حمید شهریاری
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید حوالی شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛ عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی؛ مشاور مدیر حوزه‌های علمیه در امور فناوری اطلاعات و فضای مجازی؛ ریاست سابق مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور؛ معاون سابق فناوری قوه قضاییه و رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه.
| حمید شهریاری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | حمید حوالی شهریاری |
| نام‌های دیگر |
|
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | تهران |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها |
|
زندگی‌نامه
در دی‌ماه 1342 شمسی، در تهران به دنیا آمد. ایشان تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان خوارزمی (شریعتی) میدان بهارستان گذراند و در سال 1360 با بالاترین معدل کتبی بین دانش‌آموزان سه کلاس ریاضی فیزیک، دیپلم گرفت.
وی همان سال به حوزهٔ علمیهٔ قم رفت و دروس سطح حوزه را در مدت شش سال به پایان رساند. او در این سال‌ها در پایهٔ هفتم حوزه (رسائل و مکاسب) شاگرد اول شد و از دست آیات عظام وقت و امام خمینی جوایزی دریافت کرد. وی در کنار تحصیل، به تدریس دروس حوزوی شامل ادبیات، منطق، کلام، فقه و اصول اشتغال داشت و پس از طی دوره آموزشی سطح، به مدت ده سال در درس خارج فقه شرکت کرد.
از همان ابتدا به درس منطق و فلسفه علاقه داشت. در همین سال‌ها با مسافرت یک ساله به کشور نیوزلند با دنیای غرب آشنا شد و پس از بازگشت از سفر ضمن ادامه دروس حوزه به مطالعه و تحقیق در علوم عقلی جدید از جمله کلام جدید، فلسفهٔ اخلاق، فلسفهٔ دین، منطق جدید، الهیات مسیحی و یهودی و علوم وابسته به آنها در بنیاد باقر العلوم (علیه‌السلام) همت گماشت. هم‌زمان در دانشگاه تربیت مدرس قم پذیرفته شد و کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی را با نگارش رساله‌ای با عنوان «شورا در فتوا» به پایان رساند. این اثر بعدها به‌عنوان پژوهش برتر در حوزه دین نائل شد. دکتر شهریاری از سال 1375 شمسی تا 1398 شمسی، مدیریت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در قم را عهده‌دار بود[۱].
ایشان، دکترای فلسفه تطبیقی را در دانشگاه قم گذراند و با سفری یک ساله به‌عنوان دانشجوی مدعو در دانشگاه منچستر به سال 1381 شمسی، به نگارش اثر فلسفهٔ اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر، پرداخت، این کتاب در سال ۱۳۸۶ شمسی، موفق به دریافت جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد. در سال ۱۳۸۸ شمسی، اولین سند راهبردی جامعه اطلاعاتی ایران با ویرایش ایشان به چاپ رسیده است[۲].
استادان
- آیت‌الله سید کاظم حائری؛
- مرحوم آیت‌الله شیخ جواد تبریزی؛
- آیت‌الله سید محسن خرازی؛
- آیت الله شیخ محسن مصلحی اراکی؛
- آیت الله سید موسی شبیری زنجانی؛
- آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی؛
- آیت‌الله شیخ وحید خراسانی.
احکام و مسئولیت‌ها
- دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اسلامی (1398 ش).
- عضو حقیقی شورای‌عالی فضای مجازی؛ از ابتدای تأسیس (1391 ش).
- عضو هیئت‌امنای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (1399 ش).
- مشاور مدیر حوزه‌های علمیه در امور فناوری اطلاعات و فضای مجازی (1395 ش).
- ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی؛ از سال 1377 ش، به مدت 23 سال.
- معاون فناوری قوه قضاییه و رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه؛ از سال 1388 ش، به مدت 10 سال.
- دبیر شورای‌عالی اطلاع‌رسانی؛ از سال 1384 ش، به مدت 12 سال.
- عضو هیئت علمی مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت»؛ از سال 1382 ش، تاکنون.
- ریاست مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت»؛ از سال 1385 ش، به مدت سه سال.
- معاون پژوهشی سازمان «سمت» (1386 ش).
- معاون پژوهشی مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» (1383 ش).
- عضو هیئت‌امنای سازمان «سمت»؛ از سال 1384 ش، تاکنون.
- مدیر مسؤل شبکه اطلاع رسانی حوزه (اینترنت) www.hawzah.net و نورمگز www.noormags.ir؛ از بدو تأسیس تا سال 1399 ش.
- مدیر مسؤل فصلنامهٔ ره‌آور نور؛ از بدو نشر تا سال 1399 ش.
- عضو هیئت‌امنای منطقه دو پژوهشی کشور؛ از سال 1385 ش، به مدت چهار سال.
