ابن اثیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''ابوالحسن علی بن محمد بن محمد ابن اثیر''' (م، ۶۳۰ ق) ملقب به <big>عزالدین</big>، [[محدث]] و مورخ ادیب [[اهل تسنن]] بود. وی صاحب دو کتاب مهم تاریخی به نام اسدالغابه فی معرفة الصحابه و الکامل فی التاریخ است. | '''ابوالحسن علی بن محمد بن محمد ابن اثیر''' (م، ۶۳۰ ق) ملقب به <big>عزالدین</big>، [[محدث]] و مورخ ادیب [[اهل تسنن]] بود. وی صاحب دو کتاب مهم تاریخی به نام اسدالغابه فی معرفة الصحابه و الکامل فی التاریخ است. | ||
=معرفی | =معرفی مجدالدین ابن اثیر= | ||
مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانى جزرى معروف به مجدالدین ابن اثیر (544-606 ق) یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى و نویسنده کتاب «النهایه فى غریب الحدیث» است که اینان در علوم اسلامى به ویژه در ادبیات عرب، تاریخ اسلام و صحابه شناسی و حدیث شناسی نقش و تاثیر به سزایى داشتند. | |||
وى برادر عزالدین ابن اثیر صاحب کتاب «اُسد الغابه و الکامل فى التاریخ» است. او در جزیره ابن عمر (ما بین [[دجله]] و [[فرات]]) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگى به شهر [[موصل]] رفته و در آن دیار جایگاه رفیعى یافت و کتاب‌هاى خود را در همانجا تالیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر | وى برادر عزالدین ابن اثیر صاحب کتاب «اُسد الغابه و الکامل فى التاریخ» است. او در جزیره ابن عمر (ما بین [[دجله]] و [[فرات]]) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگى به شهر [[موصل]] رفته و در آن دیار جایگاه رفیعى یافت و کتاب‌هاى خود را در همانجا تالیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر مجاهد‌الدین درآمد و پس از او در خدمت عزالدین محمود و نورالدین ارسلانى بود. او قبل از اقامت در موصل به قصد تحصیل دانش حدیثى به [[بغداد]]<ref>ر.ک:مقاله بغداد</ref> نیز مسافرت کرده و در موصل درگذشت. | ||
=جایگاه | =جایگاه مجدالدین ابن اثیر= | ||
مجدالدین در [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref> و حدیث متخصص بود و به ادبیات عرب و علوم قرآن تسلط کافى داشت مذهب او شافعى بود و علماى اهل سنت او را از محاسن روزگار دانسته و او را در دیندارى به عنوان ضرب المثل ذکر کرده و گفتهاند که بر طریق مستقیم ملازمت داشت. و این سخن به معناى این است که در مذهبش پیرو عقاید اهل سنت بود و از عقاید [[شیعه]] پیروى نکرده است. او به گفته برادرش عزالدین ابن اثیر در اصولَیْن (یعنى ا[[صول فقه]] و [[علم کلام]]) متبحر بود. | |||
=اساتید | =اساتید مجدالدین ابن اثیر= | ||
اساتید مهم وى عبارت بودند از: یحیى بن سعدون قرطبى (م 567 ق)، سعید بن دهّان، عبدالله بن احمد بن محمد طوسى، خطیب شهر موصل، ابوالفرج عبدالمنعم حّرانى (م 596 ق) و عبدالوهاب بن سکینه صوفی شافعى (م 607 ق). | اساتید مهم وى عبارت بودند از: یحیى بن سعدون قرطبى (م 567 ق)، سعید بن دهّان، عبدالله بن احمد بن محمد طوسى، خطیب شهر موصل، ابوالفرج عبدالمنعم حّرانى (م 596 ق) و عبدالوهاب بن سکینه صوفی شافعى (م 607 ق). | ||
=شاگردان | =شاگردان مجدالدین ابن اثیر= | ||
