجاد بدبینى، سوء ظن و انحراف اذهان مردم مسلمان صورت مى‌گیرد، از اصول بسیار ضرور براى رسیدن به وحدت اسلامى است. در این باره به آراى دو تن از اندیشه‌وران بزرگ معاصر جهان اسلام اشاره مى‌شود.<br>
همگام با تساهل و تسامح، دورى از سیاست‌هاى تفرقه برانگیز دشمنان اسلام که به طور معمول با استفاده از ابزارها و شیوه‌هاى گوناگون در صدد ایجاد بدبینى، سوء ظن و انحراف اذهان مردم مسلمان صورت مى‌گیرد، از اصول بسیار ضرور براى رسیدن به وحدت اسلامى است. در این باره به آراى دو تن از اندیشه‌وران بزرگ معاصر جهان اسلام اشاره مى‌شود.<br>
===1ـ4ـ1. علامه سید محمد حسین طباطبایى===
===1ـ4ـ1. علامه سید محمد حسین طباطبایى===
«... باید همواره متذکر این حقیقت بود که اختلاف دو طایفه در فروع است و در اصول دین با هم اختلافى ندارند و حتى در فروع ضروریه دین مانند نماز، روزه، حج، جهاد، و غیر آن‌ها متنفذ مى‌باشد و همگى قرآن و کعبه را یکى مى‌دانند. خوشبختانه دنیاى اسلام کم کم به این حقیقت پى مى‌برد و تأیید فکر تقریب بین مذاهب اسلامى از طرف مراجع شیعه براى همین منظور بود و شیخ بزرگوار «الازهر» نیز این حقیقت را با کمال صراحت لهجه بیان نمود و اتفاق کامل دینى شیعه و سنى را به همه جهانیان اعلام نمود... باید هم مناقشه علمى شیعه در سطح عالى، همواره ادامه یابد تا تاریکى‌ها روشن و حقایق براى عموم کشف گردد و این امر ربطى به تعصب ورزى و حمله و نشر اکاذیب ندارد»<ref>بى آزار شیرازى، رسالت انقلاب اسلامى ایران در توحید کلمه، 1370، ص30و31.</ref><br>
«... باید همواره متذکر این حقیقت بود که اختلاف دو طایفه در فروع است و در اصول دین با هم اختلافى ندارند و حتى در فروع ضروریه دین مانند نماز، روزه، حج، جهاد، و غیر آن‌ها متنفذ مى‌باشد و همگى قرآن و کعبه را یکى مى‌دانند. خوشبختانه دنیاى اسلام کم کم به این حقیقت پى مى‌برد و تأیید فکر تقریب بین مذاهب اسلامى از طرف مراجع شیعه براى همین منظور بود و شیخ بزرگوار «الازهر» نیز این حقیقت را با کمال صراحت لهجه بیان نمود و اتفاق کامل دینى شیعه و سنى را به همه جهانیان اعلام نمود... باید هم مناقشه علمى شیعه در سطح عالى، همواره ادامه یابد تا تاریکى‌ها روشن و حقایق براى عموم کشف گردد و این امر ربطى به تعصب ورزى و حمله و نشر اکاذیب ندارد»<ref>بى‌آزار شیرازى، رسالت انقلاب اسلامى ایران در توحید کلمه، 1370، ص30و31.</ref><br>
===2ـ4ـ1. استاد شهید مطهرى===
===2ـ4ـ1. استاد شهید مطهرى===
«آنچه بر سر مسلمین آمد که شوکت آن‌ها را گرفت، همین اختلاف‌هاى فرقه‌اى است. بدون شک نیاز مسلمین به وحدت و اتفاق از برترین نیازها است و درد اساسى جهان اسلام، همین کینه‌هاى کهنه میان مردم مسلمان است. دشمن همواره از این استفاده مى‌کند».<ref>ویژه نامه تقریب 1، 1369، ص 82.</ref>
«آنچه بر سر مسلمین آمد که شوکت آن‌ها را گرفت، همین اختلاف‌هاى فرقه‌اى است. بدون شک نیاز مسلمین به وحدت و اتفاق از برترین نیازها است و درد اساسى جهان اسلام، همین کینه‌هاى کهنه میان مردم مسلمان است. دشمن همواره از این استفاده مى‌کند».<ref>ویژه نامه تقریب 1، 1369، ص 82.</ref>
خط ۸۳: خط ۸۳:
==3ـ3. وحدت امت اسلامى==
==3ـ3. وحدت امت اسلامى==
قرآن کریم ضمن آن که انسان را خلیفه خدا در زمین معرفى مى‌کند، مسلمانان را به سوى همبستگى و الفت و برادرى مى‌خواند و آن‌ها را امت واحده خطاب مى‌کند. اسلام هیچ فرق و برترى از نظر رنگ، جنس و سرزمین براى انسان‌ها قائل نیست. همه انسان‌ها از یک پدر و مادر یعنى حضرت آدم و حوا زاده شده اند و همه انسان‌ها به رغم مقاومت‌هاى ظاهرى از نظر اقلیم و نژاد به لحاظ فطرت داراى وحدت هستند و همه طبایع انسانى از یک اصل واحد سرچشمه مى‌گیرد. قرآن مى‌فرماید:<br>
