بیروت (عربی: بیروت‎؛ آوایش: بَیْروت، فرانسوی: Beyrouth‎) بزرگترین شهر و پایتخت لبنان، از بندرهای برجستهٔ شرق دریای مدیترانه است که در شبه جزیرهای از کوه‌پایه‌های لبنان در میانگاه کشور جای گرفته. بیروت از مراکز مهم فرهنگی در شرق جهان عربی است، شهری کهن و باستانی است که نامش در لوحه‌های عمارنه یاد شده و از سدهٔ پنجم پیش از میلاد سکونت‌پذیر است. تنها استان لبنان است که از یک شهرستان و یک شهر تشکیل شده است. بیروت پایتخت، بزرگ‌ترین شهر و بندر اصلی کشور لبنان است. این شهر به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق سکونت شیعیان در لبنان به شمار می‌رود. حومه جنوبی آن که ضاحیه خوانده می‌شود بخش اصلی شیعه نشین بیروت است. شیعیان در این شهر در وضع معیشتی نامناسبی زندگی می‌کنند. آثار تاریخی باارزش، خیابان‌های زیبا، موزه‌ها، رستوران‌ها و طبیعت زیبای بیروت، پایتخت لبنان و بزرگ‌ترین شهر این کشور را به مقصدی پرطرفدار برای گردشگران تبدیل کرده است. زمانی‌که در بیروت گردش می‌کنید هنوز می‌توانید خسارات جنگ جهانی و جنگ داخلی لبنان را در این شهر ببینید.

بیروت
نام کشور لبنان
مساحت شهر ۲۰ کیلومتر مربع (۷٫۷ مایل مربع)
جمعیت ۲٬۰۶۳٬۳۶۳
نام قدیم
شهرت عروس خاورمیانه / پاریس خاورمیانه
زبان رسمی عربی
زیارتگاه
مساجد

جغرافیای بیروت

بیروت، پایتخت و بزرگترین شهر و بندر اصلی جمهوری لبنان است. این شهر واقع در َ۵۴ ْ۳۳ عرض شمالی و َ۲۸ ْ۳۵ طول شرقی، نخست قسمت شمالی دماغه‌ای در ساحل مدیترانه را در برمی گرفت و اینک با ۶۷ کیلومتر مربع مساحت، تقریباً همه سطح آن را پوشانده است.[۱]

بیروت از دو تپه الاَشرفیه (بیروت شرقی) و المُصَیطَبه (بیروت غربی) تشکیل یافته که به صورت شبه جزیره‌ای مثلثی به سوی دریا پیش می‌رود. در سمت داخلی، جلگه ساحلی باریکی (الساحل) قرار دارد که از دهانه نهرالکلب در شمال تا نهرالدامور در جنوب امتداد می‌یابد. بیروت در شبه جزیره‌ای مثلثی شکل واقع است که از جانب شمال و غرب به دریای مدیترانه محدود می‌گردد و بخشی از شهر به طول ۹کم‌ در دریا کشیده شده است.[۲]

این شهر آب و هوای مدیترانه‌ای، تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم دارد. [۳] واقع شدن این شهر بر سر راه‌های عمدۀ تجارتی و ارتباطی آسیا به اروپا و افریقای شمالی بر اهمیت آن افزوده است. تا پیش از آغاز جنگ‌های داخلی لبنان در ۱۳۵۴ش/۱۹۷۵م بیروت به عنوان یکی از شهرهای بزرگ خدماتی دنیا و مرکز بانک‌داری و فرهنگی خاورمیانه به شمار می‌رفت. [۴]

با پایان یافتن جنگ‌های داخلی در ۱۳۷۰ش/۱۹۹۱م کوشش شد تا بیروت موقعیت خود را به عنوان مرکز تجارتی و بانک‌داری خاورمیانه بازیابد.[۵]

تاریخچه بیروت

بیروت را از کهن‌ترین شهرهای کرانه شرقی مدیترانه دانسته‌اند که پیشینه آن به اواسط هزاره دوم قبل از میلاد می‌رسد.[۶] در میان سال‌های ۱۲۰۰ تا ۹۰۰ قبل از میلاد که به عصر طلایی فینیقیه شهرت دارد، بیروت از لحاظ تجاری توسعه یافت و از استقلال نسبی برخوردار بود. در ۵۳۸ق. م با چیرگی کوروش بر بابل، جزو قلمرو هخامنشیان گردید. در قرن نخست میلادی بیروت به یک مرکز مهم بازرگانی و پایگاه اصلی ناوگان دریایی روم در شرق مدیترانه تبدیل شد.[۷]

