جمهوری آذربایجان

نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۳۲ توسط Khalemi (بحث | مشارکت‌ها)


جمهوری آذربایجان در جنوب رشته کوهای قفقاز و در گذرگاه اروپا و آسیای جنوب غربی و شمال رودخانه ارس در مجاورت دریای خزر واقع شده. کشورهای مجاور جمهوری آذربایجان عبارت‌اند از: ایران، ارمنستان، ترکیه، گرجستان، روسیه و کشورهای دیگر کناره دریای خزر، ترکمنستان و قزاقستان. جمهوری آذربایجان شامل منطقه خود مختار نخجوان است که در غرب ارمنستان، شمال غرب ایران و شرق ترکیه قرار دارد. جمهوری آذربایجان از نظر ژئوپولیتیکی مهم‌ترین کشور قفقاز جنوبی است. این کشور مسلمان به رغم هفتاد سال سلطه نظام الحادی کمونیسم شوروی، دین اسلام را به عنوان مهم‌ترین عنصر هویتی خویش حفظ کرده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال آذربایجان، شرایطی برای تبدیل اندیشه اسلام گرایی به جریان سیاسی اسلام گرا فراهم شد.

دین اسلام محوری‌ترین عنصر هویتی ملت آذربایجان است. با اینکه آذربایجانی‌ها هفتاد سال در حاکمیت الحادی روس‌ها با رویه های مختلفِ همانند سازی مواجه شدند، همواره بر مسلمان بودن خویش تأکید داشته و دست کم در رفتارهای اجتماعی پای بندی خویش را نشان داده‌اند.

[۱]

نام کشور

جمهوری آذربایجان

تعداد جمعیت

10،000،000

پایتخت

باکو

شهرهای بزرگ

باکو)این شهر پایتخت جمهوری آذربایجان است و در جنوب غربی شبه جزیره «آبْشِرُون» قرار دارد. این شهر در قدیم به «بادکوبه» موسوم بوده و در حال حاضر به زبان ترکی به آن «باکی» گفته می‎شود.

ب) گنجه: این شهر دومین شهر بزرگ و از مهم‎ترین مراکز صنعتی آذربایجان است .

ج) نخجوان: این شهر مرکز خودمختار جمهوری نخجوان است و در شمال دریاچه سدارس، در نزدیکی مرز ایران واقع شده‎ است. در منابع قدیمی از آن به «نشوی» و «نخچوان» نیز یاد شده است.این منطقه طبق برخی روایات نخستین استراحتگاه حضرت نوح(علیه‌السلام) پس از طوفان نوح بوده و بر طبق همین روایات محل وفات حضرت نوح(علیه‌السلام) نیز در این نواحی است. به همین دلیل، قلعه‎ای که در کنار شهر نخجوان قرار دارد، زیارتگاه مسلمانان و مسیحیان است.

د) سومگائیت: این شهر هم صنعتی است و اهمیت بسیار دارد.2

دین و یا مذاهب اسلامی

جمهوری آذربایجان 97% مسلمان دارد. 83% شیعه، 14% سنی و 3% هم غیر مسلمان‌اند. همه شیعیان جمهوری آذربایجان دوازده‌امامی هستند. اهل‌سنت نیز اغلب حنفی و البته اندکی حنبلی‌اند.

زبان رسمی

ترکی آذربایجانی (زبان رسمی) زبانهای روسی، ارمنی، کردی ،تالشی، عبری و لزگی نیز صحبت می‌شود.

جریانات فعال دینی - مذهبی

الف) شیعیان

قدمت حضور شیعیان در این سرزمین به دوران امام صادق(علیه‌السلام) برمی‌گردد. قاسم‌بن‌العلاء، یکی از نواب امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) در شهر اران جمهوری آذربایجان بود.22 او مستقیماً با آن حضرت مکاتبه داشت و از مردم وجوهاتی می‌گرفت و به دست حسین‌بن‌روح می‌داد. این سرزمین همیشه با عشق اهل‌بیت(علیهم‌السلام) زنده بوده است.

اهل‌سنت

اهل‌سنت در اقلیت‌اند. اکثریت آنان حنفی، و تعدادی هم حنبلی‌ هستند.

1. حنفیان

رفتار آنان با شیعیان بسیار خوب است. تعداد کمی از آنان در جنوب و بخش عمده آنان در شمال زندگی می‌کنند. آنان مثل شیعیان مراسم خاص پرشکوهی ندارند. با این حال، اکنون آنان فعالیت بیشتری دارند و روز به روز زیادتر می‌شوند.

2. وهابیون(سلفی ها)

تعداد سلفی ها در آذربایجان تقریباً ۵۰ هزار نفر است و آنها به ۴ گروه: خوارج امروز، جماعت هجرت ، تکفیر و اخوان تقسیم می شوند.خطای یادکرد: برچسب تمام‌کنندهٔ </ref> برای برچسب <ref> پیدا نشد

نظام حکومتی

جمهوری

نظام اقتصادی

اقتصاد آزاد

شاخص توسعه

تولید ناخالص داخلی Nom.: بلیون $۴۵.۵۹ (۲۰۱۹)

رشد تولید ناخالص داخلی 0,2%

سرانه تولید ناخالص داخلی ۴.۵۸۶

تولید ناخالص داخلی هر بخش کشاورزی (۵٫۵٪), صنعت (۶۲٫۷٪), خدمات (31.8%) (2011) تورم (CPI) 11.2% (2011)

جمعیت زیر خط فقر 11% (2009)

شاخص جینی ۳۶.5 (2001)

نیروی کار ۶٫۱۲ میلیون (2011)

