سوره یس

از ویکی‌وحدت

÷

Ambox clock.svg


نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در

سوره یس
نام سوره یس
شماره سوره ۳۶
جزء ۲۲ و ۲۳
ترتیب نزول ۴۱
مکی/مدنی مکی
تعداد آیات ۸۳
تعداد کلمات ۷۳۳
تعداد حروف ۳۰۶۸

سوره یس (سوره یاسین) سی و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء ۲۲ و ۲۳ قرآن جای گرفته است. این سوره چون با حروف مُقَطَّعهٔ «یاء و سین» آغاز شده، به این نام مشهور است. روایتی از منابع اهل سنت و شیعه برای سوره یاسین نقل شده است مبنی بر اینکه هر چیزی قلبی دارد و قلب قرآن «یس» است و معنای این سخن آن است که اگر انسان از نعمت‌های الهی از جمله گوش، چشم و ... برخوردار است و از هیچ کدام بی‌نیاز نیست اما قلب، موقعیت ممتازتری برای انسان دارد. از این رو آیات قرآن همگی رحمت،نور و برکت است اما یاسین و برکت برتری دارد. سوره یس به اصول دین توحید، نبوت و معاد می‌پردازد و درباره زنده‌شدن مردگان و سخن‌گفتن اعضای بدن در قیامت سخن می‌گوید. همچنین داستان اصحاب قریه و مؤمن آل‌یس در این سوره آمده است.

يس

از حروف مقطعه قرآن، از القاب پیامبر اسلام(ص)

مفهوم کلی سوره

  • يادآورى توحيد؛
  • چگونگى رستاخيز و پاسخ گويى؛
  • رسالت پيامبر اسلام؛
  • هدف نزول قرآن ؛
  • اعجازهاى علمى قرآن در زوجيت عمومى و حركت هاى خورشيد؛
  • سرگذشت حبيب نجار و مردم انطاکيه[۱].

اسامی سوره

  1. یس،
  2. قلب القرآن،
  3. معمّه،
  4. دافعه،
  5. قاضیه[۲]،
  6. العظیمه عندالله[۳]،
  7. حبیب نجار[۴].

علت نام‌گذاری

  • «سوره یس»؛ نام‌گذاری این سوره به عبارت اول سوره که از حروف مقطعه و از القاب پیامبر(ص) می‌باشد نام‌گذاری شده است.
  • «سوره قلب القرآن»؛ پیامبر اسلام(ص) آنرا قلب‌القرآن خوانده است[۵].
  • «سوره معمّه»؛ بيهقى از ابو بكر مرفوعا روايت كرده كه «سوره يس در تورات المعمّه خوانده مى شود چونكه به خير دنيا و آخرت عموميت مى دهد[۶].
  • «سوره دافعه»؛ علت نام‌گذاری سوره یس به این نام به خاطر این است که این سوره هر بدی را از صاحبش دور می‌کند[۷].
  • «سوره قاضیه»؛ به خاطر اینکه این سوره حوائج شخص قاری و مصاحبش را بر مى آورد به این نام نام‌گذاری شده است[۸].
  • «سوره العظیمه عندالله»؛ سیوطی در درالمنثور در ضمن حدیثی این نام را برای سوره یس آورده است[۹].
  • «سوره حبیب نجار»؛ به خاطر قصه‌ای که از ایشان در این سوره (از آیه بیستم به بعد) آمده است[۱۰].

تعداد آیات و کلمات و حروف

  1. سوره یس هشتادوسه آیه دارد[۱۱].
  2. سوره یس هفتصدوبیست‌ونه کلمه دارد[۱۲]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
  3. سوره یس سه‌هزار حرف دارد[۱۳]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

هدف‌هاى اساسى سوره يس عبارت اند از:

  1. ياد آورى توحيد؛
  2. ياد آورى معاد؛
  3. تأكيد بر مسأله‌ى رسالت و قرآن.

محتوا و موضوعات

سوره یس در مكه نازل شده است، بنا بر اين محتواى آن از نظر كلى همان محتواى عمومى سوره هاى مكى است كه از توحيد و معاد و وحى و قرآن و انذار و بشارت سخن مى گويد، در اين سوره چهار بخش عمده ديده مى شود:

نخست سخن از رسالت پيامبر اسلام(ص) و قرآن مجيد و هدف از نزول اين كتاب بزرگ آسمانى و گروندگان به آن است و تا آيه يازده آن را ادامه مى دهد؛

بخش ديگرى از اين سوره از رسالت سه نفر از پيامبران الهى، و چگونگى دعوت آنها به سوى توحيد و مبارزه پى گير و طاقت فرساى آنها با شرك سخن مى گويد كه در حقيقت يك نوع تسلى و دلدارى به پيامبر(ص) و ارائه طريق در انجام رسالت بزرگ او است؛

بخشى از اين سوره كه از آيه سی و دو شروع مى شود و تا آيه چهل و چهارم ادامه دارد مملو از نكات جالب توحيدى، و بيان گويا از آيات و نشانه هاى عظمت پروردگار در عالم هستى است، در قسمت‌هاى اخير سوره نيز مجددا به همين بحث توحيدى و آيات الهى باز مى گردد؛

بخش مهم ديگرى از اين سوره در مسائل مربوط به معاد و دلائل گوناگون آن و چگونگى حشر و نشر، و سؤال و جواب در روز قيامت، و پايان جهان، و بهشت و دوزخ سخن مى گويد، كه در اين قسمت نكته هاى بسيار مهم و دقيقى نهفته شده است؛

و در لابلاى اين بحثهاى چهارگانه آياتى تكان دهنده براى بيدارى و هشيارى غافلان و بي‌خبران آمده است كه اثرى نيرومند در دلها و جانها دارد.

خلاصه اينكه: در اين سوره انسان با صحنه هاى مختلفى از آفرينش و قيامت و زندگى و مرگ و انذار و بشارت روبرو مى شود كه مجموعه اى بيدار كننده و نسخه اى شفابخش را تشكيل مى دهد[۱۴].

پانویس

  1. تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 143.
  2. ترجمه‌ الإتقان فى علوم‌القرآن، ج 1، ص 194.
  3. همان.
  4. تمامی اسامی به غیر از مورد پنج و شش از تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 145 نقل شده است.
  5. ترجمه‌ الإتقان فى علوم‌القرآن، ج 1، ص 194.
  6. همان.
  7. همان.
  8. همان.
  9. همان.
  10. الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ج 5، ص 257.
  11. الكشف و البيان، ج 8، ص 118.
  12. همان.
  13. همان.
  14. تفسير نمونه، ج 18، ص 310-309.