آب و هوای شهر بیروت

شرایط آب و هوایی بیروت با توجه به موقعیت جغرافیایی که دارد در تمام طول سال می‌توان گفت که مطلوب بوده و از ماه جولای تا سپتامبر در این شهر کاملا آب و هوا داغ و شرجی است. بهار و پاییز این ناحیه برای اغلب مردم، بهترین زمان برای سفر محسوب می‌شود، چرا که دمای هوا معتدل و بارش باران هم به ندرت اتفاق می‌افتد. زمستان‌ها اما به مدت طولانی شاهد ریزش باران خواهیم بود. با این وجود در این مدت هم دمای هوا چندان سرد نمی‌شود.[۸]

جمعیت و مذاهب در بیروت

جمعیت شهر بیروت در سال ۱۹۹۱م، ۰۰۰، ۱۰۰، ۱ تن [۹] و در ۲۰۱۲م، حدود ۲ میلیون نفر برآورد شده است. در ۱۳۲۹ش / ۱۹۵۰م اهل سنت و ارمنی‌ها بزرگترین گروه مذهبی در بیروت بودند، اما با مهاجرت شمار زیادی از شیعیان در دهه ۱۳۴۰ش / ۱۹۶۰م به مرور ترکیب جمعیتی شهر به نحو چشمگیری تغییر کرد. برای نمونه، آمار ۱۳۵۰ش /۱۹۷۱م نشان می‌دهد که ۴۵ درصد کل شیعیان لبنان فقط در شهر بیروت و حومه آن زندگی می‌کرده‌اند. با توجه به تغییرات جمعیتی، در دهه ۱۳۷۰ش / ۱۹۹۰، شیعیان به بزرگترین گروه مذهبی تبدیل شدند و پس از شیعیان، اهل سنت مهم‌ترین گروه مذهبی‌اند. جامعه کوچکی از یهودیان نیز در بیروت زندگی می‌کنند.[۱۰]

هیچ منبع موثقی برای ترکیب جمعیتی ادیان و مذاهب در سال‌های اخیر وجود ندارد. این امر به خصوص با توجه به گسترش منطقه ضاحیه و مهاجرت‌های روز افزون در این منطقه تشدید شده است.

ساکنان شرق بیروت تقریباً همه مسیحی‌اند و غرب بیروت نیز محل سکونت مسلمانان اهل سنت و دروزیان است. قسمت جنوبی بیروت با تراکم بالای جمعیتی به شیعیان اختصاص دارد.[۱۱]

ضایحه بیروت

ضاحیه جنوبی بیروت اینک دارای ساختمان‌های اداری، فروشگاه‌های بزرگ، مراکز صنعتی، مالی، اقتصادی و مراکز مهمی چون سفارت ایران، کویت، مغرب، یمن، دفتر سازمان ملل و آژانش بین‌المللی حمایت از آوارگان فلسطینی است. در این منطقه، حوزه‌های دینی، دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های مختلف مانند آموزشگاه شرعی اسلامی، حوزه رسول الاکرم، دانشگاه دعوت اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی و بسیاری از مراکز فنی حرفه‌ای و تربیتی خصوصی قرار دارند.

در این منطقه همچنین شبکه‌ها و مراکز مختلف خبری و رسانه‌هایی از قبیل العالم، المنار، ان. بی. ان، الایمان، النور، الرساله، البشائر و البصائر فعالیت دارند.

ضاحیه جنوبی همچنین منازل و دفتر‌های بسیاری از علمای شیعه و به ویژه مسؤولان حزب الله را در خود جای داده است؛ این منطقه مرکز تجمع علمای مسلمان و بسیاری از مؤسسه‌های خدماتی است.[۱۲]

حوزه‌های علمیه شیعیان در بیروت

۱. معهد شرعی اسلامی محمدحسین فضل الله

۲. معهد رسول اکرم (ص) وابسته به جامعه المصطفی

۳. معهد امام رضا (ع) شیخ حسن رمیتی

۴. حوزه امام علی (ع) سید جعفر مرتضی

۵. حوزه سیده زهرا (س) [۱۳]

مساجد و حسینیه‌ها و مراکز فرهنگی

مسجد الحسنین در بیروت که سید محمد حسین فضل الله در آن نماز اقامه می‌کرد.

مسجد الامام صادق(ع) در بیروت، توسط شیخ مهدی شمس الدین ساخته شد.

مسجد امام صادق بیروت

مسجد الامام الرضا(ع)

حسینیه سیدالشهداء

در حومه جنوبی بیروت. این محل در ماه محرم، محل تجمع و عزاداری هزاران نفر است.

موسسة آل البیت لاحیاء التراث

شعبه بیروت این انتشارات در سال ۱۹۸۷ تاسیس شد.

