اهل سنت
اهل‌سنت
به اهل سنت، اهل تسنن و سنی نیز گفته می شود. جمعیت اکثر کشورهای اسلامی اهل سنت هستند.اهل سنت تعیین خلیفه و امام را برعهده مسلمانان و به انتخاب آنان می‌دانند.
مراد از اهل سنت با توجه به معنای سنت
بنابر این‌که ما سنت را چه چیزی معنا کنیم، اهل‌سنت معنای متفاوتی می‌یابد:
1. سنت اگر به معنای مستحب باشد که با این معنا اهل‌سنت کسی است که اهل انجام مستحبات شرعی باشد که اگر محض قرب الهی باشد و منافات با انجام واجبات نداشته باشد، امر بسیار مطلوبی است و به این معنا و با این شرایط اهل‌سنت بودن توفیق بسیار بزرگی است
2. سنت اگر به معنای انجام‌دادن کارها مطابق عمل صاحب شرع باشد، مخالف اهل‌سنت، اهل بدعت و ضلال می‌شود و روشن است که همه مسلمانان به این معنی باید اهل‌سنت باشند و کسی که اهل‌سنت نیست و اهل بدعت است لااقل در همان مورد از دین خارج است. حسن اهل‌سنت بودن به این معنا، ضروری، لازم و متفق علیه علمای شیعه و سنی است.
3. سنت اگر به معنای سخن و عمل و تقریر پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و اله و سلم باشد، بازهم اهل‌سنت بودن کمال و آرزوی هر مسلمانی است که ایشان را رسول خداوند می‌داند. سنت اگر شامل سنت افرادی غیر از رسول اکرم باشد که دلیلی عقلی یا نقلی بر عصمت آنان نداشته باشیم شیعه با پیروی از این سنت همراه نیست و حجیت شرعی استناد به سنت غیر معصوم را نمی‌پذیرد، البته برخی از اهل‌سنت هم سنت را منحصر در سنت نبوی می‌دانند. این معنای از اهل‌سنت شامل همه مسلمانان می‌شود و شیعیان در این تعبیر خود را مقدم بر دیگران می‌شمارند چون سنت نبوی را از اهل البیت می‌گیرند که آنها ادری بما فی البیت هستند و همه ائمه اربعه اهل‌سنت شاگرد و یا شاگرد شاگرد یکی از ائمه دوازده گانه (اهل البیت) هستند.
4. اگر سنت عقاید بیست و سه‌گانه‌ای باشد که احمد بن حنبل نگاشته و تدوین کرده است، اهل‌سنت معنای دیگری می‌یابد که تحقق آن از زمان پیامبر اکرم بسیار تأخیر دارد. اگر اهل‌سنت به این اصطلاح باشد یعنی کسانی که به اصول اهل‌سنت از نگاه احمد بن حنبل اعتقاد و باور دارند. شیعیان با این معنا، از اهل‌سنت نیستند.
مذاهب کلامی اهل سنت
اهل سنت از نظر کلامی و اعتقادی تقسیم می‌شوند به: اشاعره، پیروان ابوالحسن اشعری؛ اهل حدیث، پیروان احمد بن حنبل؛ معتزله، پیروان واصل بن عطا؛ ماتریدیه، پیروان ابومنصور ماتریدی سمرقندی.
مذاهب فقهی اهل سنت
اهل سنت از نظر فقهی چهار مذهب دارند:حنفی، پیروان ابوحنیفه؛ مالکی، پیروان مالک بن انس؛ شافعی، پیروان محمد بن ادریس شافعی و حنبلی، پیروان احمد بن حنبل.
معنای امروزی اهل سنت
در عصر حاضر مرزبندی میان اهل سنت و گروه‌های دیگر، عملاً بر مبنای دیدگاه مذاهب نسبت به خلفای نخستین صورت می‌پذیرد. طیف‌های مختلف اهل سنت، بر مشروعیت خلافت چهار خلیفۀ راشد اتفاق نظر دارند، در حالی که شیعیان حضرت علی(ع) را جانشین بلافصل پیامبر(ص) می‌شمارند. گفته می‌شود اهل‌سنت در معنایی که امروزه مصطلح است از زمان احمد بن حنبل شایع شد، زیرا او مرتب مطرح می‌کرد: السنه عندنا آثار رسول‌الله، و اصول السنه التمسک بما کان علیه اصحاب رسول‌الله [۱] ، وی کتابی را برای بیان اصول اهل‌سنت نگاشته است: كتاب أصول السنة للإمام أحمد بن حنبل، این کتاب از مهم‌ترین کتبی است که عقائد اهل‌سنت را تقریر نموده است و شامل اصول اعتقادی خاص اهل‌سنت است و در نه جلد شرح مفصلی هم بران نگاشته شده است [۲]