ویکی‌وحدت:دستور خط

از ویکی‌وحدت
نسخهٔ تاریخ ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۶ توسط Javadi (بحث | مشارکت‌ها)

دستور خط و شیوۀ نگارش یکی از مهم‌ترین ایزارهای نوشتن یک مدخل و مقاله می‌باشد. هدف از دستور خط در ویکی وحدت آنست که ضمن رعایت قواعد و توجه به آنها، یکدستی و زیبای متن را به دنبال دارد.

قواعد دستور خط

از مهم‌ترین قواعداین دستور خط می‌توان موارد زیر را ذکر کرد:

  1. برای ترکیب‌های اضافی و وصفی منتهی به «ه‍» ناملفوظ، مثل «خانهٔ بزرگ»، از نویسهٔ «یای میانجی» که روی «ه‍» قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود. درست: «خانهٔ بزرگ». غلط: «خانه بزرگ» و «خانه‌ی بزرگ».
  2. «ها»، علامت جمع، همیشه جدا از اسم قبل خود اما با نیم فاصله (فاصلهٔ مجازی) نوشته می‌شود؛ مثال: نام‌ها؛ کتاب‌ها؛ مسلمان‌ها؛ ایرانی‌ها. تبصره: دو کلمهٔ: «اینها» و «آنها» از قاعده بالا مستثنی هستند.

مواردی که باید از فاصلهٔ مجازی استفاده می‌شود از قرار زیرند:

  • بعد از «ها» ناملفوظ: خانه‌ها.
  • بعد از «ها» ملفوظ که به حرف قبل بچسبد: تشبیه‌ها.
  • بعد از «ط» یا «ظ»: استنباط‌ها.
  • جای که کلمه پردندانه باشد(بیش از سه دندانه).
  • نشان دادن صورت مفرد کلمه.
  • کلمه‌های خارجی نامأنوس.
  • جمع بستن اسم خاص.

3. بطور عموم پیشوند، جدا(با فاصلهٔ مجازی) نوشته می‌شود مثال: «هم‌شکل» مگر اینکه به صورت سرهم معنایی بسیط از کلمه استنباط شود. مثال: «همسایه».

4. پسوند، چسبیده نوشته می‌شود. مثل: دانشمند مگر اینکه حرف آخر جزء اول و حرف اول پسوند هم‌مخرج باشند یا حرف آخر جزء اول «ه» باشد مثال: نظام‌مند و علاقه‌مند.

5. کلماتی که ترکیب دو یا چند کلمه‌اند در صورتی که معنای کلمهٔ جدید بسیط‌گونه باشد، سرهم نوشته می‌شوند مگر اینکه جزء دوم با «آ» آغاز شود و در غیر این صورت با فاصلهٔ مجازی نوشته می‌شوند: «نیشکر» برای مورد اول مثل: دانش‌آموز به عنوان استثنا و «آب‌میوه» برای مورد دوم.

6. کرسی همزه با توجه به حرکت حرف پیشین تعیین می‌شود:

  • الف: اگر حرکت پیش از همزه ساکن یا زیر باشد همزه به صورت «ئ‍» نوشته می‌شود. مثال: هیئت. در صفحه‌کلید استاندارد همزه با کرسی ی با shift + s وارد می‌شود.
  • ب: اگر حرکت پیش از همزه زبر باشد همزه به صورت «أ» نوشته می‌شود. مثال: تأثیر. در صفحه‌کلید استاندارد همزه با کرسی ا با shift + G وارد می‌شود.
  • ج: اگر حرکت پیش از همزه پیش باشد. همزه به صورت «ؤ» نوشته می‌شود. مثال: مؤسسه. در صفحه‌کلید استاندارد همزه با کرسی و با shift + A وارد می‌شود. استثنا: اگر حرکت قبل از همزه ضمه باشد و حرف بعد از همزه «و» باشد همزه به صورت «ئ‍» نوشته می‌شود. مثال: شئون.