محمد مهدی سنوسی
| نام | محمد مهدی |
|---|---|
| کنیه | سنوسی |
| پدر | محمد علی سنوسی موسس سنوسیه |
| محل تولد | البیضا در لیبی |
| تاریخ تولد | 1844م |
| وفات | ۱۹۰۲ م |
| مهمترین فرزند | محمد ادریس پادشاه لیبی |
محمدمهدی سنوسی خود را مهدی موعود می‌خواند و ادعای مهدویت کرد. فرزند او محمد ادریس سنوسی آخرین پادشاه لیبی بود.
زندگی‌نامه
محمد مهدی بن محمد بن علی السنوسی در سال 1844 میلادی (در الزاویه البیضا) در البیضا در لیبی متولد شد. پدر وی محمد بن علی سنوسی معروف به السنوسی بزرگ است و وی دارای برادر دو سال کوچکتر از وی محمد الشریف سنوسی است که نسب وی به امام علی بن ابی‌طالب علیه السلام می‌رسد.
محمد مهدی سنوسی پدر پادشاه لیبی محمد ادریس سنوسی (اولین پادشاه لیبی پس از استقلال) است.
هنگامی که پدرش درگذشت محمد مهدی سنوسی هنوز یک نوجوان بود. بنابراین یک شورای ده نفر از بزرگان تأسیس شد که از نظم سنوسی مراقبت کنند تا زمانی که محمد مهدی به بلوغ خود برسد.
هنگامی که این کار انجام شد، وی مسئولیت مدیریت و هدایت سنوسی را بر عهده گرفت و برادرش محمد الشریف به امور آموزشی روی آورد.
حکومت
به رهبری محمد المهدی سنوسی، سنوسی ها به اوج قدرت خود رسیدند و گسترش یافتند. محمد المهدی سنوسی برای اینکه بتواند مستقیماً بر این امپراتوری گسترده خود نظارت کند مرکز سنوسی را از جغبوب به کوفر منتقل کرد.
کوفر به مرکز اصلی تجاری تبدیل شد که کاروانها از سراسر آفریقای مرکزی و شمالی در آن جمع شدند.
این بازرگانان و کاروانهای آنها راهی برای گسترش اسلام و حکومت سنوسی ها در مناطق دور افتاده بودند مرکز دولت سنوسی در تاج بود و از آنجا دعوت سنوسی آغاز شد و اسلام از کوفر به تبت، بارکو و آندی و دارفور، وادی، کانم، چاد، آزکار و گوردی منتشر گردید. همچنین کتابخانه کوفر را تأسیس کرد.[۱]
مرگ پدر
پس از مرگ پدر وی با علمای ارشد و شیوخ جنبش سنوسی بیعت کرد، بنابراین یک شورای عالی را تشکیل داد و وجوه هنگفتی را بدست آورد.
جنبش سنوسی از زمان سلطنت وی آغاز شد تا راهی برای تأسیس کشور مدرن لیبی تاسیس کند و امور مربوط به آموزش، صنعت، کشاورزی، تجارت، احیای زمین، حمل و نقل، تدارکات و نامه‌های الکترونیکی را ترتیب دهد.
شیخ احساس کرد که سلطان عبدالحمید دوم از عواقب فرماندهی خود برای این منظور ترسید. بنابراین او در سال 1312 هجری قمری به واحه کوفر سفر کرد و به آنجا رفت تا اینکه در یکشنبه 24 صفر 1320 هجری قمری مطابق با 2 ژوئن 1902 میلادی در آنجا درگذشت.
پس از وی برادرزاده او احمد شریف سنوسی پسر محمد الشریف سنوسی جانشین عموی خود گردید.
ادعای مهدویت
محمد مهدی سنوسی ادعای مهدویت کرد و جنبش او در برقه و صحرای الجزایر پیروان زیادی یافت و به سودان نیز سرایت کرد. او خطبه ای خواند و از مردم سودان یاری طلبید. [۲]
در سال 1882 ایتالیا برای کمک از پیشروی فرانسوی ها در تونس از او کمک خواستند. آلمانی ها از او در آفریقا برابر پیشروی فرانسوی ها از او در خواست کمک کردند ولی او همه پیشنهادات را رد کرد و ترجیح داد از درگیری‌های بین‌المللی مصون بماند تا اسلام را گسترش دهد و شرایط جامعه مسلمانان را که قبلاً خود را وقف آن کرده بود اصلاح کند مانند پدرش محمد علی سنوسی.
اما او و جانشینانش هنگامی که به آفریقای مرکزی پیش می‌روند مجبور به جنگ با فرانسوی ها می‌شوند زیرا فرانسوی ها تمایل داشتند که قبل از سنوسی ها برای کنترل آن مناطق پیش بروند و جانشین او احمد شریف سنوسی وقتی که به لیبی رسید مجبور شد با ایتالیا بجنگد.
در زمان مرگ محمد مهدی سنوسی سنوسی ها به اوج خود رسیده بودند و احمد الشریف راه عموی خود محمد مهدی سنوسی را ادامه داد و به مبارزه پرداخت و در آخر در جنگ با انگلیس ها و فرانسوی ها شکست خورد و مجبور به ترک لیبی شد. [۳]