اوستا
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
اَوِستا نام فراگیر مجموعهٔ کهنترین نوشتار و سرودههای زرتشتیان است که همانا دانشنامهٔ ایرانیان بوده و در روزگار باستان بیست و یک نسک(فصل) داشته و هماکنون دارای پنج بخش است. بخشهای اوستا بر این پایهاند: یَسنه که سخنان زرتشت، شناخته شده با نام گاهان در آن گنجانده شده، یشتها(سرودهای نیایشی)، وندیداد(ونداد)، ویسپرد و خردهاوستا.
گذشته از این پنج کتاب و کتابچه، پارههایی از نوشتهای بنام «هیربدستان و نیرنگستان» و… موجود است که دربارهٔ برگزاری مراسم مذهبی است.
معرفی کلی اوستا
اوستا نام کلی متون مقدس دین زرتشتی میباشد. تاکنون اتفاق نظری برای دانشمندان در وجه اشتقاق اوستا حاصل نشده است؛ به این علت که در متن خود کتاب، از اوستا یادی نشده است. چکیده نظر خاورشناسان اوستا چنین است: ممکن است منظور از واژه ابشتام (abashtam) در کتیبه بیستون همین اوستای معروف باشد که با تحریف به این شکل در آمده است.
برخی از اوستا شناسان برآنند که ریشه اصلی اوستای پارسی و اویستاک پهلوی از اوپستا(upasta) مشتق است که به معنی بنیان و اساس و متن اصلی است[۱]. اما ارباب کیخسرو شاهرخ از نویسندگان زرتشتی مینویسد: اسم کتاب مذهبی ما اوستا است که بر سه نوع آن را تعریف کردهاند:
اولاً: از واژه افسمان(afesman) گرفته شده که مخفف پتیمان است و به معنی کلام موزون میباشد.
ثانیاً: از کلمه پدان (padan) مشتق شده که معنی آن آیات پاک است و تلاوت آن طوری است که هر کلمه از آن جدا جدا شنیده شود.
ثالثاً: عقیده اخیر که غالبا بر آن صحه گذاردهاند این است که مرکب از دو لفظ میباشد. اول حرف اَ (A) که کلمه نفی است و به معنی نه، نا، نی میباشد. دوم وستا (vesta) به معنی دانسته و آشکار و معنی آن روی هم چنین میشود: نادانسته یعنی آنچه که قبل از آن نادانسته و نامعلوم بود آشکار شد[۲].
با ترکیب اوستا- زَند، و با واژه زند- پازند نیز به کار رفته است. اما زند و یا پازند به هیچ وجه خود اوستا نیست . زَند عبارت بوده از تفسیری به پَهلَوی که بر اوستا مینوشتند. چون دریافت و فهم اوستا مشکل بود و اغلب معنی و مفهوم آن دریافت نمیشد تفسیر یا ترجمهای آزاد به پهلوی زیر هر سطر اوستایی مینوشتند که دریافت معنی اوستا برای خواننده حاصل شود[۳]. در اوستا از دو زبان گاهانی و اوستایی استفاده شده است.