ایتالیا کشوری در جنوب اروپا و پایتخت آن شهر رم است. این کشور از شبه‌ جزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردِنی در دریای مدیترانه تشکیل شده‌ است. امروزه ایتالیا کشوری توسعه‌ یافته است و جزو گروه هشت به‌شمار می‌آید.

نام کشور
نام کشور ایتالیا
تعداد جمعیت 60/4 میلیون نفر
دین مسیحیت
زبان رسمی ایتالیایی
جریانات فعال دینی - مذهبی
نظام حکومتی جمهوری
واحد پول یورو
چهره های (دینی، سیاسی) شاخص لوئیجی دیمارتینو - سرجو ماتارلا

جغرافیا


ایتالیا کشوری در جنوب اروپا و پایتخت آن شهر رم است. این کشور از شبه‌ جزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردِنی در دریای مدیترانه تشکیل شده‌ است. امروزه ایتالیا کشوری توسعه‌ یافته است و جزو گروه هشت به‌شمار می‌آید.
یتالیا در مرکز دریای مدیترانه واقع شده‌است، دریایی که تولد تمدن‌های بسیاری را به خود دیده‌است. ایتالیا دارای تاریخی غنی از تماس‌ها و تبادلاتی می‌باشد که بر مردم، اقتصاد و فرهنگش تأثیر گذاشته‌ است.
فنیقیها، یونانیها، کارتاژها، اعراب و نورمنها از جمله مللی می‌باشند که در طول سده‌ها با تأثیر گذاشتن بر فرهنگ محلی ایتالیا، باعث گردیده‌اند تا ایتالیا به طور فوق العاده‌ای غنی از آثار معماری و هنری می‌باشد.
بر اساس محاسبه‌ای که یونسکو انجام داده، بیش از نیمی از میراث فرهنگی جهان در کشور ایتالیا واقع شده‌ است، کشوری کوچک که مساحتش فقط ۰/۲۵ ٪ از کل خشکی‌های جهان است.
ایتالیا آب‌ و هوای معتدل فصلی دارد و آب‌ و هوای مناطق ساحلی آن با شرایط هوایی کوهستان‌های داخلی تفاوت زیادی دارد.دو کشور مستقل بسیار کوچک به نام‌های واتیکان و سان مارینو در درون خاک ایتالیا قرار دارند و یک تکه از خاک ایتالیا نیز بیرون از خاک اصلی این کشور و در سوئیس قرار دارد که کامپیونه دیتالیا نامیده می‌شود.

پایتخت ایتالیا


رم، پایتخت ایتالیا، به عنوان پایتخت امپراتوری روم و اقامتگاه پاپ، برای سده‌های پیاپی از مراکز سیاسی و مذهبی تمدن غرب بود.
پس از فروپاشی امپراتوری روم، منطقه ایتالیا به مناطق و شهرهای خودگردان بسیاری تقسیم شده‌ بود (ازجمله جمهوری ونیز و دولت کلیسا) ولی واحدهای مختلف سیاسی در منطقه ایتالیا در سال ۱۸۶۱ متحد شده و کشور کنونی ایتالیا را به‌وجود آوردند.
عمده ایتالیایی‌ها رومی تبار هستند و زبان‌های رایج در ایتالیا هم تقریباً همگی شاخه‌هایی از زبان رومی بشمار می‌روند. با وجود اینکه زبان رسمی ایتالیا زبان ایتالیایی است اما زبان‌های پرگویش تر دیگری در این کشور وجود دارند که حالتی نیمه رسمی و گاه محلی دارند. بسیاری از این زبان‌ها در معرض نابودی قرار گرفته‌اند که شروع مرگ تدریجی این‌ زبان‌ها به دوره حکومت فاشیسم در ایتالیا باز می‌گردد.

