هفته وحدت
در این مجال، هفتۀ وحدت را از منظر رهبر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله سید علی خامنه‌ای بررسی می‌کنیم:
هفته وحدت چیست
ما اين هفته منتهى به هفدهم ربيع الاول را از اول انقلاب به هفته وحدت نامگذارى كرديم، علت هم اين است كه روز دوازدهم ربيع الاول به روايت مشهور[1] بين برادران اهل‌سنت روز ولادت است؛ و روز هفدهم ربيع الاول به روايت مشهور[2] بين شيعه روز ولادت است. بين اين دو روز را به عنوان هفته وحدت از اول انقلاب، ملت ايران و مسئولين كشور[3] نامگذارى كردند و اين را يك رمز و نماد اتحاد بين مسلمانان قرار دادند[4].
هفته وحدت؛آمادگی برای ساختن حصن محکم
جمهورى اسلامى به مسلمانان عالم گفت، بیایید از دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول، وحدت را آزمایش کنیم. به یک روایت[5] - که غالباً اهل‌سنت این روایت را تأیید کرده‌اند و بعضى از شیعه هم آن را قبول دارند - روز دوازدهم ربیع‌الاول، روز ولادت پیامبر9 است. یک روایت[6] هم مربوط به هفدهم ربیع‌الاول است که غالباً شیعه و بعضى از اهل سنت، آن را تأیید کرده‌اند. به‌هرحال، بین دوازدهم تا هفدهم که ایام ولادت نبىّ‌اکرم9 است، باید به وحدت جهانى اسلام توجه بیشترى شود؛ آن حصن و حصار مستحکمى که اگر تشکیل بشود، هیچ قدرتى نمى‌تواند به حریم کشورها و ملت‌هاى اسلامى دست‌درازى کند[7].
هفته وحدت ریشه در قبل از انقلاب دارد
قبل از اينكه نظام اسلامى تشكيل بشود، برادران ما، بزرگان نهضت، بزرگان مبارزه انقلابى در آن روز - كه هنوز خبرى از حكومت اسلامى و جمهورى اسلامى نبود - در جهت وحدت شيعه و سنّى تلاش ميكردند. من خودم در بلوچستان تبعيد بودم. از آن زمان تا حالا با علماى سنّى حنفىِ شهرهاى بلوچستان - ايرانشهر و چابهار و سراوان و زاهدان - با آن‌هایی كه بحمداللَّه زنده هستند، رفيقيم، نزديكيم، صميمى هستيم. من آنجا تبعيدى بودم، دستگاه‌ها نميخواستند بگذارند تلاشى از سوى ما انجام بگيرد؛ اما در عين حال ما گفتيم بيائيد كارى كنيم كه يك نشانه‌اى از اتحاد شيعه و سنّى را در اين شهر نشان بدهيم؛ كه اين مسئله هفته وحدت - ولادت نبى اكرم در دوازدهم ربيع‌الاول به روايت اهل سنت، و در هفدهم ربيع‌الاول به روايت شيعه - آن روز به ذهن ما رسيد و در ايرانشهر آن را عمل كرديم؛ يعنى از دوازدهم تا هفدهم جشن گرفتيم[8].
مقام معظم رهبری مبدع اولیه هفته وحدت
بد نيست اين نكته را در اینجا بگويم كه نطفه اصلى هفته وحدت - كه حالا بحمداللَّه سال‌هاست تشكيل مى‌شود - قبل از پيروزى انقلاب شكل گرفت. ما در سال 57 قبل از پيروزى انقلاب، با اين آقاى مولوى قمرالدين در ايرانشهر مذاكره كرديم كه بياييم يك عيد دوطرفه داشته باشيم و از دوازدهم تا هفدهم ربيع را جشن بگيريم. مذاكره‌اش در آن وقت انجام شد كه اتفاقاً همان روزها هم بود كه در ايرانشهر سيل آمد و جشن و همه چيز ما را برد. البته، آن سيل هم يكى از الطاف خفيّه الهى بود و ما را با وضع زندگى مردم بيشتر آشنا كرد. داخل كپرها و خانه‌ها رفتيم و وضع زندگى مردم را از نزديك ديديم. قبل از آن، چند ماه در ايرانشهر بوديم؛ اما ظاهر قضيه را مى‌ديديم. مردم، ما را نمى‌شناختند و ما هم مردم را نمى‌شناختيم. بعد كه سيل آمد، هم ما مردم را شناختيم و هم مردم قدرى با ما آشنا شدند[9].
