خالد اسلامبولی
خالد بن احمد شوقی اسلامبولی (۱۵ ژانویه ۱۹۵۵ منیا، مصر – ۱۵ آوریل ۱۹۸۲) یک افسر مصری و عضو گروه جهاد اسلامی مصر بود که به همراه تنی چند از همفکرانش در روز ۶ اکتبر ۱۹۸۱ انور سادات رئیس‌جمهور مصر را ترور کردند.
| خالد اسلامبولی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | خالد بن احمد شوقی اسلامبولی |
| اطلاعات شخصی | |
| روز تولد | 15 ژانویه |
| محل تولد | استان منیا، مصر |
| روز درگذشت | 15 دسامبر |
| محل درگذشت | مصر |
| دین | اسلام، اهل‌سنت |
| فعالیت‌ها |
|
زندگی
او در سال ۱۹۵۵ میلادی در مصر متولد شد؛ و در مدرسهٔ فرانسوی «نوتردام» قاهره تحصیل کرده، سپس به ارتش مصر پیوست. او در سن ۲۰ سالگی با درجهٔ ستوانی در واحد توپخانه ارتش مصر مشغول خدمت شد.
خالد اسلامبولی مدتی با جنبش اسلامی «الجهاد» که مخفیانه فعالیت می‌کرد، همکاری داشت.
ترور
او پس از برنامه‌ریزی دقیق در روز ۶ اکتبر ۱۹۸۱ هنگامیکه واحدهای ارتش و نظامیان کشور مصر در سالگرد جنگ رمضان در برابر انور سادات رژه می‌رفتند، در ساعت ۱۲:۴۰ به همراه چند همفکرش به جایگاه مخصوص حمله کرد. در این حمله علاوه بر انور سادات رئیس‌جمهور مصر، ۵ نفر دیگر از مقامات مصری نیز کشته شدند. ۲۸ نفر از جمله ۱۴ افسر آمریکایی زخمی شدند.
دستگیری و اعدام
خالد اسلامبولی به همراه سه تن از عاملان ترور دستگیر و روانه زندان شدند. او و سایر متهمان در قفس‌های فولادی در دادگاه شرکت می‌کردند. وی طی جلسات محاکمه خود انگیزه‌اش را از قتل انور سادات، بستن پیمان صلح میان مصر و اسرائیل موسوم به پیمان کمپ دیوید اعلام کرد.
سرانجام خالد اسلامبولی در ۱۵ آوریل ۱۹۸۲ به جرم «ترور و قتل رئیس‌جمهور» به اعدام محکوم شد. حکم اعدام وی در آوریل ۱۹۸۲ به مرحله اجرا گذاشته شد. در مصر و کشورهای غربی از اسلامبولی به عنوان یک «تروریست» یاد می‌شود.اما جمهوری اسلامی ایران وی را شهید می داند.
یادمان در تهران
با وقوع انقلاب ایران، رابطه ایران و مصر بحرانی شد. انور سادات در قاهره به گرمی از خانواده شاه استقبال کرد و سخنان سید روح‌الله خمینی را مورد سرزنش قرار داد. انور سادات در داخل مصر مورد احترام، قهرمان جنگ ۱۹۷۳ و کسی بود که قادر شده بود صحرای بزرگ سینا را که در اشغال اسرائیل بود با جنگ، مذاکره و قرارداد کمپ دیوید به خاک مصر بازگرداند.
جمهوری اسلامی، انور سادات را به عنوان یک فرد خائن قلمداد می‌کند و خالد اسلامبولی که انور سادات را کشت، مورد تقدیر و ستایش قرار می دهد، خیابان وزرا[۱] در تهران به اسم او نامگذاری شده و این موضوع بر روابط ایران و مصر همچنان سایه افکنده‌است.
برقراری رابطه ایران و مصر در سال ۱۳۸۲ تنها به برداشتن تابلو خیابان خالد اسلامبولی منوط شده بود با این حال گفته می‌شود که در آن موقع شهرداری مسئولیت این کار را نپذیرفته‌است.
پیش از نامگذاری خیابان وزرای سابق در تهران به نام وی، روابط ایران و مصر در سال ۱۳۵۸ به دستور سید روح‌الله خمینی قطع شد. در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، تلاش‌هایی در زمینه تغییر نام این خیابان صورت گرفت که ناکام ماند.در زمان فعالیت محمود احمدی‌نژاد به عنوان شهردار تهران، شورای شهر وقت تهران تصمیم گرفت تا نام خیابان خالد اسلامبولی به انتفاضه تغییر یابد ولی این تصمیم اجرایی نشد[۲]. برادر خالد اسلامبولی ۸ سال در ایران زندگی کرد و در سال ۲۰۱۱ در زمان ریاست جمهوری احمدی‌نژاد به مصر بازگشت و بازداشت شد[۳][۴].