محمدبن سلیمان جزولی

مقبره جزولی در کشور مراکش

نام	محمدبن سلیمان جزولی
زاده	مراکش
درگذشت	1465 م مراکش
دین و مذهب	اسلام، تسنن

محمدبن سلیمان جزولی (د ۸۷۰ ق) طریقه‌ای به نام جزولیه را به وجود آورد که با تأثیر پذیرفتن از فضای جنگهای صلیبی بر آموزه‌های جهادی و عرفانی تأکید می‌کرد و یکی از مریدان او یعنی عبدالله بن مبارک نیز پس از وی طریقۀ مبارکیه را در سوس به راه انداخت .

زندگی

الجزولی در منطقه تاریخی سوس مراکش که بین اقیانوس اطلس و کوه های اطلس قرار دارد زندگی می کرد. در همانجا تحصیل را آغاز کرد و سپس به فاس رفت و در آنجا توانست از نظر تفسیری و حدیثی و فقهی و اصولی به تسلط بر علوم دینی دست یابد. جایی که اتاق او بوده تا به امروز محلی برای بازدیدکنندگان است. او در فاس اصول فقه و قوانین مذهب مالکی را تسلط یافت. وی همچنین با فقیه و عارف مشهور احمد زروق آشنا شد. پس از حل اختلاف قبیله ای منطقه را ترک کرد و چهل سال بعد را در مکه، مدینه و بیت المقدس گذراند. پس از این سفر طولانی دوباره به فاس جایی که تحصیلات خود را در آن گذرانده بود بازگشت. طریقه شاذلیه را همانند استادش شیخ ابوعبدالله محمدامغار معروف به شيخ بنی امغار دنبال کرد و چهارده سال را در خلوت عزلت گذراند و پس از آن به شهر آسفی رفت و در آنجا پیروان بسیاری گرد او جمع شدند.

جایگاه

ابوعبدالله محمد بن سلیمان بن ابوبکر الجزولی السمالی الحسنی (متوفی 1465م) او اغلب به امام جزولی یا شیخ الجزولی شهرت دارد و به دلیل تألیف کتاب معروف دلائل الخیرات و شوارق الانوار در ذکر ادعیه بر پیامبر خاتم که کتابی بسیار محبوب برای ذکر و دعا در نزد مسلمانان است. این کتاب معمولاً به 7 بخش برای هر روز از هفته تقسیم می شود. جزولی یکی از دانشمندان هفت گانه مراکش است.

درگذشت

والی آسفی از بیم به خطر افتادن حکومتش مجبور شد او را اخراج کند و در نهایت با خوراندن سم او را مسموم نمود که در سال 1465 به مرگ او منجر شد و گفته می شود که وی در حال نماز درگذشت.

پس از درگذشت

عمرو بن سلیمان السیاف جنازه شیخ جیزولی را پس از مرگ از قبر بیرون آورد و در تابوت نهاد و در جنگ های خود به عنوان تابوت بنی اسرائیل به همراه داشت و چون بر مخالفان پیروز می شد و گفته شد که او را دفن نکرد، بلکه پس از مرگش او را گرفت و کفن کرد و در تابوت نهاد و جمعیتی آن را شاهد بودند. او لشکریان را رهبری کرد و بیست سال در میان مردم بدین شکل حکومت داشت .

ادعا شده که در سال 1541 پس از میلاد یعنی هفتاد و هفت سال پس از مرگش، جسد او را برای انتقال به مراکش نبش قبر کردند و سالم بوده است. سلطان سعدی احمد الاعرج (1517-1544) مقبره ای برای جزولی در قسمت شمالی شهر مراکش ساخت. این مقبره در زمان سلاطین اسماعیل بن شریف و محمد سوم بن عبدالله توسعه یافت و بخشی از آن بازسازی شد.

مقبره او در آوگال به قلعه سلسله سعدیان تبدیل شد که در برابر پرتغالی ها مقاومت می کردند. احترام عمیق و جایگاه ویژه او باعث شد که ابوعبدالله القائم افوگل محل اقامت خود را در آن شهر برگزیند.