محسن اراکی
آیت‌الله محسن محمدی عراقی معروف به محسن اراکی (زادهٔ ۱۳۳۴ در نجف)، مجتهد علوم اسلامی، دکترای فلسفه تطبیقی از دانشگاه پورتموث لندن،[۱] مدرس خارج فقه و اصول حوزهٔ علمیهٔ قم وی قبل از این دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و نمایندهٔ رهبر انقلاب آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای در امور مسلمانان انگلستان بودند، همچنین وی نماینده استان مرکزی در مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت، مؤسس مرکز اسلامی انگلیس و مجمع اندیشهٔ اسلامی قم و یکی از استادان دروس خارج فقه و اصول در حوزهٔ علمیهٔ قم می‌باشد.
| نام | محسن محمدى عراقى |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آیت‌الله اراکی
محسن اراکی |
| نام پدر | حاج میرزا حبیب اللّه |
| تاریخ تولد | ۱۳۳۴ شمسی برابر با ۱۳۷۴ قمری برابر با 1955 میلادی |
| محل تولد | نجف عراق |
| استادان | سید عزالدّین بحرالعلوم، سید کاظم حائرى ، شیخ محمّدتقی جواهری، شیخ عبدالمجید روشنى، سید محمود هاشمى شاهرودى، سیّد عبّاس خاتم یزدی ، سید حسن مرتضوى، مصطفى خمینى، محمد هادی معرفت، سیّد محمّدباقر حکیم،شیخ عباس قوچانی، سید ابوالقاسم خویى، سید محمد باقر صدر، سید روح الله خمینی |
| تالیفات | ۱. نظریة الحکم فی الإسلام
۲. کتاب الخمس ۳. کتاب القضاء ۴. ملکیّة المعادن فی الفقه الاسلامی ۵. نظریهٔ حکومت در اسلام ۵. اصول فقه نوین فقه ۶. فقه نظام سیاسی اسلام ۷. فقه نظام اقتصادی اسلام ۸. درآمدی بر عرفان اسلامی |
| تدریس دروس خارج؛ | اصول فقه، فقه نظام سیاسی اسلام، علم‌الاجتماع، فقه فرهنگ، فقه نظام خانواده، فقه عمران شهری. |
زندگی‌نامه
تولد و خانواده
محسن اراکی در سال ۱۳۳۴ش در شهر نجف در عراق به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۵۶ ازدواج کرد و صاحب ۹ فرزند می‌باشد.[۱]
دوران تحصیل و استادان
- اراکی فارغ‌التحصیل از دانشگاه پورتموث لندن در رشتهٔ فلسفه تطبیقی است.
استادان
وی تحصیلات ابتدایى را در مدرسه "منتدى النشر" که زیر نظر محمد رضا مظفر اداره مى شد، گذراند و تا کلاس اول متوسطه را در همان مدرسه به تحصیل ادامه داد.
پس از آن با راهنمایى پدرش، از سال ۱۳۴۷ش تحصیلات حوزوى را شروع کرد.
دروس مقدمات و سطوح را و برخى از دروس (نظیر شرح صمدیه، حاشیه ملاعبدالله، مقدارى از معالم و مقدارى از شرح لمعه، کفایه و رسائل) را نزد پدرش خواند و بقیه را نزد استادان حوزهٔ علمیهٔ نجف گذرانداز جمله: سید عزالدین بحرالعلوم، سید کاظم حائرى ، شیخ محمدتقی جواهری، شیخ عبدالمجید روشنى، سید محمود هاشمى شاهرودى، سید عباس خاتم یزدی ، سید حسن مرتضوى، مصطفى خمینى، محمد هادی معرفت، سید محمدباقر حکیم، شیخ عباس قوچانی. استادان درس خارج فقه و اصول: سید ابوالقاسم خویى، سید محمد باقر صدر، سید روح الله خمینی.
فعالیت‌های سیاسی
ایشان فعالیت‌های سیاسی خود را در نجف آغاز کرد. او فعالیت‌هایی در حمایت از امام خمینی داشت که در نتیجهٔ این فعالیت‌ها تحت تعقیب دستگاه امنیتی حکومت عراق قرار گرفت. او در سال ۱۳۵۴ شمسی به قم رفت و از همان آغاز به ساواک احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت.[۲]
فعالیت‌های علمی-آموزشی
پایه‌گذاری‌های علمی و فرهنگی
وی پایه‌گذار تعدادی مؤسسهٔ مذهبی و علمی در لندن و قم بوده‌است.