دار الغدیر

در سال ۱۹۸۰ تاسیس شدو از نظر سازمانی وابسته به مجلس اعلای شیعیان لبنان است.[۱۴]

بیمارستان الرسول الاعظم(ص)

این بیمارستان که وابسته به حزب الله لبنان است در سال ۱۹۸۸م توسط بنیاد شهید لبنان در ۳ کیلومتری فرودگاه بین‌المللی بیروت ساخته شد. این بیمارستان ۱۶۰ تخت‌خوابی مجهز به مرکز قلب است.

موسسه دانشگاهی الرسول الاعظم(ص)

این مرکز در سال ۲۰۰۷ تاسیس شد و در حال حاضر در برخی رشته‌های علوم پزشکی دانشجو می‌پذیرد.

جمعیة الامداد الخیریة الاسلامیة

این مرکز خیریه در سال ۱۹۸۷م و با الهام از تجربه کمیته امداد امام خمینی در ایران تاسیس شد و افراد نیازمند و بی‌سرپرست را تحت پوشش مالی، بهداشتی، آموزشی و فرهنگی دارد و در دیگر شهرهای شیعه نشین از جمله بنت جبیل و بعلبک نیز فعالیت دارد.[۱۵]

علمای مشهور بیروت =

محمد مهدی شمس الدین رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان

محمد جواد مغنیه از جمله علمای این شهر به شمار می‌رود.

تشکیل جنبش حزب‌الله

پس از اشغال بیروت، گروهی از اعضای جنبش امل به همراه عده‌ای دیگر از مبارزان خارج از این جنبش، حرکت صهیونیستی جدیدی به نام جنبش حزب الله لبنان نهادند. حزب اللّه با ایجاد هسته‌های مقاومت به عملیات گسترده‌ای بر ضد اسرائیل در حاشیه جنوبی بیروت دست زد.

در بهمن ۱۳۶۲/ فوریه ۱۹۸۴ نیروهای دروزی و شیعه، اداره بخش غربی بیروت را از دست حکومت لبنان خارج کردند. حزب الله، در اعتراض به حضور نیروهای چندملیتی فرانسوی و امریکایی در بیروت، علیه نیروهای امریکایی عملیات انتحاری انجام داد که به کشته شدن تعداد زیادی از آنها منجر شد. به دنبال آن نیروهای چندملیّتی از بیروت خارج شدند.

پس از انفجار پایگاه نیروهای آمریکایی و فرانسوی در بیروت و خروج نیروهای سازمان آزادی‌بخش فلسطین و رهبران آن از شهر و به سبب مقاومت سرسختانۀ مردم بیروت، نیروهای اسرائیلی در ۱۳۶۴ش/ ۱۹۸۵ ناگزیر به عقب‌نشینی شدند و نیروهای خود را از سراسر لبنان، بویژه بیروت، خارج ساخت و تنها شماری از نیروهای خود را در امتداد نوار مرزی با لبنان مستقر کرد و محاصرۀ ۱۰ هفته‌ای بیروت پایان یافت.[۱۶]

مراکز فرهنگی و رسانه‌ای

مراکز و دفاتر پرشمار مطبوعاتی، انتشاراتی، رادیویی، تلویزیونی (کابلی و ماهواره‌ای) و خبرگزاری خارجی در این شهر مستقر است و فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای بسیاری را سامان می‌دهند که مخاطبان زیادی در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا دارد.

گفتنی است که دانشگاه‌های بیروت، به علت نزدیکی به ایران و قرابت دینی ـ فرهنگی، نخستین انتخاب محصلان ایرانی در قرن نوزدهم بود و کسانی مانند: قاسم غنی، محمدعلی جمال‌زاده و محمود حسابی از تحصیل کردگان این دانشگاه‌ها بوده‌اند. [۱۷]

جاذبه‌های بیروت

کلیسای بانوی ما، حریصا

حَریصا (Harissa) نام یک دهکده کوهستانی در لبنان است. این روستا در ارتفاع ۶۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد و یکی از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی لبنان یعنی کلیسای بانوی ما (Our Lady of Lebanon) را در خود جای داده است. این کلیسا متعلق به حکومت میراثیِ مارونی‌ها است که از زمان تاسیس در سال ۱۹۰۴، حکومت خود را به انجمن مبلغین مذهبی مارونی در لبنان واگذار کرد.

از آنجایی‌که کلیسای بانوی ما تنها مکان برای گرامیداشت مریم مقدس در میان پیروان مسیحی و مسلمان است، نگهبانان کلیسا کارگاه‌های منظمی به‌منظور افزایش صلح داخلی لبنان و تقویت روابط میان جوامع مختلف و در نتیجه تقویت مفاهیم پذیرش دیگری، قدردانی از تنوع و زندگی در جوامع مختلف برگزار می‌کنند. کلیسای بانوی ما در درعون-حریصا (Daroun-Harissa) در صدد است تا در پیشرفت جوامع و روستاهای اطراف قدم بردارد.

