ابن ابی محلی سجلماسی

ابن أبی مَحَلِّی (967 - 1022 ه‍ـ / 1560 - 1613 م) او أبوالعباس أحمد بن عبدالله السجلماسی العباسی الفلالی نام داشت. شخصی بود متاثر از متصوفه، متولد سجلماسه، یکی از رهبران ارتش در زمان مولا زیدان بود و ادعا کرد که مهدی منتظر است، بنابراین پیروانش زیاد شدند و او قیام کرد و وارد پایتخت مغرب شد. از آثار او می‌توان به کتاب «الإصلیت» اشاره کرد.

نسب

«صاحب البستان در مورد ابومحلی می‌گوید: اسمش احمد بن عبدالله است و به بنی العباس منتسب است و آنان را در سجلماسة به فرزندان ابن الیسع از اهالی زاویه القاضی می شناسند. "ابومحلی از خانواده ای عرب شده مغربی و لامتونی یا صنهاجی تبار است ابومحلی نسب خود را در کتاب الإصلیت چنین آورده است:

««أحمد بن عبدالله بن محمد بن عبدالله بن محمد القاضی بن أبی عبدالله محمد بن أبی البرکات بن مسعود بن عمروا بن أبی‌بکر بن عمرو بن محمد بن الیسع بن أبو محلی بن عکاشة بن أحمد بن المأمون بن هارون الرشید بن المهدی بن أبوجعفر المنصور بن محمد بن علی بن عبدالله بن العباس رضی الله عنهما.»»

تربیت و تحصیل

ابومحلی در دامان پدرش بزرگ شد که در تربیت او کوشید و در حدود سال 980 هجری قمری (1572/1573م) برای طلب علم به فاس رفت و در آن زمان نوجوان یا بالغ بود، پس حدود پنج سال در مدرسه عطارین فاس ماند تا اینکه مسیحیان به وادی المخازن آمدند و مردم هراس ناک شدند. او به منطقه امن کریکرة رفت. پس از شکست مسیحیان و زعامت المنصور به آن بازگشت.

محمد بن مبارک الزاری از قبیله زعیر از اعراب السوس در مغرب بود که حدود 18 سال نزد او ماند تا به دستور او سجلماسة بازگشت؛ از دیگر شیوخ او می‌توان به شیخ ابی العباس المنجور، شیخ ابی العباس السودانی، شیخ سالم السنهوری و بسیاری دیگر اشاره کرد.

سکونت در شهر بنی عباس

ابن ابی محلی پس از سفرهای مستمر در طلب علم، تصمیم گرفت به مکانی دورافتاده که بتواند برای عبادت خلوت کند، هجرت کرد. پس شهر بنی عباس را برگزید و در سال 1593 در آنجا ساکن شد. اشاره شده است تا اینکه ساکنان آن از بنی العباس بن عبدالمطلب بودند و در آن زمان فرزندان مهدی بودند. ابومحلی با دختر شیخ عبدالله بن شیخ محمد بن شمس الدین عباسی شیخ بنی عباس در زمان خود ازدواج کرد و از او فرزندانی داشت. در همان دوره ابومحلی خانه ای دیگر در روستای بنی کومی در مسیر وادی زوزفانه داشته است.