هیئت تحریر شام
| هیئت تحریر شام | |
|---|---|
 | |
| رهبران |
|
| اهداف | |
هیئت تحریر شام یک جنبش سازمان‌یافتۀ سیاسی و مسلح اسلام‌گرای سنی است که در جنگ داخلی سوریه شرکت دارد. این سازمان در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ میلادی، از ادغام بین جیش الاحرار، جبهۀ فتح شام، جبهۀ انصار الدین، جیش السنه، لواء الحق و جنبش نورالدین زنکی تشکیل شد. روند اتحاد این گروه‌ها به ابتکار ابوجابر الشیخ از فرماندهان اسلام‌گرا که دومین رهبر احرار الشام بود انجام شد.
پیشینه
جبهة النصره و احرار الشام در بیشتر سال‌های ۲۰۱۵ – ۲۰۱۶ با همدیگر همکاری می‌کردند. ابوجابر الشیخ روحانی برجستۀ احرار الشام مدت‌ها از وابستگی النصره به القاعده انتقاد می‌کرد و آن را مانعی برای پیشرفت شورشیان می‌دانست. وی همچنین تلاش‌های بسیاری در راستای اتحاد عناصر شورشی اسلام‌گرا انجام داده بود. وی رهبر جناح اسلام‌گراتر و کمتر ملی‌گرای احرارالشام، جیش‌الاحرار را بر عهده داشت که از ادغام احرارالشام با جبهه فتح‌الشام حمایت می‌کرد. مذاکرات ادغام در اواخر سال ۲۰۱۶ انجام شد، اما این مذاکرات به نتیجه نرسید. در اوایل سال ۲۰۱۷ این گروه با گروه‌های رقیب اسلام‌گرا در ادلب به ویژه احرارالشام درگیر شد، اما جیش‌الاحرار از احرار الشام جدا شد تا با جبهه فتح‌الشام در یک نهاد جدید ادغام شود.
بیعت مرگ
در ماه می 2018 میلادی، گروه تروریستی تکفیری جبهة النصره (هیئت تحریر شام)،کلیپی تصویری تحت عنوان «جز در برابر خدا سر فرود نمی‌آوریم» منتشر کرد که در آن برای اولین بار نیروهای ویژه این گروه به تصویر کشیده شده بود. این کلیپ نشان می‌داد که چگونه این نیروها همگی سربندهای قرمز بسته بودند، مهارات‌های رزمی و جنگی ویژه را فرا می‌گیرند. چند سال بعد آشکار شد، بسیاری از عملیات‌های تروریستی انتحاری که در آنها صدها شهروند بی‌گناه در مناطق مختلف سوریه از جمله در حومه‌های ادلب، حلب، حماه و لاذقیه به وقوع پیوسته بودند، با این گروه ارتباط پیدا می‌کند. گفته می‌شود که گروه «سربند قرمزها» نام خود را از «ابو دجانه» صحابۀ پیامبر گرفته‌اند که به شجاعت معروف بود و در میدان‌های نبرد سربندی قرمز به سر می‌بست. اوایل سال 2020 میلادی، کلیپی از ابومحمد الجولانی، سرکرده هیئت تحریر شام منتشر شد که او را درحال بستن سربندی قرمز به سر در کنار گروهی از تروریست‌ها نشان می‌داد که همگی سربند قرمز به سر بسته بودند، این کلیپ به کلیپ «بیعت مرگ» معروف شد و طی آن تروریست‌ها در برابر الجولانی قسم یاد کردند که در راه اهداف گروه جانفشانی کنند.
از زمان تأسیس این گروه در سال 2012 میلادی، با نام «جبهة النصره» توسط تکفیری‌های تندرویی که از عراق به سوریه آمده بودند و قبل از قطع ارتباط صوری آن با سازمان القاعده و تغییر نامش به «هیئت تحریر شام»، این گروه در اغلب حملات خود بر عملیات‌های «کیفی» متکی بود که در بمبگذاری مراکز وابسته به دولت سوریه نمود پیدا می‌کرد، این بمب‌گذاری‌ها توسط افراد خبره‌ای انجام می‌شد که اغلب آنها عضو واحد «سربند قرمزها» بودند. عملیات‌های کیفی هیئت تحریر شام به بمبگذاری محدود نمی‌شد، بلکه مهم‌ترین ویژگی این نیروها «انتحاری» بودن آنها بود، بنابراین در زمانی که عملیات‌ها به بن بست می‌خورد و هدف محقق نمی‌شد، «سربند قرمزها» موظف بودند، خود به دل نیروهای سوری بزنند و منفجر کنند. «سربند قرمزها» شاخه سازمان القاعده در سوریه هستند که در سال 2016 توسط «ابورفیق ازبکی» تشکیل شد و سرکردگی آن را «ابوالیقظان المصری» برعهده دارد. مأموریت‌های بسیار سخت و خطرناک به این نیروها محول می‌شود که در بمبگذاری و منفجر کردن خود در مناطق هدف و عمدتا در میان افراد چه نظامی و چه غیر نظامی، از جمله در مناطق غیرنظامی پرجمعیت نمود پیدا می‌کند.
معمولا هیئت تحریر شام هرگاه در عملیاتی یا حمله‌ای یا دستیابی به هدفی به درب بسته بخورد، از این نیروها استفاده می‌کند که شرط اول پیوستن آنها به این واحد گذشتن از جان خود است[۱].
ادغام احرار شام با جنبش نورالدین زنکی
یک گروه انقلابی در سوریه است که در ۱۸ فوریه ۲۰۱۸ از ادغام گروه‌های احرار شام و جنبش نورالدین زنکی تشکیل شد اما بعداً سایر گروه‌های شورشی از جمله تیپ بازهای شام به آن پیوستند. اکنون ابومحمد الجولانی به‌عنوان چهره شناخته شده و رهبر رسمی «هیئت تحریر شام» شناخته می شود؛ اما ساختار این گروه پیچیده است و شامل چندین شورای رهبری و فرماندهان نظامی می‌شود. این شوراها در تصمیم‌گیری‌های کلان و استراتژیک نقش دارند. علاوه بر او، افراد کلیدی دیگری نیز در کادر رهبری تحریر الشام در جاهای مختلف نقش دارند که برخی از آنها عبارتند از:
- شورای شرعی: این شورا مسئولیت تفسیر قوانین اسلامی و صدور فتاوی را بر عهده دارد.
- شورای نظامی: این شورا مسئولیت برنامه‌ریزی و اجرای عملیات نظامی را بر عهده دارد.
- فرماندهان نظامی ارشد: این فرماندهان در مناطق مختلف تحت کنترل تحریر الشام فعالیت می‌کنند و مسئولیت عملیات نظامی در آن مناطق را بر عهده دارند.