شهرهای مهم ایتالیا


رم
پایتخت ایتالیا و یکی از زیباترین شهرهای اروپاست. کلان شهری شلوغ که قدمتی طولانی داشته و یکی از معدود شهرهای دنیاست که شما در بازدید از آن از بنای آمفی تئاتر گرفته تا خیابان Peter’s با تاریخی شگفت انگیز مواجه خواهید شد.
گنجینه های تاریخی این شهر حتی از ونیز و فلورانس نیز بیشتر است. رومی های باستان تمدن و شهر نشینی را از این منطقه آغاز کردند، قرن ها بعد این شهر با آثار هنرمندان بی نظیری همچون مایکل آنجلو (نقاش)، برنینی ( مجسمه ساز) و حتی فیلم های فلینی جلوه دیگری پیدا کرد.
امروزه رم با وجود آثار هنری و ابنیه بی نظیری که به زمان های مختلفی از قرون وسطی و رنسانس گرفته تا عصر معاصر، به بهترین موزه بدون سقف دنیا تبدیل شده است.
فلورانس
در قرن پانزدهم فلورانس مرکز انقلاب هنری رنسانس بود. امروزه نیز بعد از گذشت حدود 700 سال چهره این شهر تغییر چندانی پیدا نکرده است. میدان della Signoria در قلب شهر، یکی از دیدنی ترین مکان های این شهر برای گردشگران است.
ونیز
در ایتالیا به La Serenissima ( آرام ترین) معروف است، که به عظمت، حکمت و قدرت نافذ این شهر اشاره دارد. ونیز قرن ها رهبر بی رقیب تجارت بین اروپا و شرق و مرکز اصلی فرهنگ اروپایی بوده است.
این شهر قرن ها پیش روی دریا و به دست مردمانی که دریا را مکانی مطمئن می دانستند بنا شد. ونیز به هیچ شهر دیگری شباهت ندارد و هر بار که آن را چه در عکس و فیلم و یا در سفر به آنجا ببینید، بیش از حد تصور شما رویایی و زیباست.
میلان
میلان شهری در شمال ایتالیا و دومین شهر بزرگ این کشور است. این شهر در دشت لومباردی قرار دارد. میلان شهر مد ایتالیا و مرکز اصلی مد ایتالیا است و معروف ترین شرکتهای مد جهان مانند: آرمانی , ورساچه , پرادا , دولچه و گابانا , میو میو و ... همچنین کمپانی معروف ری بن در میلان وجود دارد شهر میلان در کنار پاریس، لندن، توکیو و نیویورک به عنوان پایتخت مد در جهان مطرح شده‌ است.
بولونیا
بولونیا شهری در شمال ایتالیا است و مرکز استان امیلیا رومانیا، دشتی حاصلخیز در کوهپایه رشته کوه های آپنینه. مرکز بزرگ نقل و انتقالات و بازار کشاورزی، بولونیا مرکز تلاقی جاده‌های اصلی و راه آهن است که شمال ایتالیا را با مدیترانه و سواحل جنوبی آدریاتیک پیوند می‌زند.
پارما
نام شهری است در شمال کشور ایتالیا که در ناحیه امیلیا رومانا قرار دارد. شهر پارما بخاطر طبیعت سرسبز و معماری زیبای واقع در آن شهرت دارد.دانشگاه پارما که یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های قاره اروپا و جهان است، نیز در شهر پارما قرار گرفته‌ است.پارما به وسیله نهری که در آن واقع شده‌ است به دو قسمت تقسیم گشته‌ است. اداره آمار ایتالیا، جمعیت شهر پارما را در سال ۲۰۰۸ میلادی، برابر با ۱۷۸٬۷۱۸ نفر تخمین زده‌ است.

صنایع


از جمله مهم‌ترین صنایع کشور می‌توان به صنایع فلزکاری، ماشین‌آلات، شیمیایی، وسایل نقلیه، مواد غذایی، منسوجات و البسه، هواپیماسازی، کشتی‌سازی، پتروشیمی، الکتریکی، اتمی و جنگ‌افزار اشاره نمود.
گندم، جو، سیب‌زمینی، چغندرقند، سیب، ذرت، برنج، انگور، ماهی، گاو و خوک نیز مهم‌ترین محصولات کشاورزی و دامپروری کشور را تشکیل می‌دهند.
سرانه زمین مزروعی برای هر نفر بالغ بر ۳۲/۰ هکتار است. تولید سالیانه گوشت گاو ۴۰۰/۱ هزار تن، گوشت خوک ۵۰۰/۱ هزار تن، گوشت گوسفند ۹۰۰/۱۵۴ تن و ۸۰۶ هزار تن صید ماهی است. تولید سالیانه نیروی الکتریسیته نیز معادل ۱/۲۴۱ میلیارد کیلووات ساعت است.

