ابوعبدالله محمد بن علی جلایی
ابوعبدالله محمد بن علی بن محمد بن جلاّیی محدث و فقیه مالکی یکی از شخصیت‌های ابن‌مغازلی می‌باشد؛ اِبْن‌ِ‌مَغازِلی، عنوان دو تن از محدثان و فقیهان مالکی واسط که در سده‌های ۵ -۶ق/۱۱-۱۲م می‌زیسته‌اند[۱].
| ابوعبدالله محمد بن علی جلایی | |
|---|---|
| نام کامل | ابوعبدالله محمد بن علی بن محمد بن جلاّیی |
| نام‌های دیگر | ابن‌مغازلی |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | واسط،عراق |
| دین | اسلام، مالکی |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | محدث حنفی |
معرفی اجمالی
ابوعبدالله محمد بن علی بن محمد بن جلاّیی (ربیع‌الاول ۴۵۷- رمضان ۵۴۲/ فوریه ۱۰۶۵- فوریه ۱۱۴۸)، محدث و فقیه مالکی است.
اساتید
او در واسط و بغداد از استادانی چو حسن بن احمد غندجانی، محمد بن محمد بن مخلد ازدی، اسماعیل بن محمد بن احمد کماری و ابوعبدالله محمد بن فتوح حمیدی حدیث فراگرفت و از برخی مشایخ نیز اجازه روایت دریافت داشت[۲][۳][۴][۵].
ترویج حدیث واسطیان
وی مدتی در واسط به نیابت از ابوالعباس ماندائی قضا و حکومت آنجا را برعهده داشت[۶]اما جنبه خاص شخصیت او را باید در ترویج حدیث واسطیان جست‌وجو کرد. وی بخش عمده زندگانی خود را در واسط و چند سالی را پس از ۵۲۰ق در بغداد[۷] به گفتن حدیث پرداخت و آثاری از پیشینیان چون مناقب پدرش و مسند الخلفاء الراشدین احمد بن سنان واسطی را روایت نمود[۸][۹][۱۰].
شاگردان
در میان شاگردان و روایت‌کنندگان از وی نام کسانی چون ابوالقاسم ابن عساکر، ابوسعد سمعانی، ابوبکر عبدالله بن منصور باقلانی، قاضی نعمةالله بن عطار، و ابوعلی حسن بن مکی مرندی دیده می‌شود[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸].
بررسی رجالی
از نظر رجالی احمد بن اغلاقی از معاصران او در سماع وی تردید نموده، ولی سمعانی به رغم گفته وی سماع او را صحیح دانسته است[۱۹][۲۰].
آثار
تنها اثر بازمانده از وی جز در حدیث است که نسخه خطی آن در کتابخانه ظاهریه در مجموعه شماره ۳۷۶۴ مدرسه عمریه موجود است[۲۱]. صورت سماع‌های موجود در آغاز و پایان این جزء[۲۲][۲۳] رواج و تداول آن را نشان می‌دهد.
پانویس
- ↑ ابن مغازی
- ↑ محمد بن مغازلی، جزء، عکس نسخه خطی ظاهریه موجود در کتابخانه مرکز
- ↑ عبدالکریم سمعانی، الانساب، ج۳، ص۴۴۶، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م
- ↑ محمد بن نقطه، التقیید، ج۱، ص۹۱
- ↑ محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م
- ↑ عبدالکریم سمعانی، الانساب، ج۳، ص۴۴۶، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م
- ↑ محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م
- ↑ علی بن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۲
- ↑ محمد بن نقطه، التقیید، ج۱، ص۹۱
- ↑ محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م
- ↑ ابن‌عساکر، تاریخ مدینه و دمشق، برگ ۲۱۶ الف
- ↑ عبدالکریم سمعانی، الانساب، ج۳، ص۴۴۶، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م
- ↑ محمد بن مغازلی، جزء، عکس نسخه خطی ظاهریه موجود در کتابخانه مرکز
- ↑ علی بن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۴
- ↑ علی بن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۸۷، به کوشش محمد باقر بهبودی، بیروت، ۱۴۰۰ق/۱۹۸۰م
- ↑ یحیی بن بطریق، خصائص الوحی المبین، ج۱، ص۲۳، به کوشش محمد باقر محمودی، تهران، ۱۴۰۶ق
- ↑ محمد بن نقطه، الاستدراک، ج۱، ص۲۳۱، نسخه خطی کتابخانه ظاهریه، شماره ۴۲۳ حدیث
- ↑ محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲-۱۷۳، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م
- ↑ محمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۲۰، ص۱۷۲، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م
- ↑ محمد ابن نقطه، الاستدراک، ج۱، ص۲۳۱، نسخه خطی کتابخانه ظاهریه، شماره ۴۲۳ حدیث
- ↑ فهرس مجامیع المدرسة العمریه، به کوشش یاسین محمد سواس، ج۱، ص۱۴۱، کویت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م
- ↑ فهرس مجامیع المدرسة العمریه، به کوشش یاسین محمد سواس، کویت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م
- ↑ فهرس مجامیع المدرسة العمریه، به کوشش یاسین محمد سواس، کویت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م میزان