شیخ کلینی

نام	شیخ کلینی
نام کامل	شیخ ابوجعفر محمّد بن یعقوب بن اسحاق رازی
لقب	ثقه الاسلام
تاریخ تولد	حدود ۲۵۵ قمری
زادگاه	روستای کُلَین از توابع ری
محل زندگی	ری، قم، بغداد
مذهب	شیعه ۱۲ امامی
استادان	احمد بن ادریس قمی• حسن بن فضل بن یزید یمانی، احمد بن مهران، ابن بابویه، صفار قمی
شاگردان	ابن ابی رافع صیمری، ابن قولویه، هارون بن موسی تلعبکری، ابوغالب زراری
آثار	الکافی، الرد علی القرامطه، رسائل الائمه(ع)، تعبیرالرؤیا، کتاب الرجال
فعالیت‌های اجتماعی	شیخ و پیشوای شیعه در ری
تاریخ وفات	۳۲۹ق
محل دفن	بغداد
شهر وفات	بغداد

ابوجعفر محمدبن یعقوب کلینی رازی معروف به کلینی، شیخ کلینی، ثقه الاسلام کلینی صاحب کتاب گرانقدر کافی و مشهورترین دانشمند و فقیه و محدث نامی شیعه در نیمه اول قرن چهارم هجری است.

کلینی از روستای کلین در 38 کیلومتری شهرری و نزدیک حسن آباد قم بود که در زمان امام عسگری (ع) در همین روستا بدنیا آمد. وی مراحل ابتدایی علوم اسلامی را نزد پدر و دایی خود، علی بن محمد بن ابراهیم علان استاد حدیث، گذراند.

بعد از دوران کوتاهی که با منابع رجالی و حدیثی آشنا شد، برای ادامه تحصیل به شهرری رفت. در آن موقع هر چند شهرری بیشتر مردمانش شافعی و حنفی مذهب بودند ولی به خصوص روستاهای آن شیعیان دلباخته اهل بیت و مرکز شیعه نشین بود و اکثر اهل تسنن آن شهر، به دلیل اخلاق و رفتار اسلامی شیعیان، همیشه تحت تاثیر آنان بودند. از این رو، ری به شهر شیعه نشین معروف بود.

فرقه اسماعیلیه هم با انگیزه تسلط بر ایران بیشتر از همه در این نقطه بودند و به ترویج تفکر و آرای خود پرداخته بودند و لذا شهرری، مرکز برخورد آرا و اندیشه های فرقه اسماعیلیه، حنفی، شافعی و شیعه شده بود.شیخ کلینی در این زمان، در کنار گذراندن تحصیلات و علوم خود، ضمن آشنایی با اندیشه های دیگر مذاهب، پی برد که بعضی از این فرقه ها می خواهند تشیع را از مسیر واقعی خود خارج کننداو درد را شناخت و برای درمان آن، هدفش را انتخاب و تصمیم گرفت که به نوشتن احادیث بپردازد. کلینی درمحضر ابوالحسن محمد بن اسدی کوفی ساکن ری حدیث را آموخت و همان زمان که قرمطیان با عقاید التقاطی خود که مخلوطی از عقاید زرتشت، مانوی و اسلامی بود و به مبارزه با عقاید و مقدسات مسلمین پرداخته بودند، آنها را به نقد کشید و کتاب الرد علی القرامطه را نوشت و در دسترس شیعیان گذاشت.

کلینی برای تکمیل علوم و اهدافش، سپس راهی قم شد. در آنجا از هر مسجد و حسینیه ای که راویان و محدثان، نقل حدیث می کردند، حدیث می شنید. او با بسیاری از آخرین افرادی که از زبان امام عسگری (ع) و یا امام هادی (ع) بدون واسطه حدیث شنیده بودند، ملاقات کرد و از محضر استادان بزرگی بهره ها برد.

ولادت

سال ولادت کلینى معلوم نیست ولى وفاتش در ۳۲۸ یا ۳۲۹ بوده است و سفراء حضرت مهدى (ع) یعنى نواب خاصّ آن حضرت را درک کرده است. محل ولادت او کلین است که قریه ای در ۳۸ کیلومترى جنوب غربى شهر رى کنونى که پنج کیلومتر از جاده دور است و از این قریه فقها و محدثینى بزرگ برخاسته ‌اند که از جمله آنها محمّد بن یعقوب کلینى و دائى او مرحوم علّان است.