هفته وحدت صدقه جاریه انقلاب و امام
یکى از صدقات جاریه انقلاب که به برکت ذهن بیدار امام راحل رحمه الله تحقّق پیدا کرد، این بود که ایام ولادت نبىّ اکرم صلی الله علیه وآله وسلم ، به عنوان ایام وحدت معرفى شد. از این جهت این مسئله جالب است که وحدت اسلامى یک آرزوست[10].
هفته وحدت اتحاد بر محور کتاب خدا و سنت نبىّ‌اکرم
حرف ما در هفته وحدت و به عنوان پیام وحدت این است که مسلمانان بیایند با هم متحد بشوند و با يکديگر دشمنى نکنند. محور هم کتاب خدا و سنت نبىّ‌اکرم9و شریعت اسلامى باشد. این حرف، حرف بدى نیست. این حرف، حرفى است که هر عاقل بى‌غرض و منصفى، آن را قبول خواهد کرد[11].
هفته وحدت مانع سوء استفاده دشمن از اختلافات
اگر ما مى‌گوییم که شیعه و سنّى در کنار هم قرار بگیرند، یعنى شیعه، شیعه بماند؛ سنّى هم سنّى بماند. ما چه موقع به عالم تسنن گفته‌ایم که منظورمان از وحدت این است که شما شیعه بشوید؟! ما چنین چیزى نگفته‌ایم. هر کس خواست شیعه بشود، از طریق علمى و از راه مباحثات عالمانه شیعه بشود. آن‌ها هم آزادند که بروند کار خودشان را بکنند. ما نمى‌گوییم شما مذهبت را عوض کن؛ ما مى‌گوییم شیعه و سنّى باید همیشه سر عقل باشند؛ همچنان که بحمداللَّه در دوران انقلاب اسلامى، در کشور ما مشاهده شد. نگذارند دشمن از اختلافات این‌ها سوءاستفاده کند. برگزارى هفته وحدت، براى این است[12].
هفته وحدت برای برجسته کردن مشترکات مذاهب اسلامی
در هفته وحدت دعوت جمهوري اسلامي به اين نيست که شيعيان يا سنّيان از مذهب خود دست بکشند و به آن مذهب ديگر رو بياورند؛ دعوت جمهوري اسلامي اين است که مشترکات ميان مذاهب اسلامي برجسته شود و ديوارهاي ساخته دست دشمنان اسلام و عنادها و کينه‌ورزي‌ها برداشته شود؛ بيايند و در عرصه معارف اهل‌بيت، بشنوند و ببينند[13].
هفته وحدت از شعائر است و باید گرامی داشته شود
لذا من توصيه مى‌كنم هفته وحدت را - كه به مناسبت ميلاد نبىّ اكرم9 از روز دوازدهم تا هفدهم ربيع‌الاول ادامه دارد - همه آحاد مردم، مخصوصاً علما و فضلا و گويندگان و دانشمندان و افراد صاحب نفوذ گرامى بدارند و اين مسئله را به عنوان يك شعار جمهورى اسلامى هميشه نگه دارند[14].
هفته وحدت مایه یکپارچگی ملت
«هفته وحدت»، اسم مناسبى است. بحمداللَّه وحدت بین آحاد ملت ایران، بین قشرهاى مردم، در هر راه و رسم و حدى که هستند و به هر کارى که مشغولند، وجود دارد. آحاد ملت ما، على‌رغم توطئه‌ها و بذر نفاق افکنیها، با هم متحدند و در یک جهت حرکت مى‌کنند: در جهت اسلام؛ در جهت قرآن؛ در جهت حاکمیت دین؛ بدون فرقى بین شیعه و سنّى و قومیتهاى مختلف (فارس و عرب و ترک و ترکمن و بلوچ و کرد و غیر این‌ها)؛ یک ملت یکپارچه. واقعاً ملت ایران، به برکت اسلام، یک نمونه است. بین ملت‌هاى مسلمان، یک الگوى موفق است. خداوند از شما ملت ایران، به خاطر صادقانه پاسخ گفتن‌تان به دعوت دین و نداى امام بزرگوارتان راضى باشد. این را باید حفظ کنید. همین وحدت با ارزشى که به برکت آن، شما توانسته‌اید این همه پیروزى را به دست بیاورید، دشمن‌هایى در کمین دارد. باید هوشیار باشید و نگذارید اختلافات به وجود آید. در آنجایى که بهانه اختلاف هست و دشمن مى‌تواند آنجا مستمسکى براى اختلاف درست کند، بیشتر مواظب باشید. در مسئله مذهب و اختلافات مذهبى، که قرنهاى متمادى دشمنان از آن سوءاستفاده کردند، بیشتر باید مواظب باشند. هم شیعه باید مواظب باشد، هم سنّى[15].
