اندونزی

اَندونِزی یا به‌طور رسمی جمهوری اندونزی (به فرانسوی: République d’Indonésie) به اندونزیایی (Republik Indonesia) کشوری است که در آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه (پاپوآ در ملانزی) قرار دارد. اندونزی در مجمع‌الجزایر مالایی بین قاره آسیا و اقیانوسیه قرار دارد. اندونزی یک مجمع‌الجزایر متشکل از ۱۷٬۵۰۸ جزیره و ۳۳ استان است.

نام کشور

نام کشور	اندونزی
تعداد جمعیت	بیش از ۲۷۳ میلیون نفر
دین و یا مذاهب اسلامی	اسلام (شافعی)
زبان رسمی	زبان اندونزیایی
جریانات فعال دینی - مذهبی	الجمعیة المحمدیة؛ نهضة العلماء
نظام حکومتی
نظام اقتصادی
شاخص توسعه
چهره‌های (دینی، سیاسی) شاخص	سوکارنو

نام اندونزی از واژه لاتین ایندوس (به لاتین: Indus) و یونانی نسوس (به یونانی: nesos) به معنی جزیره آمده‌است. نام امروزی آن به قرن ۱۸ میلادی، زمانی که اندونزی در حال تشکیل یک کشور مستقل بود بازمی‌گردد و تلفظ آن در فارسی از زبان فرانسه گرفته شده‌است.

در روزگار باستان

یافت شدن بازمانده‌های سنگواره‌ای انسان راست‌قامت که به نام انسان جاوه‌ای نیز شناخته می‌شود نشان می‌دهد که مجمع‌الجزایر اندونزی از دو میلیون تا ۶۰۰ هزار سال پیش مسکونی شده‌بود.

اکثریت جمعیت امروزی اندونزی از نژاد آسترونزی هستند که از تایوان به سوی جنوب شرق مهاجرت کرده‌بودند. آنها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد به اندونزی رسیدند و جمعیت بومی ملانزی را به سوی شرق راندند. شرایط بسیار خوب برای کشاورزی و توسعه کشت آبی برنج در حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد باعث شد تا شهرها، شهرستان‌ها و پادشاهی‌های کوچک بتوانند در سراسر قرن نخست پیش از میلاد شکوفا شوند. حالت قرارگیری تنگه‌های میان جزایر در اندونزی به‌گونه‌ای است که هم تجارت بین جزایر و هم بازرگانی برون‌مرزی را شکوفا می‌کند. به عنوان نمونه مسیرهای تجاری میان پادشاهی‌های اندونزی و چین از چند سده پیش از میلاد مسیح شکل گرفته بودند. این تجارت‌ها بر تاریخ اندونزی تأثیر بسیاری داشته‌است

در متون خاورمیانه از مناطقی از اندونزی امروزی به عنوان «جابه» و «زابج» یاد شده‌است. این دو نام بیش از آنکه به‌زعم برخی پژوهندگان محدود به دو جزیرهٔ جاوه و سوماترا باشد، یک عنوان کلی برای قلمرو پادشاهی سری‌ویجایا و ماجاپاهیت، شامل تعداد زیادی از جزایر هند بوده‌است. مسلمانان تمام این جزایر را تحت نام کلی جاوه می‌شناختند و کلمهٔ زابج یا جابه نیز در متون کهن اسلامی به همین معنا به کار رفته‌است. تلقی مارکوپولو از جاوهٔ بزرگ و جاوهٔ کوچک نیز احتمالاً به اعتبار همین نام کلی می‌باشد. منبت العطر یا سرزمین گیاهان خوشبو به شرحی که در کتاب ابن خُردادبه با فاصلهٔ پانزده روز راه از زابج و اطراف آن آمده‌است به احتمال زیاد جزایر ملوک مرکز ادویه می‌باشد، زیرا میخک و جوز بویا که اقلام عمدهٔ ادویه‌اند عمدتاً در این جزایر به عمل می‌آیند. حتی جنگل‌های خودروی این دو گیاه نیز از قدیم در بعضی از جزایر ملوک نظیر آمبون و ترناته وجود داشته‌است.

جمعیت

اندونزی با جمعیت بیش از ۲۷۳ میلیون نفر چهارمین کشور پرجمعیت دنیا است. نظام سیاسی این کشور جمهوری با انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری می‌باشد. پایتخت اندونزی جاکارتا است.

فرهنگ و زبان

زبان رسمی این کشور زبان اندونزیایی و واحد پول آن روپیه است. مردم این کشور متشکل از اقوام گوناگونی هستند که جاوه‌ای‌ها با حدود ۴۰ درصد بزرگ‌ترین قوم هستند و پس از آنها سوندانی‌ها با ۱۵ درصد قرار دارند. جاوه‌ای‌ها بر امور سیاسی اندونزی چیرگی دارند.

اقتصاد

با وجود جمعیت زیاد و مناطق پرتراکم، اندونزی جنگل‌های کم‌جمعیت بسیار گسترده‌ای نیز دارد که دومین سطح از تنوع زیستی را در جهان در خود جای داده‌اند. این کشور از نظر منابع طبیعی غنی است اما با این وجود بخش بزرگی از مردم هنوز در فقر به‌سر می‌برند.