رسیدن به مجسمه سفید مریم مقدس از بالای تپه جونیه (Junieh) با تلکابین تنها ۱۰ دقیقه زمان می‌برد. منظره شهر بیروت و دریا از حریصا قطعا ارزش دیدن را دارد. علاوه‌بر تلکابین می‌توانید با خودرو از جونیه به سمت حریصا حرکت کنید؛ البته جاده‌ به زیباییِ منظره‌ای که از تلکابین می‌بینید نخواهد بود. استفاده از تلکابین برای رفتن به حریصا هزینه خواهد داشت.

موزه سرسق

موزه‌ سُرسُق در اصل محل سکونت نیکولاس ابراهیم سرسق (Nicolas Ibrahim Sursock)، یک کلکسیونر آثار هنری بود. این عمارت زیبا در سال ۱۹۶۱ به موزه تبدیل شد. موزه‌ سرسق آثار هنری سنتی، مدرن و معاصر هنرمندان لبنانی را در خود جای داده است.

برخی از آثار بین‌المللی مجموعه سرسق در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. نمایشگاه‌های هنریِ چرخان هم در سرتاسر سال برگزار می‌شوند. نمایشگاه‌هایی که در موزه برگزار می‌شوند دارای برنامه دائمی و مشخص هستند. طراحی داخلی موزه سُرسُق خود به‌تنهایی بسیار تماشایی است. در فصل تابستان بازدیدکنندگان می‌توانند از کافه موزه در فضای باز و تراس زیبای آن استفاده کنند. این موزه پس از یک بازسازیِ طولانی مدت و گسترده مجدد بازگشایی شد و بازدید از آن تجربه‌ای بسیار لذت‌بخش خواهد بود.

روستای سیفی

روستای سیفی (Saifi Village) که به دلیل داشتن گالری‌های هنری، بوتیک‌های قدیمی و مغازه‌های خاص و هنری به لو کوارتیه دِ آرتز (Le Quartier des Arts) یا محله‌ هنر شهرت دارد، یک منطقه مسکونی شیک و زیبا در بیروت است.

روستای سیفی در جنوب شرقی حاشیه مرکز شهر قرار دارد. این روستا از سمت جنوب با خیابان شارل دباس (Charles Debbas)، از سمت شرق با خیابان جورج حداد (George Haddad)، از سمت شمال با خیابان گورود (Gouraud) و از سمت غرب با خیابان آریس و کنعانی (Ariss & Kanaani) احاطه شده است.

این محله در طول جنگ به‌طور کامل از بین رفت. کمپانی سولیدیِر (Solidere) این محله را بازسازی کرد و آن را به شکل تاریخی‌اش بازگرداند؛ ساختمان‌های دوره استعمار فرانسه و خیابان‌های سنگفرش هنوز پس از بازسازی در این محله دیده می‌شوند. ساختمان‌های روستای سیفی به رنگ‌های پاستلیِ زیبایی رنگ‌آمیزی شده‌اند. روستای سیفی با ساختمان‌ها و مغازه‌هایش نمونه بارز یک محله‌ با سبک شهرنشینی است.

میدان شهدا

در تاریخ ۶ مِی ۱۹۱۶، گروهی از ملی‌گراهای لبنانی به دلیل قیام علیه حکومت ترکیه به دار آویخته شدند. در سال ۱۹۶۵ یک مجسمه‌ برنز به یاد این شهدا ساخته شد. این مکان اکنون میدان شهدا (Martyrs’ Square) نامیده می‌شود.

میدان شهدا از آن زمان تاکنون یکی از مهم‌ترین مکان‌های لبنان برای تجمعات محسوب می‌شود. در ۱۴ مارس سال ۲۰۰۵ تظاهرات عظیمی در این میدان برگزار شد. ۱ میلیون نفر از مردم لبنان به مناسبت اولین ماهِ کشته‌شدن حریری در این میدان جمع شدند. میدان شهدا در نزدیکی مسجد الامین (Al Amin Mosque) و بازار بیروت (Beirut Souq) واقع شده است.

بعلبک

بعَلبِک (Baalbeck) یکی از شهرهای تاریخی لبنان است. این شهر به یونانی هِلیوپُلیس (Heliopolis) یا شهر خورشید نامیده می‌شود. این مجموعه عظیمِ باستان‌شناسی در شرق لبنان بقایایی از شهرهای روم باستان را در خود جای داده است. این شهر در منطقه‌ البیغ (Al Biqa) در ارتفاع ۱۱۳۰ متری در فاصله ۸۰ کیلومتری شمال غربی بیروت واقع شده است. این مجموعه در سال ۱۹۸۴ به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته شد.