مهم‌ترین شاگردان او نیز عبارت بودند از: فرزند خودش ابوالفتح محمد شهاب‌الدین (م 596 ق)، فخرالدین بن بخارى (م 646 ق) و | مهم‌ترین شاگردان او نیز عبارت بودند از: فرزند خودش ابوالفتح محمد شهاب‌الدین (م 596 ق)، فخرالدین بن بخارى (م 646 ق) و تاج‌الدین عبدالمحسن بن محمد حامض. | ||
=افراد همنام | =افراد همنام مجدالدین ابن اثیر= | ||
لقب ابن اثیر در مورد سه تن از علماى اهل سنت مشترکاً بکار مى رود. | لقب ابن اثیر در مورد سه تن از علماى اهل سنت مشترکاً بکار مى رود. | ||
این سه تن عبارتند از: | این سه تن عبارتند از: | ||
# | #مجدالدین مبارک (فرزند ارشد) نویسنده کتاب النهایه فى غریب الحدیث و الاثر، | ||
#عزالدین على (فرزند وسط) که کتاب‌هاى الکامل فى التاریخ و اسدالغابه را نوشته است، | #عزالدین على (فرزند وسط) که کتاب‌هاى الکامل فى التاریخ و اسدالغابه را نوشته است، | ||
#ضیاءالدین نصرالله (برادر کوچکتر) که کتاب المثل السائر فى ادب الکاتب و الشاعر را نوشته است. | #ضیاءالدین نصرالله (برادر کوچکتر) که کتاب المثل السائر فى ادب الکاتب و الشاعر را نوشته است. | ||
این سه برادر به نام فرزندان اثیر (ابناء الاثیر) معروف هستند و نباید میان آنها و کتاب‌هایشان اشتباه شود. دو برادر نخست یعنى | این سه برادر به نام فرزندان اثیر (ابناء الاثیر) معروف هستند و نباید میان آنها و کتاب‌هایشان اشتباه شود. دو برادر نخست یعنى مجدالدین و عزالدین به عنوان محدث و مورخ معروف شده‌اند و ضیاءالدین نیز به عنوان ادیب، کاتب و شاعر شهرت یافته است. | ||
اما | اما مجدالدین مبارک - صاحب این شرح حال - در سایر علوم اسلامى مثل فقه و اصول فقه، کلام، تفسیرو لغت (ادبیات) نیز تبحر و تسلط کافى داشت. | ||
=کتاب‌های | =کتاب‌های مجدالدین ابن اثیر= | ||
او تقریبا در همه زمینه‌هاى علوم اسلامى<ref>ر.ک:مقاله علوم اسلامی</ref> کتاب‌های مهم و حائز اهمیت تدوین و تالیف کرده که برخى از آنها امروزه در دست بوده و برخى دیگر مفقود گشته است. از مهم‌ترین کتاب‌های او مى توان به این موارد اشاره کرد: | او تقریبا در همه زمینه‌هاى علوم اسلامى<ref>ر.ک:مقاله علوم اسلامی</ref> کتاب‌های مهم و حائز اهمیت تدوین و تالیف کرده که برخى از آنها امروزه در دست بوده و برخى دیگر مفقود گشته است. از مهم‌ترین کتاب‌های او مى توان به این موارد اشاره کرد: | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، 1407 ق، ج 13، ص 54. | ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، 1407 ق، ج 13، ص 54. | ||
شمس‌الدین ذهبى، تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمرى، بیروت، دارالکتاب العربى، چ 2، 1413 قم، ج 43، ص 226. | |||
ابن العماد حنبلى، شذرات الذهب فى أخبار من ذهب، تحقیق الأرناووط، بیروت دار ابن کثیر، 1406 ق، ج 7، ص 42 به بعد. | ابن العماد حنبلى، شذرات الذهب فى أخبار من ذهب، تحقیق الأرناووط، بیروت دار ابن کثیر، 1406 ق، ج 7، ص 42 به بعد. | ||
خیر‌الدین زرکلى، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989 م، ج 5، ص 272 به بعد. | |||
یاقوت حموى، معجم الأدباء، تحقیق احسان عباس، بیروت، دارالغرب الاسلامى، 1414 قم، ج 6، ص 238. | یاقوت حموى، معجم الأدباء، تحقیق احسان عباس، بیروت، دارالغرب الاسلامى، 1414 قم، ج 6، ص 238. | ||
