بلتستان

بلتستان شهری در شمال بَلتِستان (اردو: بلتستان بلتی: སྦལ་ཏི་སྟཱན) که با نام بلتیول یا تبت کوچک (بلتی: སྦལ་ཏི་ཡུལ་།) نیز شناخته می‌شود، یک منطقه کوهستانی در بخش گلگت-بلتستان در کشمیرِ تحت مدیریت پاکستان است. بلتستان در نزدیکی کوه‌های قره‌قروم درست در جنوب کی۲ (دومین کوه مرتفع جهان) واقع شده‌است و از غرب با گلگت، از شمال با سین کیانگ چین، از جنوب شرقی با لداخ و از جنوب غرب با دره کشمیر همسایه است.[۱][۲] میانگین ارتفاع آن بیش از ۳٬۳۵۰ متر (۱۰٬۹۹۰ فوت) است. منطقه اداری امروزی آن بخش بلتستان نام دارد.

بلتستان با مرکزیت سکردو یکی از مناطق شمالی پاکستان با طبیعت سرسبز با منابع معدنی ارزشمند بوده که این منطقه مورد مناقشه هند و پاکستان است این منطفه پاکستان و بین سرزمین لَداخ در هندوستان، منطقهٔ سین کیانگ در چین و جامو و کشمیر قرار گرفته‌است. بیشتر مردم این منطقه به زبان بلتی صحبت می‌کنند. بلتستان یکی از اصلی‌ترین منطقه کشمیر بشمار می‌آید و بارها جنگ مرزی بین هند و پاکستان رخ می‌دهد. منطقه‌ای کوهستانی است که رشته‌کوه قراقروم، قله‌های کی۲ (دومین قله مرتفع دنیا) و گاشربروم در آن قرار گرفته‌اند.

پیش از سال ۱۹۴۷، بلتستان بخشی از دولت شاهزاده‌نشین جامو و کشمیر بود، اما پس از آن در ۱۸۴۰ توسط سپاهیان گلاب سینگ فتح شد. بلتستان و لداخ به‌طور مشترک تحت یک وزرات (منطقه) در یک ولایت اداره می‌شدند. بلتستان هویت خود را در این تقسیم‌بندی تحت عنوان بخش سکردو حفظ کرد. کارگیل و له دو بخش (تحصیل) دیگر این ولایت بودند.[۳] پس از پیوستن مهاراجه جامو و کشمیر به هند، گروه مسلح پیشاهنگان گیلگیت فرماندار مهاراجه را در گلگت سرنگون و بلتستان را تصرف کردند. منطقه خودگردان آژانس گیلگیت و بلتستان از آن زمان توسط پاکستان اداره می‌شود.[۴] دره کشمیر و کارگل و له جزو هندوستان باقی ماند. کل منطقه بلتستان تحت کنترل پاکستان است به جز ۴ روستای کوچک کوهستانی ناهموار و خشک در منطقه بلتستان، که در آن سکنه اندکی از بلتی‌ها هنوز وجود دارد، از جمله روستای تورتوک در دره نوبرا. این روستاها پس از جنگ هند و پاکستان در سال ۱۹۷۱ به لداخ ادغام شدند.[۵]

ساکنان این منطقه عمدتاً مردم بلتی تبتی تبار هستند. اکثریت قریب به اتفاق مردم پیرو اسلام هستند. بلتستان از نظر راهبردی برای پاکستان و هند اهمیت دارد. جنگ کارگل و درگیری سیاچن در آنجا انجام شد.