بریتانیا
بریتانیا به مجموعه‌ای متشکل از انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی اطلاق می‌شود. این کشور در منابع فارسی اغلب به طور خلاصه انگلیس خوانده می‌شود. آشنایی مردم این منطقه با اسلام ناشی از مواردی تاریخی مانند فتح اندلس به دست مسلمانان، جنگ‌های صلیبی و استعمار کشورهای آفریقایی و آسیایی به خصوص هند است. اولین مسلمانان بریتانیا، مهاجرانی از هند و آفریقا بودند.
| زبان | انگلیسی |
| پایتخت | لندن |
| تقسیمات کشوری و نوع حکومت | پادشاهی - پارلمانی |
| تاریخ تاسیس | |
| دین و مذهب | مسیحی |
| مساحت | ۲۴۴.۸۲۰کیلومتر مربع |
| جمعیت | ۶۵.۸۰۸.۵۷۳ نفر [۱] |
| حکومت | جمهوری _ نظام پارلمانی |
حکومت
حکومت بریتانیا سلطنت مشروطه و بدون قانون اساسی مکتوب است. مجلس اعیان، مجلس انتخاب نشده پارلمان، متشکل است از بیش از 20 لرد استیناف [۲]، بیش از370 عضو مادام العمر، 2 اسقف اعظم و 24 اسقف کلیسای انگلستان می‌باشد.
مجلس عوام متشکل است از 651 عضو که با رأی تمامی افراد بالای برای پنج سال انتخاب می‌شوند. پادشاه شخصی را به نخست‌وزیری منصوب می‌کند که از پشتیبانی اکثریت مجلس عوام برخوردار است.
پادشاهی متحد
پادشاهی متحد متشکل است از چهار کشور انگلستان، اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی که در مورد ایرلند شمالی واگذاری اختیارات حکومتی در قانون پیش‌بینی شده است.
ملکه الیزابت دوم پس از مرگ پدرش در 6 فوریه 1952 جانشین وی شد.
احزاب
احزاب عمده سیاسی عبارتند از:
حزب محافظه‌کار حزب کارگر
حزب لیبرال دموکرات
احزاب محلی از جمله حزب ملی اسکاتلند
پلاید کیمرو (حزب ملی‌گرای ویلز)
حزب اتحادگرایان آلستر
حزب اتحادگرای دموکراتیک
حزب سوسیال دموکرات و کارگر (ایرلند شمالی)
جغرافیا
این کشور متشکل است از جزایر بریتانیای کبیر، بخش شمال شرقی ایرلند و بیش از 4000 جزیره دیگر. زمینهای پست بریتانیا در جنوب، شرق و مرکز انگلستان جای دارد. دره‌های خاک رسی و آبگیر رودها، از جمله تیمز و ترنت، رشته تپه‌های نسبتا کم ارتفاع، از جمله تپه‌های سنگ آهکی کاتوولدز و کلیولند، تپه‌های گل سفید نورت داوونز و ساوت داوونز و یورکش وولدز و لینکن شر و وولدز، را از هم جدا می‌سازد. ناحیه فنلتد، در شرق انگلستان، عمدتا متشکل است از باتلاقهای احیا شده است. چشم‌انداز مسطح ایست انگلیا پوشیده از خاکهای یخچالی است. جلگه ساحلی لنکشر و چشر در شمال غرب تنها زمین پست دیگر انگلستان است. شبه جزیره‌ای در جنوب غربی دون و کرانوالدارای ارتفاعات گرانیتی از جمله دارتمور و اکسمورد است. کوه‌های سنگ آهکی و پوشیده از علف پناینز ستون فقراتی را تشکیل می‌دهد که در وسط شمال انگلستان امتداد دارد. لیک دیستریکت (در کامبریا) ناحیه کوهستانی دور افتاده‌ای است که بلندترین نقطه انگلستان قله اسکافل پایک، با 978 متر ارتفاع در آن قرار دارد. ویلز قطعه ای است کوهستانی، متشکل از یک رشته فلات که در جوارشان کوه‌های برکن بیکنز در جنوب، کوه کادرایدریس و سلسله جبال بروین در مرکز و پارک ملی اسنودنیا در شمال قرار دارد. بلندترین قله آن اسنودن با 1085 متر ارتفاع است. دراسکاتلند، نواحی هایلندز در شمال و سادرن آپلنز را دره نشستی سنترال لولندز، جایی که اکثر جمعیت، کشاورزی و صنعت اسکاتلند در آن یافت می‌شود، از هم جدا می‌سازد. ارتفاعات هایلندز را دره گریت گلن، مکان دریاچه لاخ نس، تقسیم می‌کنند. هر چند قله بن نویس بلندترین نقطه اسکاتلند است، چشمگیر‌ترین سلسله جبال هایلندز کوه‌های کائرنگورم است. ارتفاع ناحیه سادرن آپلندز زیر 853 متر است. زمینهای پست دیگر اسکاتلند شامل بوکان در شمال شرق، کیت نس درشمال و جلگه‌ای ساحلی اطراف مصب موری فرت است. در سمت غرب اسکاتلند جزایر متعدد اینرهبردیز و آئوترهبرئیز (جزایر داخلی و خارجی هبرید) و در سوی شمال آن جزایر اورکنی و جزایر شتلند قرار دارد. ایرلندشمالی شامل چندین منطقه پر از پستی و بلندی، از جمله کوه‌های اسپرین در شمال غرب، ارتفاعات کاونتی انتریم، و کوه‌های مورن با قله اسلیو دانارد با 852 متر ارتفاع می‌باشد. لاخ نه، در مرکز ایرلند شمالی، بزرگ‌ترین دریاچه کل کشور است.