دین

۸۶٫۱ درصد از مردم اندونزی مسلمان هستند و اسلام توسط بازرگانان دریانورد مسلمان از تانزانیای دارالسلام به این منطقه رسید و در نتیجه مسلمانان این منطقه نیز مانند مسلمانان شرق قاره آفریقا شافعی مذهب هستند. اندونزی در ۱۷ اوت ۱۹۴۵ از هلند استقلال یافت و استقلال آن در ۲۷ دسامبر ۱۹۴۹ به رسمیت شناخته شد.

سیاست و جغرافیا

اندونزی کشوری است که به شکل یک قوس در طول خط استوا کشیده شده‌است. مجمع‌الجزایر اندونزی دیرزمانی از مناطق مهم بازرگانی دریایی جهان به‌شمار می‌آمد و مسیرهای بازرگانی از سده هفتم میلادی میان پادشاهی سریواجیا و چین تشکیل شده‌بود. تاریخ اندونزی بسیار از نفوذ قدرت‌های خارجی که به خاطر منابع طبیعی این کشور جذب آن می‌شدند تأثیر پذیرفته‌است. بازرگانان مسلمان دین اسلام را با خود به این منطقه آوردند و قدرت‌های اروپایی برای به‌دست گرفتن حق انحصاری تجارت ادویه از اندونزی، در این منطقه با یک‌دیگر رقابت و جدال داشتند. اندونزی سرانجام به مدت سه قرن و نیم تبدیل به مستعمره هلند شد، و بعداً پس از پایان جنگ جهانی دوم اعلام استقلال کرد.

برخی از حوادث مهم در تاریخ اندونزی

سونامی

سونامی سال ۲۰۰۴ در اقیانوس هند منجر به کشته شدن ۱۷۰٬۰۰۰ نفر در آچه اندونزی شد.

اندونزی در دوران استعمار

تسلیم شدن شاهزاده جاوه به ژنرال هلندی، جنگ جاوه در ۱۸۳۰ جزایر اندونزی در قدیم سلطان‌نشین بوده‌اند تا آنکه در قرن شانزدهم اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها به آن دست یافتند. کمپانی شرقی هلند در ابتدای قرن هجدهم، حکومت اندونزی را به دست گرفت. در ۱۷۴۰ هلندی‌ها شورش مردم جاکارتا را با کشتار ۲۰ هزار اندونزیایی و چینی درهم شکستند. در ۱۹۰۷، «سی سی نگا مانگزایا» پادشاه اندونزی علیه هلندی‌ها قیام کرد اما ارتش استعماری هلند سپاه او را شکست داد و سلطه استعمار هلند بر اندونزی محکم شد.

اندونزی در دوران معاصر

تا ۱۹۴۲ میلادی اندونزی متعلق به هلند بود و از ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ تحت اشغال ژاپن درآمد. در ۱۷ اوت ۱۹۴۵، میلیون به رهبری احمد سوکارنو و حتی اعلام جمهوری کردند. چهار سال تمام میان نیروهای هلند و اندونزی جنگ بود. در نهایت در سال ۱۹۴۹ موافقت‌نامه‌ای امضاء شد که طبق مفاد آن، همه سرزمین اندونزی بجز گینه نو به حکومت موقت (جمهوری) ایالات متحده اندونزی واگذار شد. در۱۶ دسامبر ۱۹۴۹، سوکارنو به ریاست‌جمهوری این کشور انتخاب گردید.

چهره‌های شاخص اندونزی

سوکارنو، رئیس‌جمهور بنیان‌گذار اندونزی

از قرن هفدهم، هند شرقی مهم‌ترین و سودآورترین بخش امپراتوری هلند به‌شمار می‌رفت. به غیر از اشغال کوتاه مدت بریتانیایی‌ها (۱۸۱۱ تا ۱۸۱۴) و قیام‌های گاه گاهی محلی، هلند کنترل این کشور را تا ۱۹۴۲ حفظ کرد. در این سال ژاپنی‌ها به این مستعمره هجوم آوردند و به عنوان آزاد کنندگان کشور از حکومت استعماری مورد استقبال اکثر اندونزیایی‌ها قرار گرفتند با تسلیم ژاپن در ۱۹۴۵، احمد سوکارنو (۱۹۰۱ تا ۱۹۷۰)- بنیان‌گذار حزب میلیون در ۱۹۲۷ – هند شرقی هلند را جمهوری مستقل اندونزی اعلام کرد.

هلندی‌ها پس از چهار سال جنگ متناوب ولی وحشیانه، تحت فشار بین‌المللی استقلال اندونزی را در ۱۹۴۹ پذیرفتند. حکومت سوکارنو به‌طور فزاینده‌ای اقتدارطلب شد و کشور به هرج و مرج اقتصادی گرفتار گردید. او در ۱۹۶۲ گینه نوی هلند را تصرف کرد، که در۱۹۶۲ با عنوان ایریان جایا رسماً ضمیمه شد، هر چند جنبشی جدایی طلب پا برجاست. بین ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۶ سوکارنو کوشید با تهاجمات مسلحانه به شمال بورنئو فدراسیون نوپای مالزی را بی‌ثبات سازد. احمد سوکارنو تا زمان سقوطش از کلیه جنبش‌های استقلال طلبانه در قاره‌های آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین دفاع می‌کرد.

