نفیسیه

نفیسیه‏ طرفداران امامت محمّد فرزند امام علی النقی (ع) بودند. این فرقه در ادامه و صرفا با اتکاء به نصّ صریح شخصی به نام نفیس که غلام امام دهم بود، بعد از محمد به امامت جعفر بن علی اقتدا کرده و منکر امامت امام یازدهم شدند.

دلیل نام‌گذاری

این گروه را به این دلیل نفیسیه خواندند، زیرا پیرو شخصی به نام نفیس بودند که غلام امام دهم بود.

تاریخچه

نفیسیه معتقد بودند ابوجعفر محمد‌بن‌علی که در زمان حیات پدرش درگذشت، امام بود و جایز نیست امامی که امامتش ثابت شده بر کسی جز امام اشارت کند، ولی چون هنگام مردن محمد فرا رسید، بر آن شد که برای جانشینی خود کسی را پیدا کند تا امامت را به او بسپارد و شایسته نبود که امامت را به پدرش بسپارد و جایز نبود با وجود پدرش امام علی النقی (ع)، امر و نهی کند و کسی را برگزیند که با او در امر و نهی شریک باشد، زیرا امامت بر وی پس از درگذشت پدرش ثابت می‏ گشت. ناچار راز امامت را با غلامی به نام نفیس که فردی باخرد و امین و خدمتگزار او بود در میان گذاشت و کتاب‌ها و دانش‌ها و افزار جنگ و آنچه را از روا و ناروا امت اسلام نیازمند بود به وی سپرد و به او وصیت کرد که هرگاه مرگ پدرش فرا رسد همه آنچه را که گفته به برادرش جعفر (کذاب) بسپارد. جز پدرش کسی از این راز آگاه نشد و این کار به آن جهت بود که به وی تهمتی نزنند و آن راز پوشیده بماند. چون ابو جعفر محمد درگذشت، اهل خانه و کسانی که به ابو‌محمد حسن العسکری (ع) گرایشی داشتند، آگاه شده راز او را دریافتند و از روی حسد به نفیس دشنام دادند و قصد آزارش را کردند. نفیس از این موضوع یعنی بطلان امر امامت ترسید و جعفر را طلبید و وصیت محمد را با وی در میان گذاشت و از امامت به او بازگفت و آنچه را که از کتاب‌ها و سلاح محمد بن علی بود بدو سپرده بود، آنان گفتند که امر انتقال امامت در امامان شیعه سابقه دارد، زیرا زمانی که حسین بن علی (ع) به سوی کوفه رهسپار شد، کتاب‌ها و وصیت و سلاح و چیزهای دیگرش را به ام سلمه (زن پیغمبر (ص)) سپرد و به او سفارش کرد که وقتی به مدینه بازگردد، آنها را به حضرت علی بن الحسین(ع) تحویل دهد و چون علی بن الحسین (ع) از شام بازگشت ام سلمه امانت را به وی تحویل داد و امامت حضرت زین‌العابدین(ع) تثبیت شد و این جا نیز عین همین واقعه برای جعفر روی داد و «نفیس» مأمور شد که وصیت برادرش محمد را به وی بسپارد. این گروه امامت امام عسکری را باور نداشتند و می‌گفتند که پدرش وی را امام نکرده و وصیت خود را نسبت به محمد تغییر نداده است و بدین جهت جعفر را امام دانستند و درباره او به گفتگو پرداختند. نفیسیه همچنین به امام حسن عسکری (ع) نسبت‌های ناشایست می‏‌دادند و هواخواهان امامتش را کافر می‏‌شمردند و بالعکس درباره جعفر مبالغه می‌کردند و وی را قائم آل محمد می‌خواندند و حتی بر علی بن أبی طالب(ع) برتری می‌دادند. سرانجام هواخواهان امامت حسن بن علی بن العسکری (ع) شبی «نفیس» را دستگیر کرده در حوض بزرگی که آب بسیار داشت انداختند تا آن که غرق شد.