جمال‌الدین ابوالمحاسن ابن تغرى بردى، النجوم الزاهرة فى ملوک مصر و قاهره، مصر، وزارة الثقافة و الارشاد القومى، بى تا، ج 6، ص 198. | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||
<references /> | |||
[[رده: عالمان]] | |||
[[رده: عالمان اهل سنت]] | [[رده: عالمان اهل سنت]] | ||
نسخهٔ ۱۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۷
| نام | عزالدین بن اثیر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن اثیر، ضیاءالدین نصرالله بن محمد
ابن اثیر ج‍زری، ضیاءالدین ابن اثیر ج‍زری، نصرالله بن محمد ابن الاثیر ال‍ج‍زری، ضیاءالدین |
| زادروز | ۱۱ مه ۱۱۶۰م/ ۴ جمادی‌الاولی ۵۵۵ق |
| زادگاه | در جزیره ابن عُمَر (اکنون شهر مرزى میان سوریه و ترکیه) |
| وفات | مه ۱۲۳۳م / شعبان ۶۳۰ق موصل |
| آرامگاه | صحن مطهر کاظمین فعلى |
| آثار | المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر (دار الکتب العلمیة) الوشی المرقوم فی حلّ المنظوم |
ابوالحسن علی بن محمد بن محمد ابن اثیر (م، ۶۳۰ ق) ملقب به عزالدین، محدث و مورخ ادیب اهل تسنن بود. وی صاحب دو کتاب مهم تاریخی به نام اسدالغابه فی معرفة الصحابه و الکامل فی التاریخ است.
معرفی مجدالدین ابن اثیر
مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانى جزرى معروف به مجدالدین ابن اثیر (544-606 ق) یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى و نویسنده کتاب «النهایه فى غریب الحدیث» است که اینان در علوم اسلامى به ویژه در ادبیات عرب، تاریخ اسلام و صحابه شناسی و حدیث شناسی نقش و تاثیر به سزایى داشتند.
وى برادر عزالدین ابن اثیر صاحب کتاب «اُسد الغابه و الکامل فى التاریخ» است. او در جزیره ابن عمر (ما بین دجله و فرات) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگى به شهر موصل رفته و در آن دیار جایگاه رفیعى یافت و کتاب‌هاى خود را در همانجا تالیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر مجاهد‌الدین درآمد و پس از او در خدمت عزالدین محمود و نورالدین ارسلانى بود. او قبل از اقامت در موصل به قصد تحصیل دانش حدیثى به بغداد[۱] نیز مسافرت کرده و در موصل درگذشت.
جایگاه مجدالدین ابن اثیر
مجدالدین در فقه[۲] و حدیث متخصص بود و به ادبیات عرب و علوم قرآن تسلط کافى داشت مذهب او شافعى بود و علماى اهل سنت او را از محاسن روزگار دانسته و او را در دیندارى به عنوان ضرب المثل ذکر کرده و گفتهاند که بر طریق مستقیم ملازمت داشت. و این سخن به معناى این است که در مذهبش پیرو عقاید اهل سنت بود و از عقاید شیعه پیروى نکرده است. او به گفته برادرش عزالدین ابن اثیر در اصولَیْن (یعنى اصول فقه و علم کلام) متبحر بود.
اساتید مجدالدین ابن اثیر
اساتید مهم وى عبارت بودند از: یحیى بن سعدون قرطبى (م 567 ق)، سعید بن دهّان، عبدالله بن احمد بن محمد طوسى، خطیب شهر موصل، ابوالفرج عبدالمنعم حّرانى (م 596 ق) و عبدالوهاب بن سکینه صوفی شافعى (م 607 ق).
شاگردان مجدالدین ابن اثیر
مهم‌ترین شاگردان او نیز عبارت بودند از: فرزند خودش ابوالفتح محمد شهاب‌الدین (م 596 ق)، فخرالدین بن بخارى (م 646 ق) و تاج‌الدین عبدالمحسن بن محمد حامض.