- عضو هیئت نظارت بر اجرای مصوبه شبکه‌های رایانه‌ای شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ از سال 1385 ش، به مدت پنج سال.
- عضو کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ از سال 1385 ش، به مدت پنج سال.
- عضو گروه تخصصی چندرسانه‌ای فرهنگستان هنر؛ از سال 1387 ش، به مدت دو سال.
- عضو کمیسیون دائمی سازمان سمت از سال 1390 ش، تاکنون.
- رئیس کمیته تخصصی عدالت الکترونیک، کارگروه فاوا دولت (1390-1392 ش).
- عضو شورای علمی گروه زبان و رایانه، فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1390 ش).
جوایز و رتبه‌های علمی
- شاگرد اول حوزه علمیه قم (رسائل و مکاسب)؛ ( 1367 ش).
- جایزه جشنواره بین‌المللی خوارزمی ـ رتبه دوم تحقیقات کاربردی (1378 ش).
- اثر «شورا در فتوا» حائز جایزه پژوهش برتر در حوزه دین (1373 ش).
- کتاب «فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر» کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (1385 ش).
- کتاب «فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر» کتاب برتر دانشگاهی (1385 ش).
- کتاب در پی فضیلت به عنوان کتاب شایسته تقدیر در نوزدهمین دوره کتاب فصل پاییز ۱۳۹۰.
- کتاب در پی فضیلت به عنوان کتاب سال حوزه علمیه قم در سال ۱۳۹۱ ش.
- جوایز متعدد دیگر در طول دوران مدیریت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برای محصولات مرکز از جمله رتبه اول جایزه جشنواره رسانه‌های دیجیتالی، برای طرح دانشنامه نبی اعظم، طرح «پایگاه حوزه» کسب رتبه در جشنواره رسانه‌های دیجیتالی
.
آثار
- کتاب «فقه حریم خصوصی»، در دست انتشار.
- کتاب «شورا در فتوا» (نگاهی به فلسفه اجتهاد و تقلید)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ۱۳۸۵، (برنده جایزه پژوهش برتر در حوزه دین سال ۸۳ دین پژوهی وزارت ارشاد اسلامی).
- کتاب «اخلاق فناوری اطلاعات«، انتشارات دانشگاه قم، بهار ۱۳۸۹.
- کتاب «فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر» انتشارات مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت»، سازمان سمت، تابستان ۱۳۸۵.
- کتاب «سه تقریر رقیب در پژوهش اخلاقی» اثر السدیر مک اینتایر، ترجمه دکتر حمید شهریاری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، (در دست انتشار)
- کتاب «در پی فضیلت» اثر السدیر مک‌اینتایر، ترجمه دکتر حمید شهریاری و دکتر محمدعلی شمالی، سمت، پاییز ۹۰.
- «سند راهبردی جامعه اطلاعاتی ایران» ۱۳۸۸، دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی.
- کتاب «تاریخ فلسفه اخلاق غرب» نوشته لارنس سی بکر (ترجمه فصل اول و دوم یونان ما قبل سقراط و یونان باستان)، انتشارات مؤسسه امام خمینی ـ ره قم ۱۳۷۸.
- کتاب «شواهد المبادی العربیة» جلد اول تا چهارم، انتشارات دار العلم قم ۱۳۷۱.
مقالات
۱. مقالهٔ «معرفت چیست؟ به همراه شرح و تعلیقات»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، شمارهٔ پاییز ۱۳۷۸
۲. مقالهٔ «نشر الکترونیک در حوزه متون اسلامی»، همایش نشر الکترونیک، دی ۱۳۷۹.
۳. مقالهٔ «پوچی»اثر توماس نیگل، نقد و نظر شماره هشتم تابستان ۱۳۸۲
۴. مقالهٔ «حیات طیبه» نقد مقاله پوچی، نقد و نظر شماره نهم زمستان ۱۳۸۲
۵. مقالهٔ «فلسفه اخلاق و سیاست ارسطو و افلاطون از نگاه السدیر مک اینتایر»، کتاب نقد، شماره۳۰، بهار ۱۳۸۳
۶. «ترجمه: ضرورت‌ها و آفت‌ها»، چاپ شده در کتاب در آمدی بر آزاداندیشی و نظریه پردازی در علوم دینی، دفتر دوم، صص ۲۱۶-۱۵۷، بهار ۱۳۸۳
۷. مقالهٔ «هویت محیط زیست از منظر اسلام» ،عرضه شده در همایش ملی علم و دین، مرکز تحقیقات علوم پزشکی کشور، اردیبهشت ۱۳۸۴
۸. مقالهٔ «اخلاق فن‌آوری اطلاعات (۱)» ،ره آورد نور، شماره ۷،تابستان ۱۳۸۴.