وضعیت دین در ایتالیا


حاکمیت و اکثریت با مسیحیت کاتولیک است، ولی پروتستانها، یهودی‌ها و مسلمانان (که اکثراً مهاجر هستند) نیز در این کشور زندگی می‌کنند.
۹۱.۶٪ جمعیت ایتالیا مسیحی و بیشتر کاتولیک هستند که یک سوم آنها (۳۶.۸٪) عضو فعال هستند.
امروزه ۸۲۵۰۰۰ نفر مسلمان در ایتالیا زندگی می‌کنند که (۱.۴٪) جمعیت ایتالیا را تشکیل می‌دهند که از بین آنها فقط ۵۰۰۰۰ نفر ملیت ایتالیایی دارند.

ورود اسلام به ایتالیا


در مقايسه با ديگر كشورهاي اروپايي دين در ايتاليا از اهميت و نفوذ بيشتري برخوردار است و اين امر با قرارگيري واتيكان، مركز كليساي كاتوليك روم در قلب پايتخت اين كشور بي ارتباط نيست. بيش از 90 درصد مردم ايتاليا پيرو آيين كاتوليك روم بوده و در بين كشورهايي كه داراي اكثريت كاتوليك هستند تنها اسپانيا با اين كشور قابل ملاحظه است.
اگرچه سيسيل ساردني و برخي مناطق شبه جزيره اي ايتاليا بين سالهاي 828 و 1300 بخشي از امت اسلام بوده است، اما تقريباً از سال 1861 تا 1970 اسلام در اين سرزمين غايب بود تا هنگامي كه اولين مهاجران شمال آفريقا به ايتاليا وارد شدند. اين آفريقايي هاي شمالي اكثراً بربر (اهل طايفه بزرگ شمال آفريقا) يا عرب تبار بودند كه اغلب از مراكش مهاجرت كرده بودند.
در سالهاي اخير اين موج مهاجر از كشورهاي تونس و آلباني بيشتر مشاهده شد اما تعدادي از مهاجرين ليبيايي، مصري، پاكستاني، و كردها نيز در ايتاليا ساكن شدند.
تعداد مسلمانان ايتاليا امروزه از يك ميليون نفر تجاوز كرده است، در حالي كه در حدود 30 هزار نفر از مسلمانان اين كشور را خود ايتاليايي ها تشكيل داده اند و يكي از مشهورترين ايتاليايي هايي كه به اسلام روي آورده سفير سابق ايتاليا درعربستان است.
پس از درگذشت پيامبر اعظم اسلام حضرت محمد(ص) و طي قرون هفتم تا يازدهم بخشهاي كوچكي از جنوب ايتاليا، سيسيل و ساردني توسط مسلمانان اشغال شد و چندين مسجد زيبا كه توسط مسلمانان ساخته شده بود به دنبال عقب نشيني مسلمانان در دهه 1100 به كليساهاي كاتوليك تبديل شدند.
بر اساس آخرين آمار رسمي ايتاليا، مسلمانان در حدود 34 درصد از جميعت ساكنان خارجي اين كشور را تشكيل داده اند. اما از سوي ديگر بر اساس آمار رسمي 40 درصد از جميعت اين كشور را مهاجران غير قانوني تشكيل داده اند.
آمار رسمي ايتاليا نشان مي دهد تا چند سال پيش كه تعداد قانوني مسلمانان كمي از 610 هزار نفر بيشتر اما تعداد مهاجران غير قانوني اين كشور به بيش از 800 هزار نفر رسيده است نرخ تولد در ميان شهروندان ايتاليا رو به كاهش گذاشته اما در ميان مسلمانان رو به افزايش است و اين امر موجب افزايش جمعيت مسلمانان شده است، اما كاهش نرخ اخير را مي توان به كاهش ناگهاني مهاجرت غير قانوني به ايتاليا در چند سال اخير نيز نسبت داد.
اما بر اساس آماري كه در سال 2005 ارائه شد تعداد مسلماناني كه در ايتاليا زندگي مي كنند بين 960 تا 1 ميليون و 30 هزار نفر برآورد شده است و رسانه هاي ايتاليا هنگام اشاره به مسلمانان اين كشور تعداد آنها را يك ميليون نفر اعلام مي كنند.
امروزه مسلمانان 4/1 درصد جميعت اين كشور را تشكيل داده اند و اين درصد نسبت به ديگر كشورهاي اتحاديه اروپا كمتر است و حتي كمتر از جمعيت مسلمانان در قرن نهم تا پايان قرن سيزدهم محسوب مي شود.
وسعت جوامع محلي مسلمانان اين كشور كه خاستگاه مذهب كاتوليك به شمار مي رود، به معناي تأثير قابل توجه اسلام در زندگي عمومي ايتاليا است، اما در عين حال نشانه هايي مبني بر تغيير اين روند نيز وجود دارد.
تاكنون چندين مورد برخورد ميان شهروندان ايتاليا و مهاجران مسلمان مشاهده شده كه در اين خصوص مي توان به طرح دعوا در زمينه وجود صليب در كلاسهاي درس مدارس دولتي و بيمارستان اشاره كرد.
به تازگي يك گروه كوچك محلي به دليل درخواست برداشتن صليب در اماكن عمومي همچون ادارات دولتي، بيمارستانها و مدارس توجه بسياري از رسانه ها را به خود جلب كرده است. آنها به قانوني اعتراض كردند كه در زمان موسليني تصويب شده بود. اين قانون اظهار داشته است كه بايد در تمام اماكن دولتي صليب نصب شود.[۱]