قرآن کریم ضمن آن که انسان را خلیفه خدا در زمین معرفى مى‌کند، مسلمانان را به سوى همبستگى و الفت و برادرى مى‌خواند و آن‌ها را امت واحده خطاب مى‌کند. اسلام هیچ فرق و برترى از نظر رنگ، جنس و سرزمین براى انسان‌ها قائل نیست. همه انسان‌ها از یک پدر و مادر یعنى حضرت آدم و حوا زاده شده اند و همه انسان‌ها به رغم مقاومت‌هاى ظاهرى از نظر اقلیم و نژاد به لحاظ فطرت داراى وحدت هستند و همه طبایع انسانى از یک اصل واحد سرچشمه مى‌گیرد. قرآن مى‌فرماید:<br>
خداوند شما را از یک جان آفرید و از آن جفت او را خلق کرد و از آن دو تن خلقى بسیار در اطراف عالم از مرد و زن برانگیخت (نساء(4): 1).<br>
خداوند شما را از یک جان آفرید و از آن جفت او را خلق کرد و از آن دو تن خلقى بسیار در اطراف عالم از مرد و زن برانگیخت. (نساء(4): 1).<br>
در این آیه شریفه، همه انسان‌ها اعم از سفید و سیاه و زرد و سرخ شامل رحمت الاهى مى‌شوند.  
در این آیه شریفه، همه انسان‌ها اعم از سفید و سیاه و زرد و سرخ شامل رحمت الاهى مى‌شوند. <br>
در آیات دیگر نیز امة واحده وارد شده، و این خود دلیل بر یک‌پارچگی انسان‌ها و عدم برترى‌هاى مادى و دنیایى است؛ بنابراین، به جاى «ملت» «امت» به کار رفته است: «این است امت که امت واحده است. من نیز پروردگارتان هستم؛ پس من را عبادت کنید»(انبیاء، 92). خداوند مسلمانان را خطاب مى‌کند که شما امت واحدى هستید. براساس این اعتقاد هر مسلمانى موظف است وحدت و یک‌پارچگی امت اسلامى را حفظ کند. رمز دستیابى به آن وحدت، چنگ زدن به ریسمان الاهى، دورى از اختلاف‌ها و نیز تألیف و ایجاد اخوت و همبستگى است. همگى به رشته دین خدا چنگ زده، به راه‌هاى متفرق نروید، و به یاد آرید این نعمت‌هاى بزرگ خدا را که شما با هم دشمن بودید. خدا در دل‌هاى شما الفت و مهربانى انداخت و به لطف خداوند همه برادر دینى یک‌دیگر شدید. در صورتى که در پرتگاه آتش بودید، خدا شما را نجات داد (آل عمران، 103)؛ بنابراین، مسلمان‌ها یک امتند و این از ضروریات اسلام است. معناى یک امت بودن این است که باید وحدت را بین خودشان حفظ کنند. منظور از وحدت این نیست که مسلمانان در یک صف بایستند؛ بلکه وحدت در تشبث به یک منبع واحد است. تفاسیر گوناگونى از «حبل الله» ارائه شده است: «قرآن، احکام و مقررات دین اسلام و در بعضى از روایات شیعه از ولایت نام برده شده است. حقیقت این است که مسلمان‌ها باید به یک اصولى متشبث شوند که مورد قبول و اتفاق همه فرق اسلامى نیز باشد و آن عبارت است از اصل توحید، اصل نبوت و اصل معاد» (استاد محمد واعظ زاده خراسانى، وحدت اسلامى، مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى، 1371، ص 2).
 
بیان و رفتار حضرت رسول اکرم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) در مورد برادرى بین مسلمانان که در طول 23 سال ابلاغ رسالت الاهى براى آن کوشش وافر مى‌کرد، اهمیت موضوع و وظیفه مسلمانان در نزدیک شدن هر چه بیشتر به یک‌دیگر را نشان مى‌دهد. اخوت اسلامى عنصر ایجاد امت واحده، و امت واحده، اساسى‌ترین پایه نظام سیاسى اسلامى است. پیامبر اکرم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) براى آن که اسلام تازه متولد شده را در برابر خطرها و تهدیدها و توطئه‌هاى تفرقه‌افکنانه دشمن بیمه کند، در نخستین روزهاى هجرت در مدینه با ایجاد «پیمان مواخات» بین مسلمانان، گامى مهم و سرنوشت ساز را براى ایجاد حکومت اسلامى و نیز نظام سیاسى اسلام در آینده نزدیک برداشت و در پرتو برکات پربار آن نه تنها اسلام را از اساس بر پایه محکمى بنا نهاد، بلکه با تأکیدها و راهنماى‌هاى بعدى خویش، سیاست داخلى حکومت اسلامى را بر مبناى وحدت و اخوت اسلامى قرار داد و بدین ترتیب، از ایجاد هر گونه اختلاف و تفرقه بین مسلمانان جلوگیرى کرد. در مورد برادرى بین مسلمانان چه حدیثى گویاتر از این‌که در شرع اسلام آمده است: «اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ».