افراد همنام مجدالدین ابن اثیر
لقب ابن اثیر در مورد سه تن از علماى اهل سنت مشترکاً بکار مى رود. این سه تن عبارتند از:
- مجدالدین مبارک (فرزند ارشد) نویسنده کتاب النهایه فى غریب الحدیث و الاثر،
- عزالدین على (فرزند وسط) که کتاب‌هاى الکامل فى التاریخ و اسدالغابه را نوشته است،
- ضیاءالدین نصرالله (برادر کوچکتر) که کتاب المثل السائر فى ادب الکاتب و الشاعر را نوشته است.
این سه برادر به نام فرزندان اثیر (ابناء الاثیر) معروف هستند و نباید میان آنها و کتاب‌هایشان اشتباه شود. دو برادر نخست یعنى مجدالدین و عزالدین به عنوان محدث و مورخ معروف شده‌اند و ضیاءالدین نیز به عنوان ادیب، کاتب و شاعر شهرت یافته است. اما مجدالدین مبارک - صاحب این شرح حال - در سایر علوم اسلامى مثل فقه و اصول فقه، کلام، تفسیرو لغت (ادبیات) نیز تبحر و تسلط کافى داشت.
کتاب‌های مجدالدین ابن اثیر
او تقریبا در همه زمینه‌هاى علوم اسلامى[۳] کتاب‌های مهم و حائز اهمیت تدوین و تالیف کرده که برخى از آنها امروزه در دست بوده و برخى دیگر مفقود گشته است. از مهم‌ترین کتاب‌های او مى توان به این موارد اشاره کرد:
1- النهایه فى غریب الحدیث و الاثر.
2- الانصاف فى الجمع بین الکشف و الکشاف، که کتابى در مقام محاکمه و قضاوت درباره مطالب دو کتاب تفسیرى مهم اهل سنت، یعنى تفسیر الکشف و البیان معروف به تفسیر ثعلبى، و تفسیر«الکشاف» معروف به تفسیر زمخشرى معتزلى مى باشد.
3- جامع الاصول السته فى احادیث الرسول. این کتاب در واقع بازنویسى و تدوین جدیدى از کتاب‌هاى شش گانه مهم اهل سنت در زمینه حدیث است که او همه احادیث صحاح سته را غیر از کتاب سنن ابن ماجه در آن گردآورى کرده است. او این کتاب را بر اساس کتاب رزین بن معاویه اندلسى تدوین کرده و زیاداتى را نیز بر آن افزوده است.
4- المختار فى مناقب الاخیار
5- تجرید اسماءالصحابه
6- مثال الطالب فى شرح طوال الغرائب. او این کتاب را پس از تالیف کتابش النهایه فى غریب الحدیث تالیف کرده و در آن به شرح احادیث طولانى و متوسط پرداخته است که در آنها الفاظ و تعابیر غریب زیادى به کار رفته است.
7- کتاب تفسیرقرآن که در چهار مجلد بوده است. [۴]
پی نوشت
عزالدین ابن اثیر، الکامل فى التاریخ، بیروت، دارصادر و داربیروت، 1385 ق، ج 1، مقدمه ناشرین و ج 12، صص 113 و 288.
عزالدین ابن اثیر، اسدالغابة، بیروت، دارالفکر 1409 ق، ج1، مقدمه محقق.
ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، 1407 ق، ج 13، ص 54.
شمس‌الدین ذهبى، تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمرى، بیروت، دارالکتاب العربى، چ 2، 1413 قم، ج 43، ص 226.
ابن العماد حنبلى، شذرات الذهب فى أخبار من ذهب، تحقیق الأرناووط، بیروت دار ابن کثیر، 1406 ق، ج 7، ص 42 به بعد.
خیر‌الدین زرکلى، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989 م، ج 5، ص 272 به بعد.
یاقوت حموى، معجم الأدباء، تحقیق احسان عباس، بیروت، دارالغرب الاسلامى، 1414 قم، ج 6، ص 238.
جمال‌الدین ابوالمحاسن ابن تغرى بردى، النجوم الزاهرة فى ملوک مصر و قاهره، مصر، وزارة الثقافة و الارشاد القومى، بى تا، ج 6، ص 198.
پانویس
- ↑ ر.ک:مقاله بغداد
- ↑ ر.ک:مقاله فقه
- ↑ ر.ک:مقاله علوم اسلامی
- ↑ معرفی مجد الدین ابن اثیر - مکارم شیرازی https://makarem.ir ›...