شیعه در ایتالیا


شیعیان در مقایسه با سایر مسلمانان در اقلیت هستند و در گسترش و سازماندهی شیوه‌های زندگی‌شان گام‌های بزرگی برداشته‌اند. اکنون برخی از شهرهای کوچک ایتالیا مسجد یا دست کم اتاق هایی، وجود دارد که شاهد برگزاری نمازهای روزانه شیعیان می‌باشد.

غالب شیعیان ایتالیا، اصلیت ایرانی یا لبنانی دارند، اما آنچه حائز اهمیت است، تعداد روزافزون کسانی است که به آیین شیعه روی می‌آورند. برخی از آنان کسانی هستند که از طریق ازدواج با شیعیان شیعه می‌شوند.
این مسأله خصوصا در مورد زنان ایتالیایی که با مسلمانان خارجی ازدواج می‌کنند، به چشم می‌خورد. با این حال مردان جوان فراوانی هم هستند که شیعه می‌شوند. تعداد زیادی ایرانی در ایتالیا زندگی می‌کنند که گرچه شناسنامه‌ای شیعه هستند، اما جمعی که بیشتر برای فرار از شرایط پس از انقلاب به ایتالیا آمده‌اند، چندان وفادار به مسائل مذهبی نیستند.
با این حال، ایرانی‌ها که درصد قابل توجهی از شیعیان موجود در ایتالیا را تشکیل می‌دهند، حداقل تلاش می‌کنند در مراسم محرم، به ویژه روز تاسوعا و عاشورا شرکت کنند. همچنین درصد قابل توجهی از آنان در مراسم احیاء ماه رمضان نیز شرکت می‌کنند.

