اسلام اروپایی

از ویکی‌وحدت
[[]]

اسلام سیاسی پروژه ای است که کالج اسلامی اسنابروک، پس از مدت¬ها انتظار کار خود را در باب آن آغاز کرد. هدف از تأسیس این کالج، تربیت امامان جماعت بر اساس زبان و فرهنگ آلمانی اعلام شده است. دولت آلمان و ایالت نیدرزاکسن، بودجه ای بالغ بر پنج و نیم میلیون یورو برای این دوره در پنج سال آینده پیش¬بینی کرده¬اند.

اسلام سیاسی در آلمان

این کالج، اولین مؤسسه¬ای است که در آن، آموزش امامان کاملاً به زبان آلمانی انجام می¬شود. این کالج هر سال شماری از زنان و مردان را برای مسئولیت امام جماعت مساجد آلمان، آموزش می¬دهد، اما تصمیم درباره اینکه آیا در مسجدی از امام زن استفاده شود یا نه، برعهده مسئولان آن مسجد خواهد بود. این مؤسسه تحت حمایت دولت فدرال آلمان فعالیت می¬کند. هورست زی¬هوفر، وزیر کشور فدرال نخستین مقام رسمی دولت فعلی آلمان بود که از شکل¬گیری دوره آموزشی برای امامان جماعت در داخل آلمان حمایت کرد. او در نوامبر سال 2020 گفت: «ما باید اسلامی را در آلمان ترویج کنیم که با قانون اساسی و ارزش¬های آلمانی هماهنگ باشد و به سبک زندگی در این کشور احترام بگذارد.» زی¬هوفر در آن زمان از کالج اسلامی اسنابروک که در فکر ایجاد دوره آموزشی برای امامان جماعت بود، حمایت کرد. او در آن زمان به شهروندان آلمان اطمینان داد که آموزش امامان بر اساس ارزش¬های آلمانی و واقعیت زندگی مسلمانان در آلمان انجام می¬شود و از توسعه اسلام وارداتی که غالباً از ترکیه به آلمان می¬آید، جلوگیری خواهد شد. مارکوس کربر، معاون وزیر کشور آلمان درباره حمایت دولت فدرال از این مؤسسه آموزشی گفت: «دولت فدرال تلاش می کند تا تعلیم و آموزش امامان و سایر کارمندان جوامع اسلامی به شکلی مستقل انجام شود. ما به دنبال توسعه اسلامی هستیم که با قانون اساسی و سبک زندگی ما همخوانی داشته باشد. و نمونه¬ای برای سایر کشورهای اروپایی شود.» او درباره شرکت¬کنندگان این دوره نیز گفت:« ما در این دوره، مسلمانان ترک، عرب، بوسنیایی و حتی افراد تازه مسلمان شده داریم. همچنین 20 درصد شرکت¬کنندگان را زنان تشکیل می¬دهند.»

محتوای آموزشی

دوره آموزش امامان در کالج اسلامی اسنابروک، شامل هفت بخش آموزش خطبه، تلاوت قرآن، مراقبت معنوی، آموزش سیاسی، عبادی، اجتماعی و همچنین مددکاری اجتماعی است. آنطور که مسئولان کالج اسلامی اسنابروک در جلسه افتتاحیه عنوان کردند، امسال 25 زن و مرد برای دوره آموزشی امامان در آلمان ثبت¬نام کرده¬اند. این دوره به زبان آلمانی برگزار می¬شود. بسیاری از انجمن¬های اسلامی بزرگ با آموزش امامان در آلمان مخالف هستند. آنها معتقدند که دولت نباید در آموزش امامان جماعت و اعضای جوامع اسلامی دخالت کند. نیز معتقدند که دولت آلمان قصد دارد تا "اسلام دولتی" را ترویج دهد.باید آموزش¬های اسلامی را از نظر قانونی و هم از نظر ساختاری با آموزش¬های مسیحیت و یهودیت یکسان کنیم.

