عبدالله شرقاوی
عبدالله بن حجازی بن ابراهیم الشرقاوی (1150 - 1227 ق) ، یکی از شیوخ الازهر در قرن سیزدهم هجری. وی در الازهر تحصیل کرد و ریاست خود را در سال 1208 هجری قمری به دست گرفت. وی در طول انقلاب بلبیس در ژوئیه 1795 و در طی اشغال مصر به وسیله حکومت فرانسه مواضع شجاعانه ای اتخاذ کرد. محمدعلی پاشا برای از بین بردن تأثیر علمای الازهر شیخ الشرقاوی را در حصر خانگی قرار داد.
تولد و تربیت
وی در سال 1150 هجری قمری در روستای الطويلة (الشرقية) از حومه بلبیس ، نزدیک روستای القرين در استان الشرقیه مصر متولد شد. وی در کودکی قرآن را حفظ کرد و به جهت علم آموزی عازم الازهر شد. از جهت شخصیتی به تصوف گرایش داشت ، بنابراین مبانی طریقت را از امام شیخ الحفنی آموخت ، سپس با صوفی مشهور شیخ محمود الكردی ارتباط بر قرار کرد واز ملازمان او شد تا حدی که تحت نظر و استادی او پرورش یافت و از نزدیکان استاد خود بود.
اساتید
بسیاری از بزرگان الازهر از اساتید و مشایخ او بودند:
أحمد بن عبد الفتاح الملوي أحمد بن الحسن الجوهري علي بن أحمد الصعيدي محمد بن سالم الحفني أحمد بن عبد المنعم الدمنهوري
شاگردان
در میان دانشمندانی که از شاگردان الشرقاوی محسوب می شوند می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
حسین بن الکشاف ابراهیم البجیری محمد الدوخلی
جایگاه اجتماعی و سیاسی
شیخ عبدالله الشرقاوی شیخ علمای شافعی و مفتی زمان خود بود و تنوع كتابهای وی در علوم گواه وسعت دانش و فضیلت وی در فقه ، حدیث و عقاید و مانند اینهااست. شیخ در امور دینی مرجع و ملجا مردم بود و در امور سیاسی نیز مورد توجه متنفذین قرار داشت و می توان گفت مصر ، و مردم آن را هدایت می کرد و این موضوع در حمله فرانسویان به مصر مشهود بود.
ریاست الازهر
هنگامی که شیخ احمد العروسی ، شیخ الازهر در سال 1208 هجری قمری درگذشت الشرقاوی ریاست الازهر را پس از وی عهده دار شد.
آثار
«التحفة البهية في طبقات الشافعية» «العقائد المشرقية في علم التوحيد» «الجواهر السنية في شرح العقائد المشرقية» «حاشية على شرح التحرير» در موضوع فقه شافعی «حاشية على شرح الهدهدي على أم البراهين» «شرح حكم ابن عطاء الله السكندري» «ثبت الشرقاوي» «مختصر الشمائل» و«شرح المختصر» «رسالة في (لا إله إلا الله)» «رسالة في مسألة أصولية في جمع الجوامع» «شرح رسالة عبد الفتاح العادلي في العقائد» «شرح مختصر في العقائد والفقه والتصوف» «شرح الحكم والوصايا الكردية في التصوف» «شرح ورد السَّحر للبكري» «مختصر مغني اللبيب لابن هشام في النحو والإعراب» «فتح المبدي شرح مختصر الزبيدي» در علم حدیث «تحفة الناظرين فيمن ولي مصر من الولاة والسلاطين»
درگذشت
شیخ عبدالله الشرقاوی روز پنجشنبه دوم ماه شوال سال 1227ق/ ۱۸۱۲ در قاهره درگذشت[۱].
پانویس
- ↑ دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۸، ص۶۷