الأسماء والصفات (کتاب)

کتاب الأسماء والصفات کتابی در باب دین اسلام نوشتۀ ابوبکر بیهقی که حاوی احادیثی است که اسماء و صفات خداوند را در‌بر‌می‌گیرد.

الأسماء والصفات
الاسماء والصفات.jpg
نامالأسماء والصفات
پدیدآورانابوبکر بیهقی
زبان اصلیعربی‌
سال نشر1417 ق‌
ناشردار الجیل‌
موضوعاسلام ـ کلام

کتاب از منظر بیهقی

بیهقی آن را «کتاب اسماء الله جل جلاله الحمد و صفات» نامیده است که کتاب خدای متعال قرآن کریم آن را ثابت می‌کند یا سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم اشاره کرده یا اجماع پیشینیان این امت قبل از وقوع تفرقه و پیدایش بدعت ها بر آن دلالت داشت».

از منظر امام محمد زاهد

امام محمد زاهد الکوثری گفتند: پس [بیهقی] کتاب (الاسماء و صفات) را نوشت و کوشید تا آنچه را که در ابواب احادیث آمده است، ضمن روشن ساختن صحیح و نادرست و تثبیت وجه کلام در متون موجود در اسماء و صفات، کند. به نقل از بزرگان و صاحبان تأویل معانی مورد نظر ایشان، پس بسیار خوب بود و در همه چیز سرآمد بود. او را در برابر این عمل پسندیده به عنوان پاداش بهترین کار پاداش می‌دهد، زیرا با این کار راویان عاقل را از مردم زمان خود و بعد از خود را از انحراف از آنچه در آن گرفتار بودند دور کرد و علما خبر صحیح را دانستند که نمی‌توانند انکار کنند روایات نادرست مردود شد و شفا یافت و بس.»

موضوعات کتاب

کتاب اسماء و صفات امام بیهقی در علم عقیده و توحید، شامل اسماء خداوند متعال و صفات اوست که کتاب خدا به اثبات یا دلالت بر سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله اشاره کرده است.

بخشی از ابواب کتاب

  • باب اثبات اسماء الله تعالی در قرآن و سنت و اجماع امت.
  • باب تعداد اسامی که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند هر که آنها را بشمارد وارد بهشت می‌شود.
  • باب شرح اسماء که برشمارنده آنها وارد بهشت می‌شود.
  • باب ذکر نام‌هایی که در پی تصدیق خالق، حمد و ثنای او و تصدیق به وجود اوست.
  • باب بیان ابواب ذکر اسماء که در پی برهان وحدانیت او واسم جلال اوست.
  • باب بیان نام‌هایی که در پی اثبات خلاقیت آن است.
  • باب بیان اثبات صفات خداوند متعال.
  • باب اثبات صفت علم.
  • فصل اثبات قدرت.
  • باب بیان عظمت و عزت و غرور و جلال خداوند متعال.
  • باب آنچه خواست خدا باشد، می‌شود.
  • باب آنچه در مورد پروردگار عزیز و سبحان آمده است و فرشتگان خود را به شنیدن سخنان او واداشته است.
  • باب آنچه از صحابه و تابعین و امامان مسلمین رضی الله عنهم روایت شده که قرآن کلام خداست نه مخلوق.
  • باب آنچه در بیان نفس ذکر شد.
  • باب آنچه در بیان روح ذکر شد.
  • باب آنچه در شادی و معنای آن می‌آید.

منابع

  • مرکز مطالعات و تحقیقات گروه ابی الحسن اشعری.