هانری کُربَن (به فرانسوی: Henry Corbin)، فیلسوف، ایران‌شناس و اسلام‌شناس فرانسوی بوده‌ است. او بخشی از عمر خود را در ایران و خاورمیانه سپری کرد. وی صاحب مکتبی در تاریخ فلسفهٔ اسلامی است و معتقد است فلسفه اسلامی معادل فلسفه عربی نیست و با درگذشت ابن رشد پایان نیافته‌ است. وی همچنین از پایه‌گذاران فلسفۀ تطبیقی است که به نقادی فلسفهٔ مدرن غرب بر پایه سنت فلسفهٔ اسلامی می‌پردازد. او نخستین برگردان آثار مارتین هایدگر به زبان فرانسه و همچنین معرفی‌کنندهٔ فلسفهٔ اشراق سهروردی و حکمت متعالیهٔ ملاصدرا به اروپاییان بوده‌ است.

هانری کربن
هانری كربن.jpg
نام کاملهانری کربن
اطلاعات شخصی
سال تولد1903 م، ۱۲۸۱ ش‌، ۱۳۲۰ ق
محل تولدپاریس
سال درگذشت1978 م، ۱۳۵۶ ش‌، ۱۳۹۷ ق
دیناسلام
استادان
آثار
  • شیعه
  • تاریخ فلسفه اسلامی
  • انسان نورانی در تصوف ایرانی
  • از ‌هایدگر تا سهروردی

زندگی‌نامه

هانری کُربَن، فیلسوف، ایران‌شناس و اسلام‌شناس فرانسوی بوده‌است. ایشان در چهاردهم آوریل سال ۱۹۰۳م در پاریس و در یک خانوادۀ کاتولیک به‌ دنیا آمد. در کنار آموزش‌های متداول، در یک مدرسه عالی علوم مسیحی آموزش‌های مذهبی دید. در سال ۱۹۱۹ م، جهت ادامه تحصیل در رشتۀ فلسفه وارد دانشگاه سوربُن شده و در سال ۱۹۲۵ م، لیسانس و سپس در سال ۱۹۲۶ م، گواهی‌نامه عالی فلسفه را کسب کرد. وی در طی این سال‌ها توانست زبان‌های کلاسیک اروپایی، عربی و فارسی را بیاموزد. کُربَن گرچه هنگام تولد پروتستان بود؛ لکن با سنت کاتولیک پرورش یافت. او در ۱۹۲۸ م، از طریق مدیر بخش مطالعات اسلامیِ دانشگاه سوربن با آثار سهروردی آشنا شد. سال‌ها بعد اظهار داشت که آشنایی او با سهروردی، تکلیف سرنوشت معنوی او را برای عبور از این جهان مشخص کرد.

سفر به ایران

با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، و به‌ دنبال سفری که او در سپتامبر ۱۹۴۵ م به ایران داشت، وزارت امور خارجه فرانسه ریاست بخش ایران‌شناسی مؤسسه ایران و فرانسه را به او واگذار کرد. شرایط فراهم شد تا وی سالی چندبار به ایران سفر کند و با سید محمد کاظم عصار، علامه طباطبایی و سید جلال‌الدین آشتیانی به بحث و گفت‌و‌گو بپردازد. از آن پس ایشان به مدت بیست سال، اول هر پاییز به ایران سفر می‌کرد و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران تدریس می‌نمود. وی در پایان پاییز مجدداً به پاریس بازمی‌گشت و در دانشگاه سوربن به تدریس حکمت و عرفان اسلامی ایران مشغول می‌شد.

نظر وی دربارۀ قرآن

وی دربارۀ قرآن می‌گوید: «اگر قرآن و اندیشه‌های محمد (صلی‌الله علیه وآله وسلم) خرافی بود و از جانب خداوند نبود، هرگز جرأت نمی‏‌کرد حرفی از علم به میان آورد و بشر را به علم و تعقل و تفکر دعوت کند. هیچ اندیشه‏‌ای به اندازۀ قرآن محمد انسان را به دانش فرا نخوانده است، تا آنجا که نزدیک به نه صد و پنجاه بار در قرآن از علم و عقل و فکر سخن رفته است».

آثار

  1. روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان.
  2. مکاتبات هانری کربن و ولادیمیر ایوانف.
  3. فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی.
  4. واقع‌انگاری رنگ‌ها و علم میزان.
  5. انسان نورانی در تصوف ایرانی.
  6. مجموعه مقالات هانری کربن.
  7. تخیل خلاق در عرفان ابن عربی.
  8. ابن‌سینا و تمثیل عرفانی.
  9. از ‌هایدگر تا سهروردی.
  10. جشن‌نامه هانری کربن.
  11. یادی از هانری کربن.
  12. تاریخ فلسفه اسلامی.
  13. مقدمه بر المشاعر.
  14. معبد و مکاشفه.
  15. آیین جوانمردی.
  16. ارض ملکوت.
  17. زائر شرق.
  18. شیعه.

جستارهای وابسته

پانویس

منابع