ابوبکر بغدادی
ابراهیم عواد ابراهیم البدری معروف به ابوبکر البغدادی در تابستان ۱۹۷۱ در شهر سامراء عراق به دنیا آمد. او که با نام‌هایی همچون دکتر ابراهیم و ابودعاء نیز شناخته می‌شد در یک خانواده سنی مذهب که خود را از تبار پیامبر اسلام می‌دانستند، رشد و نمو کرد.
| نام | ابراهیم عواد ابراهیم البدری القریشی |
|---|---|
| اسم مستعار | ابوبکر البغدادی / دکتر ابراهیم / ابودعا |
| سال تولد | 1971 میلادی |
| محل تولد | شهر سامرا |
ابوبکر البغدادی
ابوبکر البغدادی از نوجوانی عاشق تلاوت قرآن و مقید به رعایت دقیق احکام فقهی دین اسلام بود. چنان که خانواده‌اش او را «مومن» لقب داده بودند و خطاهای شرعی خود را با گوشزدهای ابوبکر تصحیح می‌کردند.
او با حمایت خانواده نه چندان متمول خود وارد دانشگاه بغداد شد و در سال ۱۹۹۶ مدرک کارشناسی مطالعات اسلامی را اخذ کرد و سپس در سال‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۷ موفق به کسب مدارک کارشناسی ارشد و دکترا در رشته مطالعات قرآن از دانشگاه صدام شد.
آقای البغدادی تا سال ۲۰۰۴ به همراه دو همسر و ۶ فرزندش در محله توبچی واقع در غرب بغداد ساکن بود و در مسجد محله به کودکان قرآن می‌آموخت. در عین حال ابوبکر به عضویت تیم فوتبال مسجد محله درآمد و به سرعت به ستاره این تیم بدل شد.
او به ترغیب عمویش به عضویت گروه اخوان‌المسلمین درآمده بود ولی به سرعت به گروه‌های تندروی اسلامی و شاخه سلفی‌های فعال در عراق گرایش پیدا کرد.[۱]
تحصیلات
بر پایه شواهد ابوبکر البغدادی در دانشگاه اسلامی بغداد فارغ‌التحصیل شد و مدرک دکترای رشته الهیات و معارف اسلامی را کسب کرد.
شروع شورش
چند ماه پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، بغدادی به تاسیس یک گروه شورشی به نام «جیش اهل السنه و الجماع» اقدام کرد.
اقدامی که موجب بازداشت او در فوریه ۲۰۰۴ توسط نیروهای آمریکایی مستقر در فلوجه عراق شد. آقای بغدادی ۱۰ ماه در کمپ بوکو زندانی شد و در همین مدت کوتاه خود را به عنوان خطیب نماز جمعه و امام جماعت زندانیان مسلمان مطرح کرد و هدایت دینی آنها را برعهده گرفت.
ابوبکر البغدادی با استفاده از نفوذ مذهبی خود در میان زندانیان، تلاش کرد تا اتحادی میان جنگجویان وفادار به صدام حسین و تندروهای اسلامی برقرار کند، اقدامی که او پس از آزادی از زندان نیز دنبال کرد.
او سپس با سخنگوی القاعده در عراق که توسط یک تبعه اردن به نام ابومصعب الزرقاوی اداره می‌شد، تماس گرفت. سخنگوی القاعده عراق چنان تحت تأثیر تحصیلات دینی آقای البغدادی قرار گرفت که او را نامزد اصلی ماموریت تبلیغی القاعده در سوریه کرد.
یک سال بعد و در ژوئن سال ۲۰۰۶، آقای زرقاوی در حمله هوایی ارتش آمریکا کشته شد و ابوایوب المصری که اصالتی مصری داشت، جانشین او شد. آقای المصری یک ماه بعد با انحلال القاعده عراق، خلافت اسلامی عراق را با تاکید بر ادامه تبعیت از آرمان‌های القاعده، تأسیس کرد.
جرقه های ایجاد داعش
در سال ۲۰۰۴ میلادی گروه توحید و جهاد در عراق شکل گرفت و بغدادی نیز در آن فعالیت کرد، اما بعدها گروه دیگری به نام القاعده بین النهرین به وجود آمد و بغدادی نیز به عنوان یک مجاهد تحت امر بن لادن، به آن پیوست.