ژنرال سوهارتو توانست با سرکوبی قیام کمونیستی در ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ سیاست ضد آمریکایی سوکارنو را وارونه سازد و نهایتاً با کمک دانشجویان و ارتش او را برکنار کند. در این مدت حدود ۸۰ هزار نفر از اعضای حزب کمونیست اندونزی کشته شدند. الحاق تیمور شرقی پرتغال در ۱۹۷۶ توسط اندونزی از طرف جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشد، و عملیات چریکی ملی گرایان محلی ادامه داشت. برنامه جاه طلبانه‌ای برای اسکان مجدد اهالی جاوه به منظور کم کردن جمعیت زیاد این جزیره به مورد اجرا گذاشته شد ولی این مهاجران جاوه‌ای با انزجار بومیان جزایر کم توسعه یافته و دوردست روبرو شد. کشتار تظاهرکنندگان بی سلاح تیموری به دست سربازان اندونزی در ۱۹۹۱ اعتراضات بین‌المللی را به دنبال داشت.

ژنرال سوهارتو بعد از آنکه به قدرت رسید کشور مالزی را به رسمیت شناخت و دوباره کشورش را به عضویت سازمان ملل درآورد و از این جهت مورد حمایت ایالات متحده آمریکا بود. در مدت طولانی ریاست‌جمهوری اش خود و خانواده‌اش مستقیماً در صادرات و واردات اندونزی دخالت کرده و میلیاردها دلار اندوختند. در اثر رکود اقتصادی و ضعف بنیان مالی و فقر عمومی ژنرال سوهارتو دچار تظاهرات مردمی شد تا آنکه در ۱۹ مه ۱۹۹۸ مادلین آلبرایت وزیر خارجه آمریکا به او تکلیف کرد که از مقام خود استعفاء کند. ژنرال سوهارتو در همان روز ۱۹ مه ۱۹۹۸ بعد از ابلاغ برکناری‌اش توسط آلبرایت در یک نطق سه دقیقه یی از مردم اندونزی به سبب خطاهایش پوزش خواست و از مردم درخواست کرد از بشارالدین یوسف حبیبی تبعیت کنند.

زمانی که محمد سوهارتو پس از سی و سه سال قدرت سقوط کرد بسیاری از مردم اندونزی بر این عقیده بودند که کشور اندونزی تجزیه خواهد شد اما پس از سوهارتو وسعت این امر کمتر از پیش‌بینی‌ها بود.

در دهه ۱۹۵۰ مبارزات خشونت‌آمیزی علیه حکومت اندونزی بر جزایر ملوک جنوبی، توسط مردم ملوک جنوبی صورت گرفت و نیروهای اندونزی این مبارزات را به شدت سرکوب کردند. پس از سقوط حکومت ژنرال سوهارتو در سال ۱۹۹۸، این مبارزات از سر گرفته شد. از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲، خشونت‌ها در جزایر ملوک موجب کشته شدن حدود ۵ هزار نفر و بی‌خانمان شدن ۵۰۰ هزار نفر شد.

در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۹ به دستور یوسف حبیبی ژنرال دامیری به فرماندهی منطقه تیمور شرقی رسید که مردم آن خواهان استقلال بودند. در چهارم ژوئیه ۱۹۹۹ بانک جهانی با اعطای وام یک میلیارد دلاری به اندونزی موافقت کرد. انتخابات ریاست‌جمهوری پس از ۳۰ سال انجام شد و رقیب یوسف حبیبی، خانم مگاواتی سوکارنو پوتری از حزب دموکرات بود که بالاخره در ۲۳ ژوئیه ۲۰۰۱ به ریاست‌جمهوری رسید و حزب گلکار یعنی حزب وابسته به سیستم حاکمیت شکست خورد. در آخرین روزهای حکومت یوسف حبیبی مردم تیمور شرقی با نظارت سازمان ملل به استقلال خویش رأی دادند. بعد از مگاواتی سوکارنو پوتری، ژنرال بازنشسته سوسیلو بامبانگ یودهویونو که زمانی افسر اطلاعات و فرماندار تیمور شرقی بوده‌است در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۴ در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی رسید.

کیایی حاجی مفتاح الاخیار

به نقل از رایزنی فرهنگی ایران در اندونزی، کیایی حاجی مفتاح الاخیار نه تنها در علوم دینی ماهر است، بلکه اخلاق نیک را همیشه در اولویت خود قرار داه است و یکی از امتیازات او به شمار می‌رود. از نظر علم و دانش نیز از سوی علمای زمان خود شناخته شده است.

وی روز شنبه، هشتم آذرماه به سمت رئیس کل نهضت العلماء اندونزی منصوب شد و رایزنی فرهنگی ایران در اندونزی در پیامی این انتصاب را به او تبریک گفت.

ساده‌زیستی، دانش و عمل به آن، به خصوص هنگام ورود به سازمانی به بزرگی نهضت العلما، نام او را در رده مسئولان با اخلاق در اندونزی قرار داده است.

کیایی مفتاح، سرپرست مدرسه دینی شبانه‌روزی یا حوزه مفتاح السنه در شهر سورابایاست. وی فرزند عبدالغنی، سرپرست حوزه تحسین الاخلاق است و در سال ۱۹۵۳ به عنوان نهمین فرزند از ۱۳ خواهر و برادر به دنیا آمد.

