سور مثانی
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
سورههای مثانی، بنابر قول مشهور، به سورههای بعد از سورههای مئین گفته میشود. مفسرین احتمالات دیگری از جمله سورههای کمتر از صد آیه، سوره فاتحه و سورههایی که دارای قصه و رویدادها هستند، دادهاند. سیوطی ۳۹ سوره را جزو سورههای مثانی، طبرسی ۷ سوره و برخی همه سورههای قرآن را سورههای مثانی میدانند.
نامگذاری سورهها
قرآن كریم كتاب نور و هدایت است. كه از طرف خداوند متعال بر پیامبر مكرم(ص) نازل گردیده است. این كتاب مشتمل بر 114 سوره و 6236 آیه، - بنابر روایتی از امام علی(ع) ـ می باشد. واژه ی سوره از «سور بلد» (دیوار بلند و گرداگرد شهر) گرفته شده است، زیرا هر سوره ای آیاتی را در بر گرفته است و به آن احاطه دارد. اسامی سوره ها مانند تعداد آیات هر سوره توقیفی است و با صلاحدید شخص پیامبر اسلام نامگذاری شده است. به گروهی از سوره های قرآن، اسامی خاصی گذاشته شده كه عبارتنداز: سبع طوال، مئین، حوامیم، ممتحنات، مفصّلات و مثانی[۱].
معنای لغوی سُوَر مثانی
«مثانی» در لغت از «ثنی» گرفته شده كه به معنای رد بعضی بر بعضی دیگر آمده است. ثنی الشیءَ ثنیاً. رد بعضه علی بعض)[۲] علامه راغب اصفهانی، علت نامگذاری سوره های قرآن را به مثانی،در ذیل آیه ی وَلَقَدْ آتَیْنَاك سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی تكرار و مرور در اوقات مختلف كه كهنه و منقطع نمی شود، می داند. بر عكس اشیا دیگری كه بر اثر مرور و تكرار زمان مضمحل و از بین می روند[۳].
معنای اصطلاحی سُوَر مثانی
در اصطلاح نیز واژه ی «مثانی» به تعابیر گوناگونی بیان شده است:
- مثانی سوره هایی است كه بعد از سوره های «مئون (مئین: دویست 200) بیاید».
- سوره هایی كه آیات آن از صد آیه كمتر باشد. این تعریف از «فرّاء» می باشد.
- سوره هایی كه مثال های آن دو جنبه دارد؟ هم برای پند و عبرت و هم برای خیر. این نظریه از «نكزاوی» است.
- سخاوی در كتاب جمال القراء معتقد است كه علت نامگذاری برخی سوره ها به «مثانی»، آمدن حكایات و قصه و رویدادها در این سوره ها می باشد. و گاهی به تمام قرآن كریم و به سورهی فاتحه الكتاب، اطلاق می گردد[۴].