اسلام سیاسی در اتریش

دولت اتریش نقشه اسلام سیاسی در اینترنت را منتشر کرد. در این نقشه، اسامی و نشانی 623 مسجد و تشکل اسلامی در اتریش درج شده است. علاوه بر آن درباره ارتباطات مساجد و سازمان¬های اسلامی با خارج از آلمان نیز اطلاعات زیادی در این نقشه وجود دارد. هانس-یورگن ایرمر که در زمینه سیاست داخلی سررشته دارد، مدعی است که اتریش در راستای مبارزه با اسلام-گرایی در مسیر درستی قرار گرفته است. "نقشه اسلام" در اتریش با همکاری دانشگاه وین و "مرکز اسناد اتریش درباره اسلام سیاسی" تهیه شده است. جوامع اسلامی در این کشور می¬گویند که دولت با طرح این برنامه، همه مسلمانان این کشور را به عنوان یک خطر بالقوه نشان می¬دهد. در آلمان نیز، هر چند سیاستمداران اتحادیه دموکرات مسیحی خواستار طراحی چنین نقشه¬ای هستند، اما بسیاری از نمایندگان بوندستاگ با آن موافق نیستند. به نظر به نوعی دنبال محدود و عرفی کردن دین اسلام و کانالیزه کردن آن به نحوی که از خطر اسلام سیاسی جامعه¬ی مسیحی لیبرال را محفوظ دارند.

نگاه احزاب

مخالفت سبزها هم به علت بی نتیجه بودن طرح است.اعضای حزب چپ نیز موافق طراحی چنین نقشه ای نیستند. کریستینه بوخ¬هولتس، سخنگوی سیاست مذهبی حزب چپ آلمان در این باره گفت: « طراحان این نقشه قصد دارند که مسلمانان و نهادهای مذهبی آن¬ها را به عنوان خطری بالقوه نشان دهند. اما این واقعیت ندارد. من تعجب نمی¬کنم که سیاستمداری مانند ایرمر که قبلاً خواستار ممنوعیت برقع شده بود، اکنون از طراحی نقشه-ای درباره اسلام سیاسی صحبت کند. اتحادیه دموکرات مسیحی باید به جای حمایت از اسلام¬هراسی، با خطر نژادپرستی علیه مسلمانان مبارزه کند.» اولی گروتش، معاون سخنگوی گروه پارلمانی حزب سوسیال دموکرات نیز طراحی نقشه اسلام سیاسی در آلمان را بی¬معنی دانست. گروتش گفت: «طراحی نقشه اسلام سیاسی در بهترین حالت حرکتی پوپولیستی به شمار می¬رود.»

اسلام سیاسی در نگاه اروپا

پروژه تحقیقاتی "اصالت تاریخی دموکراسی در جهان اسلام و کشورهای عربی" که در مرکز شرق مدرن برلین اجرا می¬شود، سعی دارد شبکه¬ای تحقیقاتی در مراکز دانشگاهی آلمان ایجاد کند تا به بررسی اصالت تاریخی دموکراسی در کشورهای اسلامی بپردازد. هدف اصلی از تدوین و انتشار این کتاب، ارائه تفسیری به¬روز از پدیده¬های مذاکره، شورا، گفت¬وگو، اجماع، انتخاب، بیان ایده¬ها و نظرات در جهان عرب و کشورهای اسلامی از قرون وسطی تا دوران معاصر است. آنچه در این کتاب مورد بررسی قرار خواهد گرفت، تنوع جوامع محلی و راه¬حل¬های پیچیده حکمرانی است که در طول تاریخ توسعه یافته¬اند. مرکز شرق مدرن لایب نیتس، تنها مؤسسه تحقیقاتی در آلمان است که به صورت اختصاصی در حوزه¬های خاورمیانه، آفریقا، اوراسیا، جنوب و جنوب شرقی آسیا فعالیت می¬کند و محور اصلی کار آن، تعامل جوامع اسلامی و روابط آن¬ها با کشورهای غیراسلامی است. به نظر می آید شرکت در این کارگاه در جهت شناساندن هرچه بیشتر ظرفیت اسلام و آشنایی با نگاه اروپا به اسلام در راستای پروژه تأسیس اتحادیه اسلامی مناسب است. در این راستااشعار حافظ، بیش از 30 بار به طور کامل یا به صورت اشعار برگزیده به زبان آلمانی ترجمه شده است و بسیاری از شاعران بنام آلمانی همانند گوته از اشعار عاشقانه او الهام گرفته¬اند. حال، ناصر کنعانی در کتاب "غزلیات عاشقانه حافظ در آینه اشعار آلمانی"، سخنان بیش از 100 شاعر آلمانی زبان درباره حافظ را از قرن نوزدهم تاکنون جمع¬آوری کرده است. برخی از این شاعران مترجم اشعار حافظ بوده¬اند و برخی دیگر، با الهام از اشعار او، شعرهای جدیدی سروده¬اند[۱].

پانویس

  1. هفته¬نامه شماره 532 رایزنی فرهنگی ایران در آلمان