المستصفی من علم الأصول (کتاب)

المستصفیٰ من علم الأصول خلاصهٔ علم اصول از آثار محمد غزالی در علم اصول فقه و مهم‌ترین اثر در این دانش در میان مذاهب مختلف اهل‌سنت، به ویژه مذهب شافعی است. ایشان این کتاب را در سال‌های پایانی زندگی و پس از دوری گزیدنش از درس و بحث و گوشه‌نشینی مطلق نوشت و نوشتن‌ این کتاب را دو سال پیش از مرگ و در ماه محرم الحرام ۵۰۳ به پایان رساند.

المستصفی من علم الاصول
کتاب المستصفی من علم الاصول.jpg
نامالمستصفی من علم الاصول
پدیدآورانابوحامد غزالی‌
زبانفارسی
سال نشر1382 ش
ناشرنشر احسان
تعداد صفحه544
موضوعاصول فقه شافعی

انگیزه کتابت

او در پایان عمر که دوباره به تدریس روی آورد به درخواست شاگردان این کتاب را تالیف کرد[۱].

معرفی اجمالی

ایشان در دیباچهٔ این کتاب بر اهمیت دانش منطق تأکید می‌کند و آن را آغاز و نیز میزان دیگر دانش‌ها می‌شمارد. نیز دانش بی‌بهرگان از منطق را درخور اعتماد نمی‌داند. با این همه دانش‌ها را با نظر به منابع‌ آنها به سه دسته تقسیم می‌کند: عقلی، نقلی و آمیخته‌ای از این دو.
پس از آن فقه را در دستهٔ سوم می‌نشاند و اشرف العلوم یا برترین دانش می‌داند. اگرچه به اصول پرداختن در میان فقیهان اهل‌سنت همچون همتایان شیعه نیست ولی این کتاب (مستصفیٰ)، هم مرجعیت‌اش را همچنان در میان ایشان نگاه داشته و هم در روزگار خود بر اصول فقه شیعه بی تأثیر نبوده‌است.

نشر

این کتاب توسط انتشارات مختلفی به چاپ رسیده است. ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. دار الذخائر، ۱۳۶۸/۰۱/۰۴.
  2. تهران‌، نشر احسان‌، سال 1382.
  3. ۲ ج. بیروت - لبنان: شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم، بدون تاریخ[۲].
  4. المستصفی در 1324 ق در بولاق و در 1322 و 1324 ق در قاهره به چاپ رسیده است.

منابع

زرین کوب، عبدالحسین؛ فرار از مدرسه، انتشارات امیر کبیر، هفتم، 1381، تهران- ایران، ص۱۸۰.

پانویس