سکاکیه
سكاكيه از فرق كلامى شيعه كه پيرو ابو جعفر محمد بن خليل سكاك از متكلمان اماميه بودند و خداوند را بخودى خود عالم مىدانستند و وصف عالميت او را در وى از صفات ذاتى او مىشمردند. وى شاگرد ابو محمد هاشم بن حكم (در گذشته در 199 ه) و از معاصرين چند تن از مشاهير «معتزله» مانند ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ و ابو جعفر محمد بن عبد الله اسكافى و ابو الفضل جعفر بن حرب بوده است، و در نيمه اول قرن سوم هجرى مىزيسته است. لقب او در غالب كتب قديم به تحريف شكال و سكال و سكاك و شكاك ضبط شده ولى بلا شبهه اين كلمه سكاك است به معنى كسى كه كار او ساختن سكه يعنى گاو آهن باشد. از جمله تأليفات او كتاب «المعرفه» در باب استطاعت و كتابى در امامت و كتاب «التوحيد» بوده كه در آن سكاك قايل به تشبيه شده است، و كتاب ديگرى در رد منكران امامت نوشته است.