او در این سازمان دارای یک پست دون پایه و ناچیز بود. سازمان در سال ۲۰۰۶ میلادی، نام خود را به «دولت اسلامی عراق» تغییر داد و فرماندهان آن یکایک و به فواصل کوتاه توسط آمریکایی ها کشته شدند.
در سال ۲۰۰۶ دو رهبر اصلی گروه یعنی ابوعمرالبغدادی و ابوحمزه المهاجر کشته شدند و چنین شد که ابوبکر البغدادی به عنوان رهبر جدید انتخاب شد.
اولین بذر تشکیل داعش یا همان دولت اسلامی در عراق و شام در دولت اسلامی عراق کاشته شد، دولت اسلامی عراقی که در تاریخ ۱۶ اکتبر سال ۲۰۰۶ تاسیس شد و در سال ۲۰۰۷ سرنگون شد، و در دو سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ با قدرت بیشتر بار دیگر این گروه تروریستی خود را به صحنه درگیری‌ها کشاند.
اما ولایت داعش در سوریه در تاریخ ۱۰ آوریل سال ۲۰۱۲ تاسیس شد، یعنی تنها یک روز بعد از بیعت ابوبکر البغدادی سرکرده گروهک تروریستی القاعده در عراق با جبهه النصره به سرکردگی ابومحمد الجولانی صورت گرفت، اما الجولانی این بیعت را نپذیرفت و شکافی بین این دو گروهک شکل گرفت تا این که اکثر مخالفان نظام سوریه به جبهه النصره ملحق شدند و ۷۰ درصد نیروهایشان هم با تاسیس داعش به سرکردگی ابوبکر البغدادی به آن پیوستند و از آوریل سال ۲۰۱۰ داعش رفته رفته درصدد جستجوی نام و مکان آمد، در همان ابتدای امر شمار کسانی که برای تشکیل داعش به عضویت آن در آمدند در حدود ۱۲ هزار نفر بودند.
در سال ۲۰۱۰ ابوبکر البغدادی رسماً و علناً به حمایت و پیروی از راه و شیوه اسامه بن لادن سرکرده مقتول القاعده اذعان کرد، وی در ان سال با اسامه بن لادن بیعت کرد فعالیت‌های البغدادی باعث شد تا رفته رفته جایگاه فراموش شده القاعده مجدداً بر سر زبان‌ها بیفتد، از این رو وی فعالیت خود را در قتل عام گروه‌های بیداری عشایر در عراق آغاز کرد و سپس نبرد را به خاک سوریه کشاند.
در ۱۲ می سال ۲۰۱۴ گروهک تروریستی دولت اسلامی در عراق و شام موسوم با نام اختصاری داعش ارتباط خود را با سازمان تروریستی القاعده رسماً قطع کرد، بلکه تا به آن جا هم پیش رفت که البغدادی از ایمن الظواهری سرکرده دیگر القاعده بعد از مرگ اسامه بن لادن خواست تا کل القاعده و شخص ظواهری با وی و نگرشش بیعت کنند.
انتقادها از سرکرده‌های القاعده از این گروهک دیگر تروریستی بعد از مرگ ابوخالد السوری در اواخر فوریه ۲۰۱۴ شدت گرفت، چرا که سرکرده‌های القاعده، داعش را مسئول مرگ السوری دانسته بودند، اما البغدادی اعلام کرده بود که در مرگ السوری هیچ دخالتی نداشته است از این رو دایره اختلافات بین این دو گروهک تروریستی افزایش یافت و داعش به اندازه ای در عمل و کردارش شدت و حدت به خرج داد تا جایی که دم از تشکیل آنچه به زعم خود دولت اسلامی در عراق و شام خواند، سر داد و به دنبال انجام کاری بود که پیش از وی اسامه بن لادن سرکرده سابق القاعده و بعد از وی ایمن الظواهری جانشین اسامه بن لادن هرگز نتوانستند تا به این مرحله پیش روند.
اعلام خبر رسمی تشکیل دولت اسلامی از سوی گروهک تروریستی موسوم به دولت اسلامی در عراق و شام با نام اختصاری داعش باعث شده بود تا این گروهگ گمان کند اکنون به اولین ایستگاه از مسیر طولانی خود رسیده است.[۲]
تفکرات ابوبکر البغدادی
البغدادی با مرجعیت عقل به کلی مخالف بود، مگر اینکه در راستای تأیید نقل و احادیث باشد.
