قبرستان بقیع
قبرستان بقیع یا بهشت بقیع نام آرامگاهی در عربستان است که در بین مسلمانان ایرانی قبرستانی مظلوم محسوب میشود که بدون سایبان است و تنها میتوان آن را از دور زیارت کرد. بنابر احادیث و روایات، امامان بزرگواری در این قبرستان مدفون شدهاند و حتی گفته میشود که قبر حضرت فاطمه زهرا(س)، مادر بزرگوار ائمه(ع) نیز در این قبرستان است.
تاریخچه قبرستان بقیع
پیش از اسلام
درباره وجود قبرستانی به نام بقیع، پیش از اسلام، سند و روایتی در دست نیست. کهنترین اثر ادبی در این زمینه، شعر عمرو بن النعمان البیاضی از سران خزرج و انصار مدینه است که از قتل دوستانش میان دو بوستان عقیق در ده میلی مدینه و بقیع الغرقد، یاد کرده است.
ابن اثر ذیل عنوان «یوم البقیع» از درگیری اوس و خزرج در این مکان و پیروزی اوسیها یاد میکند.
یهودیان یثرب نیز مردگان خود را در بوستانی به نام حش کوکب در جنوب شرقی بقیع، به خاک میسپردهاند.
از گیاهان بقیع برای چرای شتران و گوسفندان نیز استفاده میشده است.
ظهور اسلام و دوره خلفا
با هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله به مدینه و تأسیس حکومت اسلامی، یکی از نیازهای مسلمانان، آرامستانی برای دفن اموات بود که این مهم از سوی رسول خدا تعیین شد.
به ویژه آن که پیامبر(ص)، گورستان مشرکان را تسطیح کرده و مسجد مدینه مسجد النبی(ص) را بنا نهاده بود.
عثمان بن مظعون، نخستین مسلمان از مهاجرین و اسعد بن زراره خزرجی نخستین مسلمان از انصار در بقیع الغرقد دفن شدند. البته روایتهای تاریخی نشان میدهد این بوستان تنها برای دفن مردگان به کار گرفته نشده و افرادی به ویژه از مهاجرین در آن خانه ساختهاند و این خانهها بعدها به آرامگاه خانوادگی یا محل دفن شخصیتهای مهم تبدیل شده است.
گفته شده پیامبر این زمینها را برای خانهسازی، تقطیع کرده و در اختیار مهاجران قرار داده است. یکی از مشهورترین خانههای بقیع در آن دوره خانه عقیل بن ابیطالب بوده است.
خانههای کوچک و آلاچیقهایی نیز در آنجا ساخته شده که مردگان را در آن دفن کردهاند. همچنین هر قبیلهای مکانی برای دفن اموات خود در بقیع معین کرده است.