علوان حموی
علی بن عطیه علوان حموی فقیه، اصولی، شافعی، صوفی، شاذلی، از بزرگان قرن دهم هجری قمری بوده است[۱].
تولد و زندگی
وی در سال 873 هجری قمری منطبق با 1468 میلادی در شهر «حما» در محل «باب الجسر» در زمان حکومت ممالیک به دنیا آمد. عمر او تا سال 936 هجری قمری منطبق با 1530 میلادی یعنی زمان حکومت عثمانی و سلطنت سلطان سلیم اول ادامه یافت. پدربزرگ سوم او پس از حمله مغولان به پایتخت خلافت اسلامی و به دنبال امنیت و ثبات از هیت در عراق به حما در سوریه فعلی مهاجرت کرد؛ که «النجم الغزی» و «ابن الحنبلی» این انتقال را در بسیاری از خانوادهها تأیید میکنند. او فرزندان فراوانی داشت که در شهر «حما» محل اصلی حضور خانواده و سایر استانهای سوریه و مناطق مختلف جهان عرب و جهان گسترش یافت و پسرانش به گسترش علوم دینی در مناطق مختلف مشغول بودند.
اساتید
زین الدین بن الشماع (936 هـ).
شمس محمد بن داود البازلی (تـ 923 هـ).
شیخ نورالدین علی بن زهره الحنبلی الحمصی.
قطب الخیضری (تـ 894 هـ).
برهان الناجی (تـ 900 هـ) و البدر حسن بن شهاب الدمشقیینی.
ابن السلامی الحلبی (تـ 879 هـ).
ابن الناسخ الطرابلسی (تـ 942 هـ).
فخرعثمان الدیمی المصری (تـ 908 هـ).
محمود بن حسن بن علی بزوری الحموی الدمشقی.
ابی حسن علی بن میمون المغربی (تـ 917 هـ)[۲].
شاگردان
موسى بن الحسین ملقب به عوض بن مسافر بن حسن بن محمود کردی.
شیخ زین الدین عمر عقیبی.
پسرش علی بن عمر مشهور به عقیبی.
ابوحسن علی بن احمد بن محمد کیزوانی حموی.
زین الدین عبدالرحمن بن محمد بن عبدالسلام بن احمد بترونی طرابلسی حلبی شافعی.
آثار
منظومه ای تحت عنوان "الجوهر المحبوک بالحلی المسبوک فی طریقة السلوک".
رساله "فتح اللطیف باسرار التصریف".
"کشف الغامض والمدد الفائض على تائیة ابن الفارض".
شرح تائیه شیخ عبدالقادر بن حبیب الصفدی.
کشف الرین ونزح الشین ونور العین فی شرح سلک العین لاذهاب الغین.
النفحات القدسیه فی شرح الابیات الششتریه.
ابیات الجمع.
مجلى الحزن عن المحزون فی مناقب الشیخ على بن میمون.
نسمات الاسحار فی مناقب وکرامات الاولیاء الاخیار.
تحفة الاخوان من الصوفیه بالکشف عن حال من یدعى القطبیه.
مصباح الهدایه ومفتاح الدرایه.
اسنى المقاصد فی تعظیم المساجد.
عرائس الغرر وغرائس الفکر فی احکام النظر.
نصائح المهمه للملوک والائمه.
شام اعراسها وفضائل سکناها.
فصل الخطاب فیما ورد عن عمر بن الخطاب.
بیان المعانی فی شرح عقیده شیبانی.
تحفه الاخوان فی مسائل الایمان.
درة الفریده فی شرح العقیده.
روش تصوف
روش شیخ علوان در تصوف یکی از روشهایی بود که به ریاضت عملی توجه داشت و روشی ناب تربیتی است، زیرا بنیانگذار آن و پیروانش فرهنگ گسترده و دانش عمیق خود را با موضوع اسرار شریعت و طریقت در اختیار داشتند. به شکل مجالس علمی و تربیت عملی پیروان انجام میداد، که به آن طریقه «میمونیه» میگویند. به آن طریقه «خواطریه» نیز گفته میشود، با اشاره به «علی بن میمون الغمری مغربی» (854 هجری قمری - 917 هجری قمری) و به گونهای خاص از دیگر دستورات صوفیه متمایز میشد، چنان که در آن به سنت شریف پیامبر پایبند بود. شیخ «علوان» علاوه بر اهتمام به علم و دانش و اشعار فراوانی در این زمینه سروده و کتابهای زیادی در این زمینه دارد[۵].
پانویس
- ↑ الشیخ "علوان".. أصل آل العلوانی
- ↑ الکواکب السائرة بأعیان المئة العاشرة، ص: 317
- ↑ الشیخ علی بن عطیة علوان الحموی الشافعی الأشعری وعقیدته المختصرة 873هـ -936هـ.
- ↑ الکواکب السائرة بأعیان المئة العاشرة، ص: 317
- ↑ علوان الحموی