وی ریاست شورای شعبه نهضت العلما شهر سورابایا از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، ریاست شورای منطقه نهضت العلما استان جاوه شرقی ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ و ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸، معاون رئیس کل نهضت العلماء ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ و قائم مقامی رئیس نهضت العلماء ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ را در کارنامه دارد.

کیایی حاجی مفتاح الاخیار در حوزه‌های علمیه معروف اندونزی مانند تامباک بِراس، سیدوگیری (جاوه شرقی)، حوزه لاسِم و جاوه مرکزی تحصیل کرده است و پیش از این در مجلس علمی سید محمد بن علوی المکی مالکی در شهر مالانگ شرکت داشت.

به نقل از خبرگزاری ایکنا

پایان جنگ (۱۹۴۸ میلادی)

از اواسط تا اواخر جنگ جهانی دوم، اندونزی تحت اشغال ژاپن بود. با پایان جنگ و تسلیم نیروهای ژاپن، کلیه سلاح‌های ژاپنی به دست ملی گرایان استقلال طلب اندونزیایی افتاد. در سال ۱۹۴۵ میلادی احمد سوکارنو رهبر آزادی خواهان این کشور، اعلام استقلال کرد، که با مخالفت و لشکر کشی هلندی‌ها مواجه گردید. اما سازمان ملل در این موضوع دخالت کرد و دولت هلند به ناچار با حکومتی به نام اتحادیه اندونزی و هلند موافقت کرد. از این رو نمایندگان دولت اندونزی و دولت پادشاهی هلند به دستور سازمان ملل متحد، بر روی عرشه یک ناو آمریکایی، قرار داد ترک مخاصمه را در ۲۰ ژانویه ۱۹۴۸ امضاء کردند و جنگ دو کشور به پایان رسید. علت این که اندونزی و هلند، این قرار داد را روی یک کشتی بیگانه امضاء کردند این بود که هیچ محل دیگری برای امضای معاهده مورد موافقت دو طرف قرار نگرفته بود

جدایی تیمور شرقی

در سال ۱۹۹۹ مردم تیمور شرقی با شرکت در یک همه‌پرسی که تحت نظر سازمان ملل برگزار شد به استقلال از اندونزی رأی دادند. نتیجه این همه‌پرسی واکنش خشونت‌آمیز شبه نظامیان طرفدار اندونزی را به دنبال داشت. اقدامات شبه نظامیان با ورود یگان‌هایی از ارتش استرالیا، که بر اساس قطعنامه شورای امنیت به این سرزمین اعزام شده بودند، پایان یافت اما در جریان خشونت‌ها، بیش از یک هزار تن از اهالی تیمور شرقی کشته شدند.

با خروج نیروهای اندونزی از تیمور شرقی، اداره امور این سرزمین به‌طور موقت برعهده نماینده سازمان ملل قرار گرفت و روز ۲۰ ماه مه سال ۲۰۰۲، تیمور شرقی به عنوان یک کشور مستقل مورد شناسایی بین‌المللی قرار گرفت. تیمور شرقی بیش از یک میلیون جمعیت دارد که اکثر آنان مسیحی کاتولیک هستند.

دولت و سیاست

محمد سوهارتو، رئیس‌جمهوری پیشین اندونزی در سال ۱۹۶۸ و در پی خشونت‌هایی که پس از یک کودتای شکست خورده رخ داد، به قدرت رسید و بلافاصله به مبارزه با کمونیسم پرداخت که نتیجه آن قتل حداقل ۵۰۰ هزار نفر و زندانی کردن میلیون‌ها نفر دیگر شد. [۱۰]

اندونزی و موضع‌گیری‌هایش در مسائل مهم جهان اسلام

جغرافیا

با ۱٬۹۱۹٬۴۴۰ کیلومتر مربع (۷۴۱٬۵۰ مایل مربع)، اندونزی پانزدهمین کشور بزرگ جهان از لحاظ مساحت است. اندونزی مجموعه‌ای از جزایر (نزدیک به ۱۷۵۰۸جزیره بزرگ و کوچک) است که در جنوب شرقی آسیا در اقیانوس کبیر قرار دارد. اندونزی در نیمکرهٔ شرقی، در جنوب شرقی آسیا، در اقیانوس هند و دریاهای وابسته به آن واقع شده و خط استوا از آن می‌گذرد. اندونزی در جزیره گینه نو با پاپوا و هم چنین در جزیره برنئو با مالزی مرز مشترک دارد.

سابقاً این جزایر در تصرف هلند و به هندِ هلند موسوم بود ولی بعد از آنکه کشوری مستقل و آزاد گردید، «اندونزی» نام گرفت. پایتخت آن شهر جاکارتا است که در جزیره جاوه قرار دارد و سابقاً باتاویا نامیده می‌شد. شهر مهم آن سورابایا است. این کشور دارای معادن قلع، نفت، زغال‌سنگ و مس است و توتون، برنج، قهوه و کائوچو جزو محصولات کشاورزی این کشور است.