نیروی کار بر پایه شغل خدمات(۴۹٫۶٪), صنعت (۱۲٫۱٪), کشاورزی و جنگلداری (38.3%) (2008) بی‌کاری 1.0% (2011)

صنایع اصلی مواد نفتی گاز طبیعی، محصولات پالایشگاهی، تجهیزات چاه نفت؛ فولاد، سنگ آهن، سیمان; محصولات شیمی; پتروشیمی; منسوجات; ماشین آلات; کتان; خوراک

رتبه آسانی انجام کسب و کار 66th

[۲]

طبق آمار به‌دست آمده در سال ۲۰۱۳ سهم عمده‌ای از بودجه اقتصادی شهرهای این کشور در بخش صنعت ۴/۸۸%، در ساختمان ۹/۷۱%، در کشاورزی ۸/۹۹%، در تجارت ۲/۹۹% و در حمل‌ونقل ۴/۷۱% توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود. این شاخص‌ها نشان‌دهنده موفقیت برنامه‌های خصوصی‌سازی اقتصادی بوده است. از سال ۲۰۰۳ تا کنون، نرخ برابری منات در برابر دلار تقویت شده و پول ملی، از قدرت باثباتی برخوردار شده است. در سال ۲۰۰۷ در آذربایجان حدود ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در مناطق شهری صورت گرفته که در منطقه بی‌سابقه بوده است.

شهر باکو با بیش از ۴۰۰ برج اداری و مسکونی سر برافراشته یا در حال ساخت سهم عمده‌ای در تأمین منابع اقتصادی کشور داشته و ضمن آن که چهره آن نسبت به سال‌های آغازین دهه ۱۹۹۰ کاملاً دگرگون شده امروزه به مرکز سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی و دولت‌های متعدد غربی، بدل شده است.

آذربایجان به ۱۰ ناحیه اقتصادی تقسیم شده و هر ناحیه اقتصادی شامل چند بخش می‌باشد.

تولید ناخالص داخلی (OER) میلیارد دلار)= ۹/۵۱

(نرخ رشد GDP درصد)= ۷/۳

در آمد سرانه (دلار)= ۱۱۰۰۰

حجم سرمایه‌گذاری خارجی (میلیون دلار)= ۷۸۴۴

بدهی خارجی (میلیارد دلار)= ۲/۳

ذخایر طلا و ارز (میلیارد دلار)= ۶۴/۶

ذخایر نفت (میلیارد بشکه)= ۷

ذخایر گاز (میلیارد مترمکعب)= ۸۴۹

بودجه سالانه دولت (میلیارد دلار)=( ۲۰۱۲ ) درآمد: ۶۹/۱۲ و هزینه: ۶/۱۵

میزان صادرات به جهان(میلیارد دلار)=( ۲۰۱۲ )= ۳/۲۱

میزان واردات از جهان(میلیارد دلار)=( ۲۰۱۲ )= ۶/۶

درصد رشد تولیدات صنعتی( ۲۰۱۲ )= ۶

شرکای عمده تجاری در زمینه صادرات( ۲۰۱۲ )= ایتالیا، آمریکا، آلمان، فرانسه، چک، کانادا

شرکای عمده تجاری در زمینه واردات= روسیه، ترکیه، آلمان، چین، اوکراین

مهم‌ترین منابع طبیعی= نفت، گاز طبیعی

مهم‌ترین محصولات کشاورزی= غلات، پنبه، توتون و تنباکو، میوه و سبزیجات

مهم‌ترین صنایع= صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، منسوجات

مهم‌ترین اقلام صادراتی به جهان= نفت و گاز (۹۰%)، مواد غذایی، محصولات از آهن و فولاد

مهم‌ترین اقلام وارداتی از جهان= ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، فلزات، شیمیایی

[۳]

چهره های (دینی، سیاسی) شاخص

1-الویه عباس آوا: مشاور روابط بین المللی،چند فرهنگ گرایی و امور دینی دفتر ریاست جمهوری

2- روان حسن اف: رئیس مرکز چند فرهنگ گرایی باکو

3- حکمت باب الله اوغلو: نماینده مجلس و سردبیر روزنامه ینی آذربایجان

4-خداداد خودی اف': رییس حزب اتحاد جمهوری آذربایجان

5- محسن صمد اف': رییس سابق حزب اسلامی

6- گوندوز حاجی اف: رییس حزب فضیلت

7- ماییس گلعلی اف': رییس حزب سبزها

8- الدنیز قلی اف': رییس جمعیت روشنفكری جمهوری آذربایجان

9- حاج روشن احمدلی: رهبر جنبش مقاومت اسلامی در راه قره باغ

10جیحون محمد اف: رئیس دانشگاه الهیات آذربایجان

11- فؤاد نورالله اف: معاون اداره مسلمانان قفقاز

12- حاجی الهام علی اف: سرپرست حزب اسلام آذربایجان

13- الله شکور پاشازاده: رئیس اداره مسلمانان قفقاز

14- حاج صابر حسن لی: معاون رئیس اداره مسلمانان قفقاز و رئیس دانشگاه اسلامی باکو

15- حاج ایلقار ابراهیم اوغلو: رهبر «جمعیت دینی جمعه» جمهوری آذربایجان

16- قامت سليمانف: رهبر سلفي های آذربایجان

  1. برآورد پویایی محیط سیاسی جنبش اسلامی آذربایجان / رحمت اله فلاح،http://qafqaz.ir
  2. ویکی پدیا مدخل اقتصاد جمهوری آذربایجان
  3. Source: http://www.infoplease.com/country/azerbaijan.html