یکی از اصلی‌ترین بناهای این مجموعه معبدژوپیتر (Temple of Jupiter) نام دارد که امروزه تنها بخش‌هایی از آن باقی مانده است. معبدباخوس (Temple of Baccus) هم یکی دیگر از بناهای تاریخی این مجموعه است که با معماری کورینتی ساخته شده است و طراحی آن نشان‌ می‌دهد این معبدبه خدایان زراعت و کشاورزی تقدیم شده است.

از دیگر بقایای این مجموعه باستانی می‌توان به معبدونوس (Temple of Venus)، بقایای دیوارهای شهر، ویرانه‌های معابد هرمِس (Hermes)، موزائیک‌های رومی و بقایای یک مسجد قدیمی اشاره کرد.

گردشگری بخش مهمی از اقتصاد لبنان محسوب می‌شود. یک موزه که در سال ۱۹۹۸ افتتاح شد در تونل‌های محوطه معبدژوپیتر قرار گرفته است. فستیوال بین‌المللی بعلبک به همراه اجراهای موسیقی و پرفورمنس‌های درام هر تابستان در این مجموعه برگزار می‌شوند. بعلبک در یکی از حاصلخیزترین مناطق لبنان واقع شده است.

بیبلوس

بیبلوس (Byblos) تنها یک ساعت با بیروت فاصله دارد. این منطقه یک مقصد گردشگری محبوب برای افرادی است که می‌خواهند ساعاتی از شلوغی بیروت به آرامش پناه ببرند. همانند خیلی از سواحل لبنان، بیبلوس شاهد حملات ارتش‌های زیادی برای فتح لبنان بوده است؛ از فنیقی‌ها گرفته تا یونانی‌ها و ارتش جنگ‌های صلیبی. خوشبختانه این تمدن‌های بزرگ آثاری از فتوحات خود در بیبلوس به‌جا گذاشته‌اند و در این منطقه می‌توانید ویرانه‌هایی از دوران باستان را ببینید.

بیبلوس یکی از قدیمی‌ترین شهرهای دنیا به‌شمار می‌رود. برخی از محققین ادعا می‌کنند خط برای اولین بار در بیبلوس اختراع شد. حتی برای افرادی که به باستان‌شناسی علاقه ندارند بازید از این شهر تاریخی به تجربه‌ای خارق‌العاده تبدیل خواهد شد.

بندر بیبلوس یکی از زیباترین بنادر لبنان است؛ قایق‌های ماهیگیری در کنار بندر و دریای آبی که آسمان را منعکس می‌کند منظره جذابی را پیش چشمان شما قرار می‌دهد. قدم‌زدن در این بندر و غذاخوردن در یکی از کافه‌ها یا رستوران‌های این منطقه بسیار لذت‌بخش خواهد بود.

باغ صنایع

باغ صنایع (Sanayeh Garden) یک پارک عمومی زیبا و محافظت‌شده با فضای سبز آرامش‌بخش است. این پارک را یک زمین بازی مجهز برای کودکان و مسیرهای سنگفرش‌شده برای اسکیت‌سواران تشکیل می‌دهد. در انتهای جنوبیِ باغ صنایع می‌توانید دوچرخه کرایه کنید. البته مسیر دوچرخه‌سواری در داخل پارک چندان بزرگ نیست.

دار النمر

دار النمر (Dar El Nimer) ویلایی مجلل متعلق به دهه ۱۹۳۰ است. در این ویلا یک گالری هنریِ چرخان و مجموعه باشکوهی از هنرهای تزئینی، شیشه، سکه و نسخه‌های خطیِ مربوط به ۱۰ قرن تاریخِ فلسطین و شام وجود دارد. برای اطلاع از رویدادهای ادبی و موسیقیِ این مجموعه که اغلب رایگان هستند، سری به وبسایت دار النمر بزنید.

کلیسای جامع سنت جورج

کلیسای جامع سنت جورج (Maronite Cathedral of St George)، کلیسای مخصوص مارونی‌ها در بیروت است. نمای نئوکلاسیک این کلیسای متعلق به قرن نوزدهم میلادی که در مجاورت مسجد محمدالامین (Mohammed Al Amin) قرار دارد، با الهام از باسیلیکای دی سانتا ماریا مجوره (Santa Maria Maggiore) در رم ساخته شده است.

این مکان قلمرو مذهبیِ مارونی‌ها (Maronite) به‌شمار می‌رود. فضای داخلی کلیسا مزین به سنگ مرمر، ستون‌های بلند و سقف طلاکوب شده، است و سایبان زینتی بر روی محراب قرار گرفته است.