اسلام ستیزی در ایتالیا


لفاضی های ضد مسلمانان برخی از شخصیت های سیاسی ایتالیا مبنی بر ممنوعیت گفتن الله اکبر در اماکن عمومی این شهر موجب گسترش احساسات ضد اسلامی در این کشور شده است.
شهردار ونیز در اظهاراتی عجیبی گفت: اگر فردی در میدان سان مارکو شهر ونیز، فریاد الله اکبر سر بدهد نیروهای امنیتی فوری و بی درنگ به او شلیک خواهند کرد.
در 2 سال گذشته در ایتالیا در پی وقوع حوادث تروریستی در اروپا، ازار مسلمانان به شکل حمله،تمسخر و تهدید افزایش یافته است.
متاسفانه مسلمانان در ایتالیا در وضعیت بغرنجی قرار دارند. اسلام هراسی که رسانه های جمعی عامل اصلی ان هستند، زندگی را برای مسلمانان در این کشور بسیار سخت کرده است. نگرانی از فشارها علیه مسلمانان در ایتالیا رو به گسترش است.
اوضاع متشنج امنیتی در برخی از کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا، منجر به توقف مجوز ساخت مسجد در برخی از شهرهای بزرگ ایتالیا شده است.
ماتئو سالوینی، رهبر حزب دست راستی اتحادیه شمال با مخالفت ساخت مسجد در شهر میلان در شمال این کشور گفت: با وجودیکه صد هزار مسلمان در شهر میلان زندگی می کنند اما این دلیل نمی شود که انها بتوانند مسجد بسازند. انها می توانند مثل همیشه در خانه هایشان عبادت کنند.[۲]

مراکز اسلامی در ایتالیا


در ایتالیا بنا به آمار منتشره، تعداد 17 مرکز اسلامی و انجمن کوچک و ریز و درشت اسلامی فعالیت دارند که اتحادیه جوامع و سازمانهای اسلامی نزدیک به 85 درصد آن را دربرمی گیرد. پراکندگی جوامع اسلامی مهم در استانهای مختلف ایتالیا به شرح زیر می باشد:
(استان پیه مونته 17) - (لیگوریا 7) (لمباردیا 18) - (ترنیتی 4) - (ونتو 14) - (فیو فری یولی 3) - (امیلیا 14) - (توسکانا 7) - (اومبریا 3) - (مارکه 2) - (بروتزو 2) - (لاتزیو (رم) 7) - (کامپانیا 9) - (سیسیل 8)
اتحادیه جوامع و سازمانهای اسلامی
این اتحادیه در سال 1990 تاسیس گردید و نزدیک به 117 انجمن و مرکز اسلامی موجود در ایتالیا را تحت پوشش دارد. همچنین 350 نمازخانه موجود در ایتالیا وابسته به این اتحادیه می باشند.
شایان ذکر است که در سال 1984 تعداد نمازخانه های مسلمانان از 12 نمازخانه تجاوز نمی کرد. این اتحادیه اقدام به تهیه یک پیش نویس قرارداد برای امضا با دولت ایتالیا و رسمیت یافتن جامعه مسلمانان در ایتالیا نموده است.
مرکز اسلامی - فرهنگی ایتالیا
این مرکز در سال 1996 توسط نمایندگان سفارتخانه های کشورهای اسلامی تاسیس شد و مبتکر احداث مسجد بزرگ رم بوده است. این مسجد که بزرگترین مسجد در اروپا به حساب می آید، در 1995 افتتاح شد و هزینه بنای آن به یکصد میلیارد لیر بالغ گردید که بخش اعظم آن را عربستان سعودی تامین کرده است. جمهوری اسلامی ایران درپرداخت هزینه آن مشارکت نداشت.
مرکز اهل بیت(ع) ایتالیا
در اوایل دهه نود بود که مرکز شیعه ناپل با نام (اهل البیت)تاسیس شد و با سرعت به مهمترین مرکز شیعه شناسی در ایتالیا تبدیل گردید. جایگاهی که پیش از آن در اختیار مرکز اسلام شناسی اروپا بود،مرکزی که گروهی از اعضای سفارت ایران در واتیکان آن را تشکیل دادند، تا مرجعی برای مسائل مربوط به شیعیان باشد.
اتحادیه اسلامی جهانی ایتالیا
این ارگان در واقع شبکه ایتالیایی تشکل رابطة الاسلامی به حساب می آید که در سال 1997 تاسیس شد و مقرش در محل ساختمان مسجد بزرگ رم قرار دارد. عمر کامیلیتی ، ایتالیایی الاصل مسلمان شده که یکی از مسؤولان تشکل رابطة الاسلامی می باشد، در مصاحبه ای با روزنامه اونیره اظهار داشت: هدف از تاسیس رابطة الاسلامی، ترویج اسلام واقعی، یعنی اسلام معتدل و صلح طلب و حمایت از همه مسلمانان جهان می باشد.
مؤسسه فرهنگی - اسلامی میلان
مشهور است که این مؤسسه نماینده جناح اسلام افراطی و بنیادگرایان اسلامی است. دهها مرکز اسلامی وابسته به این مؤسسه می باشند.
جامعه مذهبی - اسلامی ایتالیا، (Coreis)
اکثریت اعضای این تشکل را ایتالیایی الاصلهایی تشکیل می دهند که به اسلام پیوسته اند. گفته می شود اعضای آن اغلب گرایشهای صوفیانه دارند. رهبر معنوی آنان، شیخ عبدالوحید پالاویچینی نام دارد.
گروه دعوت انسانی بین المللی
انجمن امداد اسلامی
این دو تشکل انجمنهای انسان دوستانه و الهام گرفته از اسلام هستند که عمدتا در زمینه های کمک رسانی به آوارگان، بخصوص مردم کوزوو و بوسنی و هرزگوین و در کنار آن، کمک به نیازمندان و مشارکت و حمایت از طرحهای توسعه در کشورهای ضعیف جهان تلاش می کنند.
شبکه ایتالیایی رابطة الاسلامیة
شبکه ایتالیایی رابطة الاسلامیة که از سوی عربستان تاسیس گردیده و پشتیبانی می شود، در محل مسجد رم مستقر است. این مسجد بزرگترین مسجد اروپا به حساب می آید.[۳]