اندونزی را می‌توان بزرگ‌ترین مجمع الجزایر جهان دانست که بین دو خشکی، یعنی جنوب شرق آسیا و استرالیا واقع شده‌است. وسعت آب‌های این کشور ۳ برابر مساحت خشکی‌های آن می‌باشد. [۱۱] بندرهای مهم این کشور نیز عبارتند از: مدان، بندر ساحلی بلاوان، پکانبارو، ریو، جاکارتا سنگارنگ، نوزاتنگارا، بندر ساحلی بیتونگ و بندر آمبون. شهرهای مهم اندونزی را هم می‌توان در ۱۰ شهر زیر خلاصه کرد: جاکارتا، سورابایا، سمارانگ، باندونگ، مدان، پالمبانگ، یوجونگ پادانگ، بانجارماسین، بندر لامپومگ، مانادو.

پایتخت

جاکارتا، پایتخت کشور اندونزی، ابتدا یک شهر بندری کوچک بود، اما هم‌اکنون این شهر ۶۷۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیتی معادل ۹ میلیون نفر را در خود جای داده و یکی از مراکز مهم اقتصادی اندونزی است. جزیره جاوه با آنکه فقط ۷ درصد کل خاک این کشور را تشکیل می‌دهد، به تنهایی حدود ۶۰ درصد کل جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌است. رشته جزایر جنوبی کوهستانی و آتشفشانی است و شامل سوماترا، جاوه، مادورا، بالی و جزایر سوندای کوچک (از جمله لامبارک، فلورس و تیمور) است. جاوه و همسایه کوچکترش مادورا جمعیت متراکمی دارند و نزدیک به دو سوم مردم اندونزی را در خود جای می‌دهند.

زنجیره جزایر شمالی متشکل است از کالیمانتان (بخش اندونزیایی جزیره بورنئو)، جزایر نامنظم و کوهستانی سولاوسی (سلبس)، گوره ملوک، وایریان جایا (بخش غربی گینه نو).

بیش از دو سوم این کشور از جنگل‌های استوایی بارانی پوشده شده‌است؛ و آب و هوای آن استوایی و بارندگی در طول سال سنگین است. رودهای مهم آن کاپواس، دیگول، باریتو، و بلندترین نقطه اندونزی نگگا پولو (هرم کارستنز) با ۵۰۳۰ متر ارتفاع است (در جزیره ایریان جایا). قسمت اعظم اندونزی کوهستانی است و با وضع جغرافیائی خود که در دو طرف خط استوا قرار گرفته بیش از دو فصل دارا نیست یکی فصل مرطوب از نوامبر تا مارس و دیگری فصل خشک از ژوئن تا اکتبر.

جزایر اصلی

این کشور را می‌توان از لحاظ وضعیت طبیعی به چند قسمت زیر تقسیم کرد: •جزیره سوماترا: یکی از بزرگ‌ترین جزیره‌های جهان است و با جزیره‌های جاوه، سلبس و برنئو، در مجموع، جزایر سوندای بزرگ نامیده می‌شوند. قسمت عمده آن را جلگه‌ها و نواحی پست تشکیل داده و ارتفاعات آن (از جمله کوه‌های باریسان) در کناره غربی آن تا سمت شمال گسترده شده و دارای وسعت زیادی می‌باشند. رودهای آن کوتاه و پرآب بوده و اکثراً از سمت غرب به شرق جاری هستند و مهم‌ترینشان عبارتند از: کامپار، بارومون، ایندراگیری، روکان، موسی و هاری. جنگل‌ها که اغلب غیرقابل نفوذند، وسعت زیادی دارند؛ و مرداب‌های وسیعی نیز در کرانه شرقی آن وجود دارند. بلندترین نقطه آن قله کرینتجی (۳۸۰۰ متر) است.

جزیره جاوه: پنجمین جزیره وسیع اندونزی و از پرجمعیت‌ترین آنها است که بیش از ۶۵٪ جمعیت کشور در آن زندگی می‌کنند. کوه‌ها در تمام نقاط آن پراکنده شده و قسمت اعظم آن را جلگه‌ها و جنگل‌ها تشکیل می‌دهند. رودهای آن عمدتاً کوتاه و پرآب بوده و مهمترینشان عبارتند از: سولو، سرانگ، تاروم، سرایو و مانوک. بلندترین نقطه آن قله سمرو با ۶۷۶, ۳ متر ارتفاع است. جزیره برنئو: قسمت اعظم این جزیره متعلق به اندونزی است که در اصطلاح محلی به آن کالیمانتان گفته می‌شود. ارتفاعات آن عمدتاً در نواحی شمالی واقع شده و قسمت اعظم آن را جنگل‌ها و جلگه‌ها شامل می‌شوند. رودهای طویلی در آن جریان دارند از جمله: باریتو، ماهاکام، نگارا، کایان و کاپواس. بلندترین نقطه آن ۹۸۸٬۲ متر ارتفاع دارد.

•جزیره سلبس (سلب): جزیره‌ای کوهستانی و مرتفع است که قسمت اعظم آن را جنگل‌ها پوشانده‌اند. از رودهای آن می‌توان از ماریسا، کاراما، ماماسا، بونگکا و پالو نام برد. قله رانتکومبولا با ۴۵۵, ۳ متر ارتفاع بلندترین نقطهٔ آن است. نام محلی این جزیره، سولاوسی است.