موزه بانک مرکزی لبنان

موزه‌ بانک مرکزی لبنان (Banque du Liban Museum) یکی از جاذبه‌های گردشگریِ بیروت است که برای تنوع می‌توانید سری به آن بزنید. مجموعه‌ای که داخل این موزه نگه‌داری می‌شود شامل سکه‌هایی از ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و برخی از اسکناس‌های کمیاب لبنانی است. تماشای این سکه‌ها و اسکناس‌های قدیمی بسیار جالب خواهد بود.

بازی‌های جذابی هم در این موزه برای بازدیدکنندگان قرار قرار داده شده‌اند؛ برای مثال می‌توانید ببینید ارزش وزن بدن‌تان به‌صورت طلا چقدر خواهد بود. اگر دوست دارید در تورهای خصوصیِ بازدید از موزه، همراه با مادام سالوا (Madame Salwa) راهنمای مسلط به چند زبان، شرکت کنید حتما از قبل تماس بگیرید.

کاردو ماکسیموس

کاردو ماکسیموس (Cardo Maximus) در زمان‌های گذشته یکی از خیابان‌های شمال به جنوبِ یک شهر رومی بوده است. امروزه بقایای کاردو ماکسیموس در بیروت که بین بناهای مذهبی اصلیِ شهر قرار دارد، نشان می‌دهد که این مکان در گذشته‌های دور مرکز شهر محسوب می‌شده است.

توضیحات زیادی از این خیابان در دسترس نیست اما می‌توانید مسیر خیابان و بقایای آن‌چه احتمالا در گذشته مغازه‌های این خیابان بوده‌اند را تشخیص دهید.

کلیسای ارتدوکس یونانی سنت جورج

کلیسای ارتدوکسِ یونانیِ سنت جورج (St George Greek Orthodox Cathedral) در سال ۱۷۶۷ ساخته شد. این کلیسا قدیمی‌ترین بنای شهر محسوب می‌شود. در سال ۱۹۷۵ در روزهای جنگ داخلی، بر اثر بمبارانِ این مکان، ‌ بقایای یک کلیسای بیزانسی (Byzantine) کشف شد.

این بنای تاریخی اکنون موزه‌ای است که در قسمت زیرینِ ساختمان کلیسا قرار دارد. پس از بمباران، کلیسا بازسازی شد. بر روی یکی از دیوارهای کلیسای سنت جورج و برخی از دیوارهای نمازخانه هنوز می‌توان جای ترکش‌ها و گلوله‌ها را مشاهده کرد.

گرمابه‌های رومی

گرمابه‌های رومیِ بیروت متعلق به دورانی است که بیروت مرکز حکومت رومی‌ها بود. این گرمابه‌ها در دهه ۱۹۹۰ بازسازی شدند. سیستم گرمایشی متبکرانه این گرمابه‌‌ها‌ هایپوکاست (hypocaust) یا زیرسوز نامیده می‌شود.

صفحات سفالی زیرِ زمین گرما را به کفپوش‌های سنگیِ طبقات بالا منتقل می‌کنند. همه طبقات اجتماعی امکان استفاده از این حمام‌ها را داشتند و تمام استرس روزانه خود را در فضای گرم و آرام‌بخش این گرمابه‌ها فراموش می‌کردند. این مکان همچنین باغ گیاهان دارویی را هم دربر می‌گیرد.

صخره‌های کبوتر

صخره‌های آهکی در بیروت که به صخره‌های کبوتر (Pigeon Rocks) یا صخره‌های روشه شهرت دارند، یکی از جاذبه‌های گردشگری بیروت و مکانی ایده‌آل برای عکاسی و گرفتن سلفی به‌شمار می‌رود. این صخره‌ها شگفت‌انگیز هستند و یکی از آنها دارای گذرگاهی است که از طریق فرسایش صخره به‌وجود آمده است.

چندین کافه در نزدیکی این صخره‌ها وجود دارند که غذای چندان خوب و باکیفیتی ندارند اما مکان ایده‌آلی برای نشستن و لذت‌بردن از منظره صخره‌ها است.

موزه بیت بیروت

بِیت بیروت (Beit Beirut) در دهه ۱۹۲۰ به‌عنوان خانه اشرافیِ خانواده برکات (Barakat) ساخته شد. این خانه بعدها در جنگ داخلی لبنان توسط تک‌تیراندازان شبه نظامیان مسیحی اشغال شد. اکنون بِیت بیروت به یک موزه تبدیل شده است و میزبان گالری‌ها و نمایشگاه‌هایی درباره تاریخ بیروت است. البته این نمایشگاه‌ها دارای ساعت و مبلغ ورودیِ مشخص هستند.

حرش بیروت

حُرش بیروت (Horsh Beirut) برای بیروت حکم پارک مرکزی یا سنترال پارک (Central Park) نیویورک را دارد؛ البته ساعات کاریِ این پارک کمی نامنظم است. پارک حُرش توسط نگهبانان مسلح اداره می‌شود که بر اساس روحیه خود تصمیم می‌گیرند چه کسانی حق ورود به پارک را دارند و چه کسانی نمی‌توانند وارد پارک شوند.

