شیخ جفری
نام | شيخ بن محمد بن شيخ بن حسن بن علوي بن محمد بن أبي بكر |
---|---|
نامهای دیگر | شيخ بن محمد الجفري |
درگذشت | 1222ق |
شيخ بن محمد الجفري (1137 - 1222 هـ)عالم دين و مصلح اجتماعي ، شاعر صوفی از مبلغان اسلام در سرزمین هنداست. او نقش اساسی در تبلیغ و گسترش اسلام در منطقه مالابار هند داشت.او به توسعه تعالیمش در موضوعات عقيده،شريعت و طريقت نمود و علاوه بر آن مشارکت های ادبی او در دوران شکوفایی شعر عربی در کرالای هند قابل توجه است[۱].
نسب
شيخ بن محمد بن شيخ بن حسن بن علوي بن محمد بن أبي بكر بن عبد الرحمن بن عبد الله التريسي بن علوي الخواص بن أبي بكر الجفري بن محمد بن علي بن محمد بن أحمد الشهيد بن الفقيه المقدم محمد بن علي بن محمد صاحب مرباط بن علي خالع قسم بن علوي بن محمد بن علوي بن عبيد الله بن أحمد المهاجر بن عيسى بن محمد النقيب بن علي العريضي بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علي زين العابدين بن الحسين السبط بن الإمام علي بن أبي طالب، والإمام علي زوج فاطمة بنت محمد ﷺ.او با 31 نفر فاصله نسبش به پیامبر اکرم می رسد.
تولد و تربیت
وی در سال 1137 هجری قمری در روستای الحاوی از توابع شهر تریم از توابع حضرموت یمن چشم به جهان گشود و در سایه علم و فضیلت رشد یافت و قرآن کریم را در کودکی نزد پدرش حفظ کرد.پدر و اجدادش به علوی می رسد جد سومش به امام عبدالله الحداد می رسد. شیخ اصول علوم خود را از علمای الحاوي و تريم گرفت. او در اوایل جوانی به تجارت پرداخت و سپس به علوم دینی اشتغال یافت و راه تصوف را پیش گرفت[۲].
اساتید
او از علمای سادات علوی بهره مند شد که بعضی از آنها عبارتند از:[۳] عبد الرحمن بن عبد الله بلفقيه
برادرش عبد الرحمن بن محمد الجفري
حسن بن عبد الله الحداد
عبد الرحمن بن عبد الله الحداد
محمد بن حامد السقاف
شاگردان
تربیت یافتگان مکتب روحی و تصوفی او عبارتند از:[۴].
عبد الله بن أحمد باسودان
عمر بن عبد الرحمن البار
عمر بن طه البار
عبد الله بن علي بن شهاب الدين
حسن بن صالح البحر
علوي بن محمد مولى الدويلة
أحمد بن محمد الحبشي
محمد صالح الريّس
عبد الوهاب بن عبد القادر الويلوري
علي البلنكوتي
محيي الدين بن علي الكاليكوتي
هجرت به میلبار
او در سال ۱۱۵۹ هجری قمری سوار بر کشتی تجاری به شهر کالیکوت در ملابر هند سفر کرد و در ساحل ملابر مورد استقبال قاضی محیالدین بن علی و عدهای از سران مسلمانان در آنجا قرار گرفت. او با هدف تبلیغ و نشر اسلام به آنجا رفت و در آنجا به اصلاح وضعیت جامعه در بعد اجتماعی، سیاسی و مذهبی پرداخت و توانست تعصب افراطی حاکم بین مردم را از بین ببرد. او به هندوها نزدیک شد و به امور آنان رسیدگی کرد و عاملی جهت پذیرش اسلام از سمت آنان شد. او مساجد و مدارس دینی بسیاری را در سراسر کرالا تأسیس کرد. سپس عازم حجاز شد و در میان شهرهای آن مدتی سکونت داشت سپس وارد عمان ، یمن ، شام و مصر شد و به تریم بازگشت و چند سالی را در آنجا گذراند و سپس به کلیکوت بازگشت. و با سلطان حیدرعلی و پسرش سلطان تیبو ارتباط نزدیک داشت.
آثار
او کتاب هایی در تبیین عقاید اهل سنت و جماعت تألیف کرد و در حل مسائل فوری که اسلام و امت اسلامی را تحت تأثیر قرار می داد و کتب دیگری مشارکت داشت، از جمله:
«كنز البراهين الكسبية والأسرار الغيبية لسادات مشايخ الطريقة الحدادية العلوية»
«نتيجة أشكال قضايا مسلك جوهر الجواهرية، وبرهان سلطان مشايخ الطريقة العيدروسية القادرية»
«الإرشادات الجفرية في الرد على الضلالات النجدية»
«الكوكب الدري في نسب السادة آل الجفري»
«مضاعف الرزانة»
«مقامات»
شرح قصيدة حبيب عبد الله الحداد
ديوان شعر
وفات
وی در روز پنجشنبه هشتم ذی القعده سال 1222 هجری قمری درگذشت و در کنار منزلش در کلیکوت به خاک سپرده شد.این خانه امروزه به «بیت الجفری» معروف است[۵].
پانویس
- ↑ السقاف, عبد الله بن محمد (1356 هـ). تاريخ الشعراء الحضرميين. الجزء الثاني. القاهرة، مصر: مطبعة حجازي. صفحة 218
- ↑ المشهور, عبد الرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهيرة (PDF). الجزء الثاني. جدة، المملكة العربية السعودية: عالم المعرفة. صفحة 408
- ↑ زبارة, محمد بن محمد بن يحيى (1998). نيل الوطر من تراجم رجال اليمن في القرن الثالث عشر. الجزء الثاني. بيروت، لبنان: دار الكتب العلمية. صفحة 26
- ↑ الحبشي, عيدروس بن عمر (1430 هـ). عقد اليواقيت الجوهرية. الجزء الأول. تريم، اليمن: دار العلم والدعوة. صفحة 527
- ↑ شيخ الجفري