•جزیره گینه نو: نیمه غربی این جزیره که اصطلاحاً ایریان غربی گفته می‌شود و به اندونزی تعلق دارد. نواحی مرکزی و شمال غربی آن را کوه‌ها و نواحی بلند پوشانده و قسمت اعظم آن را جنگل‌ها و جلگه‌ها تشکیل می‌دهند. رود دیگول مهم‌ترین رود آن است. بلندترین نقطه آن قله جایا (۰۲۹، ۵ متر) است. •جزایر سوندای کوچک (نوساتنگارا): این جزایر بین جزیره جاوه و جزیره گینه نو واقع شده‌اند و عمدتاً کوهستانی و مرتفع می‌باشند. بزرگ‌ترین جزیره‌های آن عبارتند از: سومباوا، فلورس، سومبا، تیمور و بالی.

•سایر جزایر غربی: که در اطراف جزیره‌های برنئو، جاوه و سوماترا واقع شده و عمدتاً کم ارتفاعند. بزرگ‌ترین جزیره آن، بانگکا می‌باشد. •سایر جزایر شرقی: که مجموعاً به جزایر ملوک یا اویه معروف هستند و در اطراف جزیره‌های سلس و گینه نو واقع شده‌اند و کوهستانی و مرتفع‌اند. جزیره‌های هالماهرا و سرام بزرگ‌ترین جزیره‌های این نواحی می‌باشند.

بر روی هم اندونزی سرزمینی نیمه کوهستانی است. جلگه‌های آن عمدتاً در جزیره‌های جاوه و سوماترا و جزایر سوندای کوچک (نوساتنگارا) و جنگل‌های آن عمدتاً در جزیره‌های برنئو، گینه نو، و سوماترا واقع شده‌اند. آب و هوای آن گرم و مرطوب و پر باران است. بلندترین نقطه آن قله جایا با ۰۲۹, ۵ متر ارتفاع است. طویل‌ترین رود آن باریتو (۸۸۵ کیلومتر) و دریاچه توبا (۵۰۰, ۲ کیلومتر مربع) وسیع‌ترین دریاچهٔ آن است.

کوه لوکون در جزیره سولاوسی یکی از فعال‌ترین آتشفشان‌های اندونزی است که فوران آن در ژوئیه ۲۰۱۱ هزاران نفر را آواره کرد. نگاه کنید به: فهرست شهرهای اندونزی

تقسیمات کشوری مردم

اندونزی ۲۷۳ میلیون نفر جمعیت دارد و زبان رسمی آنان «اندونزیایی» است ولی به زبان‌های مختلف گویش می‌نمایند.

وضعیت فرهنگی و مذهبی اندونزی

مردم اندونزی از باورمندترین و اصول گراترین مسلمانان جهان به شمار می‌روند. آنان به دلیل ورود مسالمت‌آمیز و فرهنگی اسلام در سرزمین‌شان با خشونت و افراطی‌گری که توسط برخی جریان‌های متحجر جوامع اسلامی تزریق می‌گردد، مخالف اند. اکثر مسلمانان اندونزی پیرو مذهب شافعی می‌باشند و شماری نیز از سایر مذاهب اسلامی‌مانند حنفی، حنبلی، مالکی و جعفری و زیدی و اسماعیلی پیروی می‌کنند. فرقه‌های مختلف تصوف نیز در آن کشور حضور دارند که از جملة آنها می‌توان به نقشبندیه و تیجانیه اشاره کرد.

با همه فراز و فرودهایی که تاریخ اندونزی در دهه‌های اخیر به خود دیده است، اکنون نیز مردم اندونزی از باورمندترین و اصول گراترین مسلمانان جهان به شمار می‌روند. آنان به دلیل ورود مسالمت‌آمیز و فرهنگی اسلام در سرزمین‌شان با خشونت و افراطی‌گری که توسط برخی جریان‌های متحجر جوامع اسلامی تزریق می‌گردد، مخالف‌اند و به رغم سرمایه‌گذاری فراوان در دهه‌های اخیر برای آن، کم‌ترین تأثیر را پذیرفته‌اند.

همان گونه که در مقابل میسونرهای غربی که با اشکال مختلف و تحت بهانه‌های مختلف از جمله در اواخر سال گذشته، به دلیل زلزله سونامی به ترویج آیین مسیحیت می‌پردازند، مقاومت نشان داده آنان را دست خالی به کشورشان عودت می‌دهند. اکنون حدود 550 هزار مسجد در اندونزی وجود دارد. مساجد اندونزی به رغم کثرت، بیش از بسیاری از مناطق اسلامی، شاهد تراکم نمازگزاران و عبادات جمعی آنان می‌باشد.

اکثر مسلمانان اندونزی پیرو مذهب شافعی می‌باشند و شماری نیز از سایر مذاهب اسلامی‌مانند حنفی، حنبلی، مالکی و جعفری و زیدی و اسماعیلی پیروی می‌کنند. فرقه‌های مختلف تصوف نیز در آن کشور حضور دارند که از جملة آنها می‌توان به نقشبندیه و تیجانیه اشاره کرد. یکی از محققان آن کشور می‌نویسد:

«اکثر مردم مسلمان اندونزی پیرو مذهب شافعی‌اند و مذاهب دیگر اسلامی که در آن کشور پیروان قابل توجهی دارند حنفی، مالکی، حنبلی و شیعه اثنی عشری، زیدی و علوی با برخی طریقه‌های تصوف مثل نقشبندیه و تیجانیه می‌باشند. مردم مسلمان اندونزی از ملت‌های متدین و ملتزم به ارزش‌های دینی‌اند و این امر با توجه به کثرت مساجد در آن قابل اثبات است».