۹. مقالهٔ«اهدای گامت و جنین از منظر اخلاق اسلامی»، عرضه شده در همایش اهدای گامت و جنین زمستان ۱۳۸۴، چاپ در ۱۳۸۵ و چاپ در فصلنامه پایش جهاد دانشگاهی سال ششم، شماره چهارم، پاییز ۸۶، صص ۳۹۸-۳۸۵.
۱۰. سخنرانی«فعل خدا در طبیعت از دیدگاه اسلام»، عرضه شده در همایش بین‌المللی علم و دین، اردیبهشت ۱۳۸۵.
۱۱. سخنرانی «حریم خصوصی در اسلام»، عرضه شده در همایش منطقه‌ای اخلاق و فناوری اطلاعات، آذر ماه ۱۳۸۵.
۱۲. سخنرانی «زنان و اخلاق در فناوری اطلاعات»، عرضه شده در همایش زنان و اینترنت در هزاره سوم، نشست اخلاق فن‌آوری اطلاعات، آذر ۱۳۸۵.
۱۳. مقالهٔ«حریم خصوصی و جامعه اطلاعاتی»، مجله فلسفی کلامی دانشگاه قم، شماره ۴-۳ سال هشتم شماره سوم و چهارم بهار و تابستان ۱۳۸۶.
۱۴. سخنرانی و مقالهٔ «اخلاق رایانه، تاریخچه و کلیات» همایش اخلاق اسلامی در دانشگاه‌ها، اردیبهشت ۱۳۸۷.
۱۵. نگارش پیش نویس اول «سند اخلاق در حوزه فناوری اطلاعات» چاپ شده در کتاب اخلاق فناوری اطلاعات، پ‍ژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۷.
۱۶. مقالهٔ «مبانی فقهی حفظ محیط زیست»، الاهیات اجتماعی، سال دوم، شماره ۳، بهار و تابستان ۱۳۸۹. صص۱۸۱-۲۱۸.
۱۷. سخنرانی «شأن انسانی گامت و جنین در منظر اخلاق انسانی»، سومین کنفرانس بین‌المللی اخلاقی زیستی و حقوق بیمار، اسفند ۱۳۸۹.
۱۸. مقالهٔ «اخلاق تجارت از دیدگاه سنت اسلامی»، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن معارف اسلامی ایران، سال ششم، شماره ۳، تابستان ۸۹.
۱۹. سخنرانی و ارائه مقاله«امنیت ملی و فضای سایبر»، کنگره فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران با رویکرد بهزیست شهروندان، ۳-۱ خرداد ۱۳۸۹
۲۰. سخنرانی «Ethical Aspects of Modern Technology: Privacy Case»، اولین کارگاه بین‌المللی اخلاق زیستی و جنبه‌های اخلاقی ایمنی زیستی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، آبان ۱۳۹۰.
۲۱. مقاله «فلسفه عدالت از هومر تا افلاطون از دیدگاه السدیر مک‌اینتایر»، فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی، ایران، ۶ زمستان - ۹۰؟؟
۲۲. حسن و قبح فناوری از دیدگاه قرآن و روایات، ارسال شده برای همایش بین‌المللی اخلاق و ادیان، ۹-۱۰ اسفندماه ۱۳۹۱
۲۳. ما هو العصیر العنبی و ما هو حکمه، منتشر نشده.
۲۴. اشتباه القبله عند المکلف، منتشر نشده.
۲۵. الصلوة فی السفینة، منتشر نشده.
۲۶. التذکیة بغیر الحدید، منتشر نشده.
۲۷. آلة الصید، منتشر نشده.
۲۸. حرمة اکل الطین و المدر، منتشر نشده.
۲۹. حکم التداوی بالطین الارمنی، منتشر نشده.
۳۰. مشروعیة عبادة الصبی و صحتها، منتشر نشده.
۳۱. حکم اللعب بالشطرنج، منتشر نشده.
۳۲. حدّ رمی الجمار، منتشر نشده.
۳۳. حدّ الطواف، منتشر نشده.
۳۴. من هو الباغی و ما حکمه من حیث القتال، منتشر نشده.
۳۵. حکم خمس ارباح المکاسب، منتشر نشده.
۳۶. ثبوت الخمس فی مطلق الفائدة و ان لم تحصل بالاکتساب کالهبة و الجائزة، منتشر نشده.
۳۷. معنی العاقلة و ما تحمله، منتشر نشده.
۳۸. حکم الاکل من الهدی و کفایة الحسوة عنه، منتشر نشده.
۳۹. اشتراط الحیاة فی المفتی، منتشر نشده.
۴۰. شرط اعلمیت، منتشر نشده.
۴۱. تقلید در اصول عقاید، منتشر نشده.