ابوالحسن ندوی
ابوالحسن ندوی عالم، متفکر، نویسنده ومبلغ معروف هندی است.
| نام | ابوالحسن الندوی |
|---|---|
| تولد | 1914م/1332هـ |
| وفات | 1999م/1420هـ |
| محل تولد | تکیه / هند |
| اساتید | إقبال، الشیخ عبدالرحمان المبارکفوری، الشیخ حسین أحمد المدنی، الشیخ حیدر حسن خان، الدکتور تقی الدین الهلالی المراکشی |
| برخی آثار | ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمین، الصراع بین الفکرة الإسلامیة والفکرة الغربیة، رجال الفکر والدعوة فی الإسلام، روائع إقبال، رحلات ومذکّرات، الصراع بین الإسلام والمادّیة، المسلمون فی الهند، المسلمون وقضیة فلسطین، إلی الإسلام من جدید و... |
| مذهب | سنی |
ولادت
شیخ ابوالحسن ندوی در سال 1332هجری برابر با 1913 میلادی در روستای «تکیه کلان» نزدیک شهر «لکنهو» واقع در شمال هندوستان به دنیا آمد و در خانواده ای مذهبی و تحصیل کرده ای بزرگ شد که از این خانواده تعدادی از علما و مبلغین اسلامی رشد کردند و یکی از بارزترین آنها پدر شیخ ابوالحسن بود که شیخ عبدالحی نام داشت و عالم مصلح و مبلغی مخلص و استاد تفسیر و ادب در دارالعلوم بود.
مادر ابوالحسن یکی از بهترین زنان و دارای نسبی شریف بود. او زنی عابد و شاعر و حافظ قرآن و نویسنده بود. او پس از آنکه حفظ قرآن را نزد مادرش فراگرفت به زبان‌های انگلیسی و فارسی نیز مسلط شد و تحصیلات تکمیلی خود را در دارالعلوم دیوبند و دانشگاه لکنهو ادامه داد.[۱]
اساتید
از اساتیدی که شیخ ابوالحسن ندوی از آنها استفاده کرد و از آراء و افکار آنان تأثیر پذیرفت می‌توان از اقبال لاهوری، شیخ عبدالرحمان المبارکفوری، شیخ حسین أحمد المدنی، شیخ حیدر حسن خان، دکتور تقی الدین الهلالی المراکشی، احمدبن عبدالاحد سرهندی و شاه ولی الله دهلوی و شیخ محمد الیاس نام برد.[۲]
فعالیت‌ها
او شاعر، واعظ و نویسنده طراز اول محسوب می‌شد و به عنوان دبیرکل انجمن علمیه علوم، عضو خبرنگار انجمن علمی عرب در دمشق، عضو شورای تأسیس انجمن جهان اسلام، عضو شورای عالی مشورتی دانشگاه اسلامی مدینه، رئیس اداره آموزش دینی دولت هند شمالی و رئیس شورای وضعیت شخصی مسلمانان هند انتخاب شد. او همچنین انجمن بین‌المللی ادبیات اسلامی را برای رهبری جنبش نوسازی ادبیات عربی و اسلامی تأسیس کرد، انجمن مبلغان مسلمانان هندو را تأسیس کرد که با جنبش داء و گزارش دهلی مرتبط بود و مجله اردوی القامیر را منتشر کرد.[۳]
آراء و افکار
حوادثی که او در طول زندگی اش تجربه کرد، از این باور او حمایت می‌کرد که برای نجات اعراب و جهان، اسلام باید زمام امور را به دست گیرد. زیرا تنها راه حل تراژدی انسانی در تبدیل رهبری جهان به دست ارزش‌های بشریت نهفته است. محور اصلاحات او، روحیه غرور در مسلمانان، مقاومت در برابر ارتداد و اثرات آن، و خطاب به اعراب و تمرکز بر آنها بود، چرا که به نظر او آنها آمادگی معنوی، اخلاقی و مادی برای رهبری جهان اسلام، و در نتیجه رهبری تمام جهان را دارند.
او وظیفه علما و طبقه تحصیل کرده را در مقاله‌ای که در مجله «غسل اسلامی» منتشر شده بود، تعریف کرد: «مسئولیت علما و روشنفکران مسلمان در عصر مدرن - پس از مواجه شدن با چالش‌های معاصر و اثبات اینکه اسلام توانایی رهبری آن را دارد، منطقی کردن و فراتر رفتن از آن - این است که اسلام را بر هر گروه، نهادی ترجیح دهیم، اگر باور دارند که بقای اسلام ایجاب می‌کند که ما همه نام‌ها، بنرها، شعارها، نشان‌ها، احزاب و گروه‌ها را پاک کنیم، اجازه دهیم که از آن مراقبت شود و هیچ تاخیر و بی میلی برای لحظه ای وجود ندارد و اجازه دهید منافع دین و ایمان بر کار هر علاقه ای ترجیح داده شود»
شیخ القرضاوی معتقد است که فقه تبلیغ نزد علامه ابوالحسن ندوی، بر ارکانی استوار و وابسته است که بیش از 20 مورد است و برخی از آنها عبارتند از: 1. تعمیق ایمان در برابر مادی گرایی 2. ترجیح وحی بر ذهن. 3. مستندسازی پیوند قرآن به عنوان کتاب ابدیت، قانون اساسی اسلام، چشمه ایمان و اساس شریعت. 4. محکم کردن پیوند‌ها بر اساس سیره و سنت نبوی 5. ساختن و نه تخریب 6. احیاء روحیه جهاد در راه خدا 7. مقاومت در برابر ارتداد فکری 8. نقد تفکر غربی و تمدن مادی مدرن 9. یادآوری قضیه فلسطین و آزادی آن 10. هدایت جریان بیداری اسلامی و حرکت‌های اسلامی که در جهان اسلام صورت نمی‌گیرد.[۴]
آثار
او آثار متعددی از خود به یادگار گذاشت که برخی از آنها عبارتند از: ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمین، الصراع بین الفکرة الإسلامیة والفکرة الغربیة، رجال الفکر والدعوة فی الإسلام، روائع إقبال، رحلات ومذکّرات، الصراع بین الإسلام والمادّیة، المسلمون فی الهند، المسلمون وقضیة فلسطین، إلی الإسلام من جدید، اسمعی یا مصر، أُسبوعان فی المغرب الأقصی، الإسلامیّات بین المستشرقین والباحثین المسلمین، الإسلام والغرب و...
وفات
در ۲۳ رمضان (۱۴۲۰ ه. ق)، در روز جمعه که بهترین روزهای هفته است، و در آخرین روز سال تقویم که بسیاری آن را پایان قرن بیستم می‌بینند، و قبل از نماز جمعه، شیخ وضو گرفت و آماده نماز شد و شروع به خواندن سوره الکهف از کتاب خدا کرد که اجل او رسید و در سن 86 سالگی، به دیار باقی شتافت