حدود ۸۶ درصد از مردم اندونزی مسلمان و بقیه مسیحی، هندو یا بودایی هستند. فرقه اسلامی احمدیه در اندونزی حدود دویست هزار هوادار دارد. [۱۲]

اندونزی که پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان است همواره به داشتن سنت بردباری مذهبی افتخار می‌کرده و در قانون اساسی این کشور آزادی مذهبی تضمین شده‌است ولی در سال‌های اخیر این آزادی مذهبی مورد تهدید قرار گرفته‌است.

امروزه قوانین این کشور تبلیغ افکار ناخداباورانه را جرم دانسته و برای کسانی که بخواهند مؤمنان مسلمان را با باورهای دیگری آشنا کنند تا پنج سال زندان پیش‌بینی کرده‌است. در اندونزی دین نقش مهمی در آموزش خصوصی دارد و در شرایطی که تعداد مدارس دولتی خوب بسیار اندک است غیر از مدارس دینی گزینه دیگری نیست.

آچه تنها استان اندونزی است که قوانین شریعت می‌تواند در آن اجرا شود. پارلمان محلی آچه در سال ۲۰۰۹ به تنبیه همجنسگرایان با ترکه چوب رأی داد، اما فرماندار آچه حاضر به اجرای این رأی و تبدیل آن به قانون نشده‌است. [۱۴] در قانون مجازات «کفرگویی» که در سال ۱۹۶۵ در اندونزی به تصویب رسیده‌است هرگونه دگراندیشی از یکی از شش دین رسمی اندونزی ممنوع اعلام شده‌است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی نهادی اسلامی در اندونزی با صدور فتوایی نرمش‌های یوگا را ممنوع اعلام کرد. ابوبکر بشیر، روحانی بنیادگرای مسلمان اندونزی، به اتهام همکاری در عملیات تروریستی و سازماندهی یک مرکز آموزش تندروهای مسلح در استان آچه، در غرب اندونزی، محاکمه شده‌است.

جریانات عمده فعال در اندونزی

دو نوع از جنبش‌های اسلامی اندونزی که با داشتن 220 میلیون جمعیت، بزرگ‌ترین دولت اسلامی جهان به شمار می‌آید، هم اکنون شاهد دو گونه از اسلام سیاسی است. یکی از این دو، گسترده و پردامنه است و در بیان و عمل از روش دموکراتیک پیروی می‌کند و جماعت‌هایی را زیر چتر خود دارد که برجسته‌ترین آنها «جماعت محمدیه» است. این جماعت حدود 30 میلیون عضو دارد. دیگری «جماعت نهضه العلما» است که حدود 40 میلیون عضو دارد. قطب برجسته جماعت محمدیه - که جماعتی میانه رو است - شیخ سیف المعارف و برجسته‌ترین شخصیت جماعت نهضه العلما، شیخ مصدوقی بیدلوی است. این دو جماعت بسیار شبیه طریقت‌های صوفیه هستند. از این جهت که به طور مستقیم با سیاست سر و کار ندارند; هر چند برای اعضای خود حق فعالیت حزبی و مشارکت در فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی قائلند. این دو جماعت همراه چند جماعت کوچک تر در مرز تعادل و توازن بین جماعت‌های معتدل و جماعت‌های تندرو رادیکال قرار دارند. در سوی دیگر «جماعت اسلامی» است که در راس حرکت‌های اسلامی غرب ستیز و بویژه ضد امریکایی قرار دارد. این جماعت، با آن که دلایل قوی بر پیوند نزدیک آن با تشکیلات القاعده وجود ندارد، اما مقولاتی شبیه مقولات فکری القاعده را مبنای خود قرار داده است. شخصی که عمر فاروق خوانده می‌شود و گویا شهروند کویت و از زندانیان نیروهای امریکایی است که در پایگاه هوایی بگرام افغانستان دستگیر شده، اعتراف کرده که در سلسله عملیات و انفجارات در کلیساهای اندونزی - که در شب سال نو 2001 م 18 کشته بر جای گذاشت - دست داشته است. وی ادعا کرده که تحت فرمان شیخ ابوبکر باعشیر - 64 ساله - که مقامات امنیتی او را رهبر معنوی جماعت اسلامی می‌دانند، بوده است. دستگاه‌های اطلاعاتی غربی و امریکایی، بر این گمان‌اند که جماعت اسلامی، تشکیلات بزرگی است که در سراسر جنوب شرق آسیا گسترده است و اعضای آن روش تغییر قهرآمیز را در پیش گرفته و به دلیل مخالفتشان با افکار مگاواتی سوکارنو و مخالفت با حضور وی در راس دولت، در صدد ترور او هستند.<ref>منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه؛ مجله پگاه حوزه دهم اسفند 1381، شماره 90 <ref>

