احمد بن عباس نجاشی صیرفی

احمد بن عباس نجاشی صیرفی
نام کامل	احمد بن عباس نجاشی صیرفی
نام‌های دیگر	ابن طیالسی، صیرفی
اطلاعات شخصی
محل تولد	کوفه
محل درگذشت	بغداد
دین	اسلام، شیعه
استادان	هشام بن حكم
شاگردان	تلعكبری • ابراهیم بن هاشم
فعالیت‌ها	محدث شیعی

احمد بن عباس نجاشی صیرفی، معروف به «ابن طیالسی» محدث شیعی. در كوفه به دنیا آمد و در نیمه دوم سده چهارم(پیش از 385ق) در بغداد وفات یافته است. فرزند او «علی بن احمد بن عباس» از شاگردان شیخ صدوق بوده است و نوه او «احمد بن علی بن احمد بن عباس» معروف به «ابوالعباس نجاشی»(م450ق) از پیشوایان امامیه و صاحب كتاب رجال است.

معرفی اجمالی

احمد بن عباس نجاشی صیرفی، ابویعقوب. معروف به «ابن طیالسی». محدث شیعی. وی تقریباً در اواخر سده سوم و احتمالاً در كوفه به دنیا آمد و در نیمه دوم سده چهارم(پیش از 385ق) در بغداد وفات یافته است. نسب او به ابو سمال سمعان بن هبیره می‏‌رسد كه خاندانی بزرگ در كوفه و از دیرباز معروف به تشیع بودند. وی در بغداد سكونت داشت و منزل او در محله «درب البقر» قرار داشت و چنانكه مامقانی گفته، از لقب «صیرفی» بر می‌‏آید كه به كار صرافی دراهم اشتغال داشته است. شهرت او به «ابن طیالسی» شاید از آن جهت است كه «طیلسان» واژه‏ای عجمی و برگردانیده «تالشان» است و برای اینكه وی را در مقام تحقیر و سرزنش، از اصالت عربی دور سازند با این اسم از او یاد می‏‌كرده‌‏اند. این احتمال نیز وجود دارد كه وی در تجارت نوعی پارچه به نام «طیلسان» دست داشته است كه این احتمال با شغل صرافی او بیشتر تناسب دارد.

فرزند او علی بن احمد بن عباس(م. ح415ق) از شاگردان شیخ صدوق بوده است و نوه او «احمد بن علی بن احمد بن عباس» معروف به «ابوالعباس نجاشی»(م450ق) از پیشوایان امامیه و صاحب كتاب رجال است. وی در بغداد از جمله اساتیدی بود كه دیگران برای استماع حدیث نزد او جلوس می‌‏نمودند. «تلعكبری»(م385ق) در 335هجری از او حدیث شنیده و اجازه نقل احادیثش را از وی دریافت كرده است. این گزارش حاكی از آن است كه وی در ایام میان‌‏سالی به این درجه از علم رسیده بود. چنان‌كه اجازه تلعكبری از او نیز می‏تواند دلیل بر صحت اخبار و احادیث او بوده باشد. وی از جمله كسانی است كه متن كامل دعاهای صحیفه سجادیه را روایت كرده است. در منابع رجالی گزارش دقیقی درباره اساتید و شاگردان او ذكر نشده است. به گفته مامقانی از شاگردان او جز تلعكبری، می‏توان «ابراهیم بن هاشم»(م. ح275ق) را نام برد. همچنین در همین منبع «هشام بن حكم» از استادان او معرفی شده است. نوه او نجاشی نیز به دلیل اینكه وی دارای اثر تألیفی نبوده است، شرح‏ حال او را در رجال خود نیاورده است.

استادان

مامقانی هشام بن حكم را استاد او معرفی کرده است.

شاگردان

مامقانی از تلعكبری و ابراهیم بن هاشم را بعنوان شاگردان او نام برده است.

منابع

1. تنقیح المقال(حجری)، ج1ص64 شماره 381؛
2. دائره المعارف تشیع، ج1ص138؛ رجال طوسی، ص412 شماره 5964؛
3. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص28؛ الفوائد الرجالیه، سیدبحر العلوم، ج2ص32؛
4. معجم رجال الحدیث، ج1ص140 شماره615؛
5. نقد الرجال تفرشی، ج1ص128 شماره 246.