او هرگونه تعامل با کفار و مشرکین را حرام می‌دانست.
او همچنین تفکرات اسلامی شیعیان را مردود می‌دانست و آنها را کافر می‌خواند.
او برپایی حکومت دینی و اجرای شریعت را وظیفه شرعی خود می‌دانست.[۳]
نیروهای تحت امر البغدادی
فرماندهان و مدیران دوران بعث و چهره‌های نزدیک به صدام، نظامیان بریده از ارتش سوریه و عراق، مجاهدین اروپا، چچن، بوسنی، شرق ترکستان، لیبی، افغانستان و چندین کشور دیگر، حاضر بودند به عنوان نیروهای تحت امر البغدادی، به داعش بپیوندند.
ظهور داعش
البغدادی به زودی با ابومحمد الجولانی، فرمانده جبهه النصره که قصد داشت با شورشیان سنی سوریه در نبرد با رئیس‌جمهور سوریه ائتلاف کند، دچار اختلاف عقیده شد.
او معتقد بود که گروه خلافت اسلامی باید پیش از سرنگونی بشار اسد، حکومت مستقل خود را از طریق فتوحات جنگی شکل دهد. بر همین اساس، آقای البغدادی در بهار سال ۲۰۱۳ ضمن اعلام «خلافت اسلامی عراق و شام»(داعش) از ادغام جبهه النصره به داعش خبر داد.
زمانی که ایمن الظواهری، رهبر وقت القاعده از بغدادی خواست تا استقلال جبهه النصره را به آن برگرداند، او با امتناع از این دستور زمینه اخراج گروه داعش از القاعده را فوریه سال ۲۰۱۴ فراهم کرد.
داعش سپس با گسترش جبهه جنگ در سوریه، پیش‌روی در شرق این کشور را آغاز کرد و دستور تصرف مناطق بیشتری در غرب عراق نیز توسط آقای البغدادی صادر شد.
بدل شدن به خلیفه مسلمانان
پس از آن که در ژوئن سال ۲۰۱۴ داعش موفق شد، موصل دومین شهر بزرگ عراق را تصرف کند، آقای البغدادی با حضور در مسجد این شهر خود را خلیفه مسلمانان خواند. او مدعی شد که قلمرو خلافت اسلامی خود را از شرق تا خراسان در ایران و از غرب تا مغرب در آفریقا خواهد گسترد.
کمیته شریعت داعش به دستور البغدادی وضع قوانین واپس‌گرای اسلامی را برای اجرا در قلمرو خلافت اسلامی آغاز کرد. از جمله این که ازدواج دختران حتی آنهایی که زیر سن قانونی هستند، بدون هر پیش شرطی با اعضاء گروه داعش آزاد شد. اجرای این قانون سرآغاز دوره بردگی جنسی زنان مناطق تحت تصرف داعش شد.
در حکمی کلی‌تر نیروهای داعش در انتخاب روش بردگی و اعدام در مقابل مخالفان خود اعم از شیعه و سنی تا مسیحی و ایزدی مختار شدند و گرویدن به اسلام داعشی برای تمام افرادی که در قلمرو خلافت اسلامی زندگی می‌کردند، اجباری شد.
بدین ترتیب کشتار وسیع مردم به روش‌های هراس‌انگیزی همچون قطع سر و سایر اعضاء بدن در عراق و سوریه رایج شد.
داعش پس از فتح موصل و دستیابی به منابع نفتی از پشتوانه مالی خوبی برخوردار شد. همچنین شورشیان داعش با فتوحات پیاپی خود در عراق و سوریه تجهیزات نظامی و منابع مالی این دولت‌ها را در بانک‌ها غارت کردند.
با تصرف پالمیرا در شمال سوریه در ماه مه سال ۲۰۱۵ اقدام‌های داعش در تخریب آثار باستانی که پیشتر و از تخریب تندیس‌های تاریخی موزه نینوای موصل آغاز شده بود، بعدی جهانی پیدا کرد.
با این وجود داعش به سرعت به یک قاچاقچی نفت و آثار باستانی و خریدار پنهانی سلاح تبدیل شد. بدین ترتیب برخی شبهه‌ها در مورد حمایت مالی تعدادی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از ابوبکر البغدادی از میان رفت.[۴]
پانویس