اقتصاد

جاکارتا پایتخت اندونزی و بزرگ‌ترین مرکز بازرگانی کشور. اندونزی بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی جنوب شرقی آسیا است. بنابر آمار سال ۲۰۰۵ تولید ناخالص داخلی اندونزی ۲۸۷ میلیارد دلار بوده‌است که سهم سرانه هر فرد ۴۴۵۸ دلار است. سهم صنعت ۴۰٫۷٪ که بیشتر به فرآوری محصولات کشاورزی و معدنی مشغول است و سهم بخش کشاورزی ۱۴٪ می‌باشد و محصول اصلی اش برنج است. با این حال بیشترین شاغلان در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. ۴۱ میلیون و هشتصد هزار نفر از نیروی کار در بخش کشاورزی شاغلند؛ که کشاورزانی هستند که حرفه‌ای نیستند و در سطح کلان تولید نمی‌کنند. اما هم کشاورزان بزرگ و هم روستاییان مقدار زیادی لاستیک، چای، قهوه، تنباکو و ادویه تولید و صادر می‌کنند. از دوران استعمار هلند زیرساخت مناسب آبیاری در کشاورزی برای اندونزی به جا مانده‌است.

بیشترین صادرات اندونزی به کشورهای آمریکا و ژاپن و چین و سنگاپور می‌باشد. اندونزی از لحاظ معدنی کشوری غنی می‌باشد و معادن نفت، گاز طبیعی، قلع، نیکل، ذغال سنگ، بوکسیت و مس در این کشور موجود است اما به علت نسبت بیشتر جمعیت به ثروت جمعیت مردم فقیر زیاد است. صنعت معدنکاری سهمی ۱۲ درصدی در تولید ناخالص داخلی اندونزی دارد. یکی دیگر از منابع کسب درآمد برای اندونزی صنعت گردشگری است. در اواخر دهه ۹۰ میلادی که بازارهای اقتصادی در آسیا دچار مشکلات شدید شد، ارزش پول اندونزی نیز بشدت سقوط کرد و سوهارتو ناچار شد تا اصلاحات اقتصادی شدیدی را انجام دهد و در همین رابطه با صندوق بین‌المللی پول برای کمکی به ارزش بیش از ۴۰ میلیارد دلار به توافق رسید. نارضایتی‌های سیاسی و در خواست استعفای سوهارتو، از پیامدهای این مشکلات اقتصادی بود. در مارس سال ۱۹۹۸ سوهارتو برای چندمین بار به قدرت رسید. اما مشکلات برای دولت همچنان ادامه داشت.

در میان سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ شمار میلیونرها در اندونزی رشد فزاینده‌ای داشته‌است اما هنوز نیمی از مردم با درآمد روزی کمتر از دو دلار زندگی می‌کنند. تنها ۱۰ درصد کسانی که کار می‌کنند مالیات می‌پردازند و دولت برای تأمین آموزش رایگان و بهداشت مشکل دارد. [۱۷] تولید نفت در اندونزی بسیار کم است و این میزان تنها برای تأمین نیازهای داخلی این کشور صرف می‌شود ولی با این حال اندونزی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در کشورهای جنوب شرقی آسیا به‌شمار می‌آید.

اندونزی به دلیل فرسودگی چاه‌های نفت و کمبود تولید نفت در این کشور در ماه مه ۲۰۰۸ از سازمان اوپک خارج شد.

محیط زیست

اندونزی دارای بزرگ‌ترین جنگل‌ها در کشورهای جنوب شرق آسیا است به‌طوری‌که ۱۲۰ میلیون هکتار آن را جنگل‌های بارانی تشکیل داده‌است. حریق در جنگل‌های اندونزی به رویدادی سالانه در فصل خشک کشور تبدیل شده و تاکنون برای کشورهای همسایه آلودگی زیادی ایجاد کرده‌است. افزایش تقاضا برای تهیه روغن درخت نخل در هند نیز موجب تخریب نگران‌کننده جنگل‌های استوایی در اندونزی شده‌است. دولت اندونزی در ابتکاری زیست‌محیطی زوج‌های جوان را ملزم کرده قبل از ازدواج خود یک درخت بکارند. اندونزی دارای آب و هوای استوایی، گرم و مرطوب می‌باشد و تغییرات فصلی و دما در آن بسیار کم است. این کشور دارای دو فصل گرم، بارانی و مرطوب است.

فرهنگ

هنر نقاشی در بالی هنری دارای سنت و پیشینه است. تماس هنرمندان محلی با سبک نقاشی اروپایی در سده بیستم روی داد. امروزه البته در جاوه مرکزی روش‌های نقش‌پردازی کلاقه‌ای که از روش‌های بسیار قدیمی اندونزیایی است رفته‌رفته کاربردهای بیشتری در نقاشی‌ها پیدا می‌کنند. موسیقی در اندونزی انواع گوناگونی داد ولی معروف‌ترین آن موسیقی گاملان است که موسیقی سنتی دربارهای جاوه و بالی به‌شمار می‌آید. امروزه تمام سبک‌های موسیقی پاپ نیز به زبان ملی (اندونزیایی) یا به زبان محلی خوانده می‌شود. افزون بر این سبک‌های عامه‌پسندی مانند کرونتیونگ، دانگ‌دوت، کاپورساری و جایپونگان نیز رایجند.

پانویس

قسمتی از مقاله اسلام در اندونزی (indonesia) نویسنده: عبدالمجید ناصری داوودی منبع: اندیشه تقریب، سال اول، شماره دوم به نقل از: سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مقاله اسلام در اندونزی http://icro.ir/index.aspx?pageid=32738&p=61&showitem=11072