اگر قدم زدن در میان درختان نخل و درختان پرشکوفه را دوست دارید حتما سری به این پارک بزنید. نگهبانان این پارک بیشتر تمایل دارند به افراد خارجی که به اروپایی‌ها شباهت دارند اجازه ورود به پارک بدهند.

لونا پارک

لونا پارک (Luna Park) یک شهربازی قدیمی است با جذابیت‌ها و ناگواری‌های خاص خودش؛ البته این ویژگی‌ها چندان مورد علاقه گردشگران اروپایی نیست. از جاذبه‌های معمولی شهربازی بگذرید و سوار چرخ‌وفلکِ لونا پارک شوید تا دیدنی‌های بیروت را از ارتفاع بالا تماشا کنید.

اگر از نزدیک شاهد عملکرد مکانیک‌هایی که روی چرخ‌وفلک کار می‌کنند نباشید و از ارتفاع نترسید، این چرخ‌وفلک می‌تواند خاطره مورد علاقه شما از سفر به بیروت باشد.

مسجد العمری

مسجد العمری (Al Omri Mosque) در قرن ۱۲ میلادی به‌عنوان کلیسای جان، تعمیددهنده شوالیه‌های‌هاسپیتالِر (Church of John the Baptist of the Hospitaller) یا شوالیه‌های مهمان‌نواز ساخته شد. این بنای زیبا بعدها در سال ۱۲۹۱ به یک مسجد تبدیل شد.

این مسجد تا زمان ساخته شدن مسجد الامین (Al Amin Mosque) مسجد مرکزی سُنی‌ها در بیروت بود و امروزه هم در این مسجد اجتماعت بزرگی برپا می‌شود. خطوط زیبای سنگ‌های رومانسک در تضاد با فرش قرمز و نرم مسجد منظره زیبایی به‌وجود آورده‌اند. می‌توانید در خارج از ساعات نماز از این مسجد بازدید کنید.

کاخ سرسق

کاخ سرسق (Sursock Palace) یکی از آخرین خانه‌های مسکونی دوران عثمانی، در پشت دروازه‌های بلند موزه سرسق است. خانواده سرسق ثروت خود را از طریق تجارت پنبه و گندم با عثمانی‌ها از طریق شام به‌دست می‌آوردند.

متاسفانه این کاخ اکنون برای بازدید عموم قابل دسترس نیست. اگر به موزه سرسق می‌روید می‌توانید این عمارت را که در سال ۱۸۶۰ توسط موسی سرسق (Moussa Sursock) ساخته شد، ببینید.

موزه میم

موزه‌ میم (MIM)، این موزه‌ زیبا و جذاب، که در طبقه زیرینِ دانشگاه سنت جوزف قرار گرفته است، مجموعه‌ خارق‌العاده‌ای از سنگ‌های معدنی زیبایی را در خود جای داده است که با ظرافت انتخاب شده‌اند. رنگ‌ها و اَشکال فوق‌العاده‌ای که در شکاف‌های زیرِ زمین به‌وجود آمده‌اند بسیار شگفت‌انگیز هستند.

یکی از اتاق‌های موزه محل نگه‌داری فسیل‌های بی‌نظیری از ماهی‌های مِموآر دو تِمپ (Memoire du Temp) در جبیل (Byblos) و همچنین یک پِتروسور (Pterosaur) یا سوسمار بالدارِ محافظت‌شده است.

نمایش‌های تعاملی و خلاقانه از دیگر ویژگی‌های این موزه هستند. موزه میم در نزدیکی موزه‌ ملی (National Museum) قرار گرفته است و از طریق درب شیشه‌ایِ اصلی دانشگاه قابل دسترس است.

موزه سنت جورج

پس از این‌که در سال ۱۹۷۵ کلیسای ارتدوکس بیروت مورد اصابت خمپاره قرار گرفت، ویرانه‌هایی از زیر کلیسا نمایان شد. در این موزه‌ کوچک، مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از دنیای باستان و هرآنچه به تاریخ این شهر مربوط می‌شود، جمع‌آوری شده است؛ از امپراطوری سلوکی گرفته تا قرون وسطی و آرامگاه‌های قدیمی و کفپوش‌های موزائیکیِ بیزانسی.

تابلوهایی با اطلاعات مفید و یک مستند ۷ دقیقه‌ای در این موزه وجود دارند که یک مرور کلی درباره تاریخچه این کلیسا ارائه می‌دهند.

