ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ جلایی‌

نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۷ توسط S.m.salehi.kh (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات شخصیت | عنوان = ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ جلایی‌ | تصویر = | نام = ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ جلاّیی‌ | نام‌های دیگر = ابن‌مغازلی | سال تولد = 457ق | تاریخ تولد = | محل تولد = واسط،عراق | سال درگذشت = 542 قمری | تاریخ درگذش...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ جلاّیی‌ محدث‌ و فقیه‌ مالکی یکی از شخصیت‌های ابن‌مغازلی می‌باشد؛ اِبْن‌ِ‌مَغازِلی‌، عنوان‌ دو تن‌ از محدثان‌ و فقیهان‌ مالکی ‌واسط که‌ در سده‌های‌ ۵ -۶ق‌/۱۱-۱۲م‌ می‌زیسته‌اند[۱].

ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ جلایی‌
نام کاملابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ جلاّیی‌
نام‌های دیگرابن‌مغازلی
اطلاعات شخصی
محل تولدواسط،عراق
دیناسلام، مالکی
استادان
  • حسن‌ بن‌ احمد غندجانی
  • محمد بن‌ محمد بن‌ مخلد ازدی
  • اسماعیل‌ بن‌ محمد بن‌ احمد کماری‌
  • ابوعبدالله‌ محمد بن‌ فتوح‌ حمیدی‌
شاگردان
  • ابوالقاسم‌ ابن‌ عساکر
  • ابوسعد سمعانی‌
آثار
  • جز
فعالیت‌هامحدث حنفی


معرفی اجمالی

ابوعبدالله‌ محمد بن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ جلاّیی‌ (ربیع‌الاول‌ ۴۵۷- رمضان‌ ۵۴۲/ فوریه ۱۰۶۵- فوریه ۱۱۴۸)، محدث‌ و فقیه‌ مالکی است‌.

اساتید

او در واسط و بغداد از استادانی‌ چو حسن‌ بن‌ احمد غندجانی، محمد بن‌ محمد بن‌ مخلد ازدی، اسماعیل‌ بن‌ محمد بن‌ احمد کماری‌ و ابوعبدالله‌ محمد بن‌ فتوح‌ حمیدی‌ حدیث فراگرفت‌ و از برخی‌ مشایخ‌ نیز اجازه روایت ‌دریافت‌ داشت‌[۲][۳][۴][۵].

ترویج‌ حدیث‌ واسطیان‌

وی‌ مدتی‌ در واسط به‌ نیابت‌ از ابوالعباس‌ ماندائی‌ قضا و حکومت آنجا را برعهده‌ داشت‌[۶]اما جنبه خاص‌ شخصیت‌ او را باید در ترویج‌ حدیث‌ واسطیان‌ جست‌وجو کرد. وی‌ بخش‌ عمده زندگانی‌ خود را در واسط و چند سالی‌ را پس‌ از ۵۲۰ق‌ در بغداد[۷] به‌ گفتن‌ حدیث‌ پرداخت‌ و آثاری‌ از پیشینیان‌ چون‌ مناقب‌ پدرش‌ و مسند الخلفاء الراشدین‌ احمد بن‌ سنان‌ واسطی‌ را روایت نمود[۸][۹][۱۰].

شاگردان

در میان‌ شاگردان‌ و روایت‌کنندگان‌ از وی‌ نام‌ کسانی‌ چون‌ ابوالقاسم‌ ابن‌ عساکر، ابوسعد سمعانی‌، ابوبکر عبدالله‌ بن‌ منصور باقلانی‌، قاضی‌ نعمةالله‌ بن‌ عطار، و ابوعلی‌ حسن‌ بن‌ مکی‌ مرندی‌ دیده‌ می‌شود[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸].

بررسی رجالی

از نظر رجالی‌ احمد بن‌ اغلاقی ‌از معاصران‌ او در سماع ‌ وی‌ تردید نموده‌، ولی‌ سمعانی ‌به‌ رغم‌ گفته وی‌ سماع‌ او را صحیح دانسته‌ است‌[۱۹][۲۰].

آثار

تنها اثر بازمانده‌ از وی‌ جز در حدیث‌ است‌ که‌ نسخه خطی‌ آن‌ در کتابخانه ظاهریه‌ در مجموعه شماره ۳۷۶۴ مدرسه عمریه‌ موجود است‌[۲۱]. صورت‌ سماع‌های‌ موجود در آغاز و پایان‌ این‌ جزء[۲۲][۲۳] رواج‌ و تداول‌ آن‌ را نشان‌ می‌دهد.

پانویس

  1. ابن مغازی
  2. محمد بن‌ مغازلی‌، جزء، عکس‌ نسخه خطی‌ ظاهریه‌ موجود در کتابخانه مرکز
  3. عبدالکریم سمعانی‌، الانساب‌، ج۳، ص۴۴۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌/۱۹۶۳م‌
  4. محمد بن‌ نقطه‌، التقیید، ج۱، ص۹۱
  5. محمد ذهبی‌، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌
  6. عبدالکریم سمعانی‌، الانساب‌، ج۳، ص۴۴۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌/۱۹۶۳م‌
  7. محمد ذهبی‌، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌
  8. علی بن‌ مغازلی‌، مناقب‌ علی‌ بن‌ ابی‌طالب (علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۲
  9. محمد بن‌ نقطه‌، التقیید، ج۱، ص۹۱
  10. محمد ذهبی‌، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌
  11. ابن‌عساکر، تاریخ مدینه و دمشق، برگ‌ ۲۱۶ الف‌
  12. عبدالکریم سمعانی‌، الانساب‌، ج۳، ص۴۴۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌/۱۹۶۳م‌
  13. محمد بن‌ مغازلی‌، جزء، عکس‌ نسخه خطی‌ ظاهریه‌ موجود در کتابخانه مرکز
  14. علی بن‌ مغازلی‌، مناقب‌ علی‌ بن‌ ابی‌طالب (علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۴
  15. علی بن‌ مغازلی‌، مناقب‌ علی‌ بن‌ ابی‌طالب (علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۸۷، به‌ کوشش‌ محمد باقر بهبودی‌، بیروت‌، ۱۴۰۰ق‌/۱۹۸۰م‌
  16. یحیی بن‌ بطریق‌، خصائص‌ الوحی‌ المبین‌، ج۱، ص۲۳، به‌ کوشش‌ محمد باقر محمودی‌، تهران‌، ۱۴۰۶ق‌
  17. محمد بن‌ نقطه‌، الاستدراک‌، ج۱، ص۲۳۱، نسخه خطی‌ کتابخانه ظاهریه‌، شماره ۴۲۳ حدیث‌
  18. محمد ذهبی‌، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲-۱۷۳، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌
  19. محمد ذهبی‌، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌
  20. محمد ابن‌ نقطه‌، الاستدراک‌، ج۱، ص۲۳۱، نسخه خطی‌ کتابخانه ظاهریه‌، شماره ۴۲۳ حدیث‌
  21. فهرس‌ مجامیع‌ المدرسة العمریه، به‌ کوشش‌ یاسین‌ محمد سواس‌، ج۱، ص۱۴۱، کویت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۷م‌
  22. فهرس‌ مجامیع‌ المدرسة العمریه، به‌ کوشش‌ یاسین‌ محمد سواس‌، کویت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۷م‌
  23. فهرس‌ مجامیع‌ المدرسة العمریه، به‌ کوشش‌ یاسین‌ محمد سواس‌، کویت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۷م‌ میزان‌