تدریس
وی در شهر نجف به تدریس دروس مقدمات حوزهٔ علمیه پرداخت. همچنین، از آغاز اعزام به انگلستان جهت نمایندگی از آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای و پس از تأسیس حوزهٔ علمیه در پایتخت این کشور (لندن)، به تدریس خارج فقه (مباحث حکومت اسلامی و قضاء) و اصول پرداخت، علاوه بر دروسی متنوع نظیر فلسفه، رسائل، مکاسب، حلقات اصول، تفسیر قرآن به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی نیز مشغول شد. هم‌اکنون او مشغول تدریس خارج فقه و اصول و همچنین تفسیر و حدیث در حوزهٔ علمیهٔ قم می‌باشد.
آثار
آثار فارسی
- اصول فقه نوین (4جلد)؛
- فقه نظام سیاسی اسلام (6 جلد)؛
- فقه نظام اقتصادی اسلام (3 جلد)؛
- امامت در قرآن (ترجمه: نظریة النص علی الإمامة فی القرآن الکریم)؛
- نگاهی به رسالت وامامت؛
- کاوشهایی در مبانی نظری حکومت دینی؛
- نظریه شناخت (عنوان سابق: مبانی جهان‌بینی اسلامی)؛
- فقه عمران شهری(1جلد)؛
- آزادی و علیت؛(رسالهٔ دکتری)؛
- درآمدی بر عرفان اسلامی؛
- اصول عرفان ناب اسلامی در معارف سجادی؛
- دوره‌ها وپیشگامان بیداری اسلامی؛
- گفتمان بیداری اسلامی؛
- داستان انسان نخستین.
آثار عربی
- مدخل إلی منهج المعرفة الإسلامیّة؛
- المعرفة الإسلامیة، منهجاً و تصوراً؛
- نظریة النص علی الإمامة فی القرآن الکریم؛
- حوار فی الإمامة؛
- سنن القیادة الالهیة فی التاریخ؛
- سنن التطور الاجتماعی فی القرآن الکریم؛
- المختار من مقتل الحسین فی بحار الأنوار؛
- الموازین الشرعیّة للشعائر الحسینیة؛
- الولایة الإلهیّة وولایة الفقیه؛
- الأسس النظریة للدولة الإسلامیة؛
- أساس الحکم فی الإسلام؛
- نظریة الحکم فی الإسلام؛
- معالم الفکر الأصولی الجدید؛
- حجّیة سنة الصحابی؛ دراسة و نقد؛
- کتاب الخمس (2جلد)؛
- فقه القضاء؛
- ملکیّة المعادن فی الفقه الاسلامی؛
- ثبوت الهلال؛
- مدخل إلی العرفان الإسلامی؛
- الصحوة الإسلامیة المعاصرة.
آثار انگلیسی
- Contemporary Islamic Awakening.
- Free Will between Islamic Contemporary Philosophy and Western Contemporary Philosophy.
مقالات
ایشان مقالاتی در زمینهٔ علوم اسلامی نیز نوشته‌است که برخی از آنها در نشریه‌ها به چاپ رسیده است.
اندیشه‌ها
او از طرفداران نظریهٔ وحدت اسلامی و منتقدین اسلام غیرسیاسی است.[۳]
مسئولیت‌ها
مسئولیت‌های پیشین
مسئولیت‌های وی پس از پیروزی انقلاب ایران (۱۳۵۷)، به این شرح می‌باشند:
- ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر.
- ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی خوزستان، و در سال ۱۳۶۱ش با حفظ سِمَت، ریاست دادگستری خوزستان را به عهده گرفت.
- پس از استعفا از دادگستری، مسئولیت‌هایی نظیر: حاکم شرع هیئت‌های واگذاری زمین خوزستان (۱۳۶۲–۱۳۷۳ش) و نیز نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه شهید چمران اهواز (۱۳۶۹–۱۳۷۴ش) را بر عهده داشت.
- از سال ۱۳۶۶–۱۳۷۵ش مسئولیت نمایندگی ولی فقیه در نیروهای سپاه بدر را نیز بر عهده داشت و در سال ۱۳۶۲ش شاخهٔ نظامی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را تأسیس نمود که بعدها به «سپاه نهم بدر» معروف شد.
- در سال ۱۳۶۹ش از سوی مردم خوزستان به مجلس خبرگان رهبری راه یافت.
- در سال ۱۳۷۳ش به عنوان نمایندهٔ آیت الله خامنه‌ای در اروپا به انگلیس اعزام شد.