هفته وحدت و وظیفه نخبگان
اين هفته، حقيقتاً هفته وحدت است؛ اين ايّام حقيقتاً ايّام اتحاد مسلمان‌هاست. مسئولان سياسى، وظيفه‌شان سنگين است؛ مسئولان فرهنگى، نويسندگان و علما، بايد از طرح مسائل اختلاف‌آفرين و تفرقه‌افكن بپرهيزند؛ هم سنّى و هم شيعه، همه، بايد روى اين نقطه اتحاد تكيه كنند. و توقع از علما و زبدگان و نخبگان سياسى است كه خطرات زمان را بفهمند، اهميت اتحاد مسلمانان را بفهمند و توطئه دشمنان را براى شكستن اين اتحاد و همدلى بفهمند. اين حرف و عرض ما به ملت خودمان و به دنياى اسلام است[16].
1. قال ابن إسحاق: وُلد رسول الله9 يوم الاثنين، لاثنتى عشرة ليلة خلت من شهر ربيع الأوّل، عام الفيل. ابن هشام حمیرى معافرى، السیرة النبویة، ج 1، ص 158. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج 2، ص 156.
[2]. المقنعة، ص 456؛ تهذيب الأحكام، ج 1، ص 439.
[3] . قائم مقام رهبری(آقای منتظری)
[4]. بيانات در ديدار جمعى از مسئولان در سالروز ولادت حضرت رسول اعظم9، 25/12/1387.
[5]. المقنعة، ج 1، ص456، تهذيب الأحكام، ج1، ص 439.، العدد القويّة: 110/7، الدروس، ج2، ص5.
[6]. ابن هشام حمیرى معافرى، السیرة النبویة، ج 1، ص 158. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج 2، ص 156. قال ابن إسحاق: وُلد رسول الله9 يوم الاثنين، لاثنتى عشرة ليلة خلت من شهر ربيع الأوّل، عام الفيل.
[7]. بیانات در دیدار با گروه کثیرى از آزادگان و اقشار مختلف مردم، در اولین روز از هفته وحدت، 11/7/1369.
[8]. بیانات در اجتماع مردم پاوه، 25/7/1390.
[9]. بیانات در دیار گروهی از روحانیون ائمه جمعه و اساتید حوزهای اهل‌سنت سیستان خراسان و مازندران، 5/10/1368.
[10]. بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجى شرکت کننده در کنفرانس بین‌المللى وحدت اسلامى، 24/5/1374.
[11]. بیانات در دیدار با جمع کثیرى از اقشار مختلف مردم شهرهاى شاهرود، خلخال، بیرجند، قیدار، خمسه، تیران و چالوس، روحانیون و معاونان دفاتر عقیدتى، سیاسى نیروى زمینى ارتش و جمعى از شیعیان استان سرحدّ پاکستان، 19/7/1368.
[12]. بیانات در دیدار با گروه کثیرى از آزادگان و اقشار مختلف مردم، در اولین روز از هفته وحدت، 11/7/1369.
[13]. بيانات در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حرم مطهر رضوى، 1/1/1387.
[14]. بیانات در دیدار با جمع کثیرى از اقشار مختلف مردم شهرهاى شاهرود، خلخال، بیرجند، قیدار، خمسه، تیران و چالوس، روحانیون و معاونان دفاتر عقیدتى، سیاسى نیروى زمینى ارتش و جمعى از شیعیان استان سرحدّ پاکستان، 19/7/1368.
[15]. بیانات در دیدار کارگزاران نظام، به‌مناسبت سالروز ولادت رسول اکرم9 و امام جعفر صادق7، 24/6/1371 .
[16]. بيانات در سالروز ميلاد پيامبر اعظم9 و امام جعفر صادق7، 27/1/1385.