در آیات دیگر نیز امة واحده وارد شده، و این خود دلیل بر یک‌پارچگی انسان‌ها و عدم برترى‌هاى مادى و دنیایى است؛ بنابراین، به جاى «ملت» «امت» به کار رفته است: «این است امت که امت واحده است. من نیز پروردگارتان هستم؛ پس من را عبادت کنید»(انبیاء(21):92). خداوند مسلمانان را خطاب مى‌کند که شما امت واحدى هستید. براساس این اعتقاد هر مسلمانى موظف است وحدت و یک‌پارچگی امت اسلامى را حفظ کند. رمز دستیابى به آن وحدت، چنگ زدن به ریسمان الاهى، دورى از اختلاف‌ها و نیز تألیف و ایجاد اخوت و همبستگى است. همگى به رشته دین خدا چنگ زده، به راه‌هاى متفرق نروید، و به یاد آرید این نعمت‌هاى بزرگ خدا را که شما با هم دشمن بودید. خدا در دل‌هاى شما الفت و مهربانى انداخت و به لطف خداوند همه برادر دینى یک‌دیگر شدید. در صورتى که در پرتگاه آتش بودید، خدا شما را نجات داد (آل‌عمران(3):103)؛ بنابراین، مسلمان‌ها یک امتند و این از ضروریات اسلام است. معناى یک امت بودن این است که باید وحدت را بین خودشان حفظ کنند. منظور از وحدت این نیست که مسلمانان در یک صف بایستند؛ بلکه وحدت در تشبث به یک منبع واحد است. تفاسیر گوناگونى از «حبل الله» ارائه شده است: «قرآن، احکام و مقررات دین اسلام و در بعضى از روایات شیعه از ولایت نام برده شده است. حقیقت این است که مسلمان‌ها باید به یک اصولى متشبث شوند که مورد قبول و اتفاق همه فرق اسلامى نیز باشد و آن عبارت است از اصل توحید، اصل نبوت و اصل معاد».<ref>استاد محمد واعظ زاده خراسانى، وحدت اسلامى، مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى، 1371، ص 2.</ref><br>
اصول و مبانى اخوت اسلامى را که پیامبر اکرم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) بدان‌ها تأکید داشت مى‌توان در موارد ذیل شناسایى کرد: ایمان به خداى یکتا، نفى هرگونه برترى و تبعیض، رعایت حقوق دیگران و احترام به آن، دوستى با دوستان خدا و دشمنى با دشمنان او، وفا به عهد، کمک و یارى به مسلمانان.
بیان و رفتار حضرت رسول اکرم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) در مورد برادرى بین مسلمانان که در طول 23 سال ابلاغ رسالت الاهى براى آن کوشش وافر مى‌کرد، اهمیت موضوع و وظیفه مسلمانان در نزدیک شدن هر چه بیشتر به یک‌دیگر را نشان مى‌دهد. اخوت اسلامى عنصر ایجاد امت واحده، و امت واحده، اساسى‌ترین پایه نظام سیاسى اسلامى است. پیامبر اکرم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) براى آن که اسلام تازه متولد شده را در برابر خطرها و تهدیدها و توطئه‌هاى تفرقه‌افکنانه دشمن بیمه کند، در نخستین روزهاى هجرت در مدینه با ایجاد «پیمان مواخات» بین مسلمانان، گامى مهم و سرنوشت ساز را براى ایجاد حکومت اسلامى و نیز نظام سیاسى اسلام در آینده نزدیک برداشت و در پرتو برکات پربار آن نه تنها اسلام را از اساس بر پایه محکمى بنا نهاد، بلکه با تأکیدها و راهنماى‌هاى بعدى خویش، سیاست داخلى حکومت اسلامى را بر مبناى وحدت و اخوت اسلامى قرار داد و بدین ترتیب، از ایجاد هر گونه اختلاف و تفرقه بین مسلمانان جلوگیرى کرد. در مورد برادرى بین مسلمانان چه حدیثى گویاتر از این‌که در شرع اسلام آمده است: «اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ».<br>
اصول و مبانى اخوت اسلامى را که پیامبر اکرم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) بدان‌ها تأکید داشت مى‌توان در موارد ذیل شناسایى کرد: ایمان به خداى یکتا، نفى هرگونه برترى و تبعیض، رعایت حقوق دیگران و احترام به آن، دوستى با دوستان خدا و دشمنى با دشمنان او، وفا به عهد، کمک و یارى به مسلمانان.<br>




۱٬۷۳۸

ویرایش