مسجد محمد‌ امین

مسجد محمد امین (Mohammed Al Amin) امروزه یکی از بناهای تاریخیِ اصلی شهر بیروت محسوب می‌شود. این مسجد زیبا با گنبدهای فیروزه‌ای، در سال ۲۰۰۸ در نزدیکی میدان شهدا بنا شد. مسجد محمد امین ۶۵ متر ارتفاع دارد.

نخست‌وزیر سابق لبنان رفیق حریری (Rafic Hariri) که نقش مهمی در ساخت این پروژه داشت در همین مسجد دفن شده است. سالن اصلی مسجد گنجایش ۳۷۰۰ نمازگزار را دارد و گاهی می‌توانید نمازگزارانی را ببینید که بین نمازها بر روی فرش‌های مسجد می‌خوابند یا استراحت می‌کنند. نمازخانه زنان از سمت دیگر مسجد قابل دسترس است.

موزه‌ ملی بیروت

موزه‌ ملی بیروت (National Museum of Beirut) یکی از موسسات فرهنگیِ اصلی شهر به‌شمار می‌رود. در این موزه‌ مجموعه گران‌بها و خارق‌العاده‌ای از آثار باستانی نگه‌داری می‌شود. در این موزه می‌توانید نگاهی به تاریخ لبنان و تمدن‌هایی که بر روی فرهنگ این کشور تاثیر گذاشته‌اند بیاندازید. از میان این آثار می‌توان به نقوش برنجیِ زیبای فینیقی اشاره کرد که در نزدیکی معبداوبلیسک (Obelisk) در جبیل کشف شدند.

در ابتدای ورود به موزه گذرنامه خود را به میز پذیرش تحویل دهید و یکی از آی‌پَدهای موزه را قرض بگیرید. این آیپدها به شما کمک می‌کنند برچسب‌های آثار تاریخی موزه را اسکن کنید و توضیحات آنها را از طریق آی‌پَد دریافت کنید.

در صورت امکان یک هدفون همراه خود داشته باشید. همچنین می‌توانید مستند ۱۲ دقیقه‌ای که هر یک ساعت از ساعت ۹ تا ۴ بعدازظهر در سالن صمعی‌بصری موزه نمایش داده می‌شود را تماشا کنید. بهتر است بازدید خود را از طبقه بالای موزه آغاز کنید. در این طبقه می‌توانید با تاریخ لبنان آشنا شوید و آثاری از عصر برنز و مصر باستان را تماشا کنید.

در طبقه همکف موزه موزائیک‌های دوره بیزانتین و دو تابوت‌دانِ شگفت‌انگیز از دوره تایر (Tyre) در قرن دوم پس از میلاد در کنار آثار تاریخی و باارزش موزه به‌چشم می‌خورند.[۱۸]

پانویس

  1. ابن‌ بطوطه، رحلة، بیروت، ۱۳۸۴ق/۱۹۶۴م
  2. ابن جزری، محمد، حوادث الزمان و ابنائه، بیروت، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م
  3. ابن ‌سباط غربی، حمزه، تاریخ، به کوشش عمرعبدالسلام تدمری، طرابلس، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م
  4. ابن ‌شداد، یوسف، النوادر السلطانیة، به کوشش محمد درویش، دمشق، ۱۹۷۹م
  5. ابن‌ عبری، غریغوریوس، تاریخ‌ الزمان، ترجمۀ اسحاق ارمله، بیروت، ۱۹۸۶م
  6. شبارو، تاریخ بیروت، ص۱۱
  7. دایرّ المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۳، ص۳۸۳، به نقل از جیدجیان، ص۲۵۲
  8. راهنمای سفر به بیروت - الی گشت https://www.eligasht.com › travelguide
  9. کتاب سال بریتانیکا ۱۹۹۸، ص ۶۴۴
  10. دانشنامه جهان اسلام، به نقل از داوی، ص ۴۲۴۴، ۴۹؛ بومونت و دیگران، ص ۴۸۴
  11. نوری، داوود، شیعیان لبنان، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۲
  12. نگاهی به ضاحیه بیروت، خبرگزاری ایرنا
  13. جعفریان، رسول، اطلس شیعه، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۹۱، چاپ پنجم. ص۵۲۹
  14. رزینی، چاپ و نشر شیعه در لبنان، ترجمه محمد نوری، ص۱۱۹
  15. سایت جمعیة الامداد الخیریة الاسلامیة
  16. نادری سمیرمی، احمد، لبنان، ج۱، ص۸۶، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، تهران، ۱۳۷۶ش
  17. نادری سمیرمی، احمد، لبنان، ج۱، ص۴۷ـ۵۰، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، ۱۳۷۶ ش
  18. بیروت+جاهای دیدنی | از کدام جاذبه‌های بیروت دیدن کنیم؟ - ایوار https://www.eavar.com › 2019/12