شخصیت های مذهبی در ایتالیا


لوئیجی دیمارتینو
لوئیجی دیمارتینو (عمار) سال ۱۹۸۳ به اسلام روی آورد و پس از آن تلاش های خود را معطوف به آشنایی و معرفی دین اسلام در ایتالیا کرد به طوری که امروز او را به عنوان «پدر شیعیان ایتالیا» می شناسند.
ادواردو آنیلی
ادواردو آنیلی در 9 ژوئن 1954 در نیویورک متولد شد. وی تنها پسر و وارث مولتی میلیاردر مشهور ایتالیایی سناتور جووآنی آنیلی بود و مادرش، مارلا کاراچیلو، یک پرنسس یهودی بود. ادواردو پس از اتمام تحصیلاتش در کالج آتلانتیک، برای ادامه تحصیلاتش در زمینه ادبیات مدرن و فلسفه شرق به دانشگاه پرینستون رفت. وی پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی، برای مطالعه عرفان و مذاهب شرقی به کشورهای هند و ایران سفر کرد و در جریان سفرش به کشورمان با آیت­ الله خمینی دیدار کرد و به اسلام و تشیع گروید.
عباس دی پالما
دکتر دی پالما 28 سال سن دارد و متولد سال 1982 میلادی در شهر "فلورانس" ایتالیا است. فلورانس شهر کوچکی است و مسلمانان اندکی در این شهر زندگی می کنند.
وی در یک خانواده کاتولیک متولد شده است و از ابتدای نوجوانی در پی یافتن حقیقت وجود خویش به همراه دوستان خود به طبیعت سفر میکرده و به دنبال فلسفه حیات می گشته است.
وایل فرحات
ماسیمو کامپانینی
ماسيمو كامپانينی Massimo campanini(اسلام شناس ايتاليای؛ جمعه 9اكتبر 2020 م. (18 مهرماه 1399) در شهر ميلان بدرود حيات گفت. "كامپانينی" سال 1954 م. در شهر ميلان متولد شد و سال 1977 م.
وی در رشته فلسفه از دانشگاه دولتی اين شهر فارغ‌التحصيل گرديد و پس از فراگيری تكميلی زبان عربی در مؤسسه بين‌المللی مطالعات مديترانه و شرق ايتاليا (1984 م.)، فعاليت خود را به عنوان مترجم؛ محقق و مدرس دانشگاه آغاز نمود.
او پس از يک دوره تدريس" تاريخ و نهادهای جهان اسلام" در دانشگاه "اوربينو" (2000-1995 م.)؛ و "فرهنگ عرب" در دانشگاه ميلان (2005-2001 م.)؛ شش سال محقق "تاريخ معاصر كشورهای عربی" در دپارتمان مطالعات عربی –اسلامی و مديترانه‌ای دانشگاه شرق شناسی ناپل بود.

پانویس