رودهای مهم: سورن، تیمز (و چرن)، ترنت هامبر، ایر (و اوز)، اوز (بزرگ یا بدفورد)، ویی، تی (و تامل) نن، کلاید. بلندترین نقطه: بن نویس با ارتفاع 1392 متر. آب و هوا: علت آب و هوای معتدل این کشور وجود رانه (جریان آب) اقیانوس اطلس شمالی است. تنوع محلی آب و هوا بسیار است، به ویژه در مجموع کل بارندگی که از کمی بیش از 500 میلی متر در جنوب شرق تا 5000 میلی متر در شمال غرب اسکاتلند متغیر است.
اقتصاد
بیش از یک پنجم نیروی کار بریتانیا در بخش صنایع تولیدی اشتغال دارد. صنایع مهم شامل آهن وفولاد، وسایل نقلیه موتوری، الکترونیک و الکتریک ،نساجی و پوشاک، هواپیماسازی و کالاهای مصرفی است.
صنایع بریتانیا شدیداً به واردات مواد خام وابسته است. این کشور از لحاظ تولید نفت [۳] خودکفاست و ذخایر مهم گاز طبیعی و زغال سنگ دارد.
هر چند صنعت زغال سنگ با غیر اقتصادی شد استخراج از معادن قدیمی رو به زوال است. از آنجایی که بریتانیا از نظر تجاری کشور مهمی است، لندن یکی از بزرگ‌ترین مراکز بانکداری، مالی و بیمه درجهان است، و درآمدهای نامریی این خدمات سهم مهمی در صادرات دارد.
توریسم منبع مهم دیگری از درآمد ارز خارجی است. کشاورزی و دامداری (و جنگلبانی) 2% از نیروی کار را شامل می‌شود و محصولات اصلی آن گوسفند و گاو است. کشاورزی در شرق کشور متداول است و محصولات عمده آن جو، گندم، سیب زمینی و چغندرقند است.
از دهه 1970 بریتانیا میزان رشد اقتصادی همطرازی با بیشتر کشورهای اروپای غربی نداشته است. مسائل اقتصادی شامل بحران‌های مکرر، عدم اعتماد به ارزش پوند، سیاست‌های تحدید اعتبار و میزان بالای بیکاری (منطقه‌ای) بوده است. از 1980 به بعد بیشتر صنایع بزرگ ملی به بخش خصوصی واگذار شده است.
مجموعه کتابخانه بریتانیا
یکی از مهمترین و بزرگ‌ترین کتابخانه‌های جهان که به عنوان کتابخانه ملی انگلستان نیز شناخته می‌شود، کتابخانه بریتانیاست. طبق قانون واسپاری، کتابخانه بریتانیا از تمام انتشارات انگلستان و ایرلند یک نسخه دریافت می‌کند. مجموعه این کتابخانه مهم دنیا شامل حدود 150 میلیون مواد کتابخانه‌ای و بیش از 400 زبان در دنیاست. مطابق با آمارهای ارائه شده، سالانه حدود 3 میلیون مواد جدید به مجموعه قبلی کتابخانه اضافه می‌گردد و فراهم‌آوری و گرد‌آوری نسخ خطی، روزنامه‌ها، مجله‌ها، عکسها، نوشته‌های موسیقی و پروانه‌های ثبت اختراع در آن صورت می‌گیرد.
آرشیو ملی صدای این کتابخانه شامل نوارهای صوتی قدیم و جدیدترین رسانه‌های موسیقی و دیسک است. وجود 8 میلیون مهر مهم در این کتابخانه، عظمت آن را نشان می‌دهد. تعداد استفاده‌کنندگان این کتابخانه به طور روزانه 16 هزار نفر می‌باشد. سالانه 6 میلیون جستجو از فهرستهای پیوسته کتابخانه انجام شده و 500000 نفر از قرائت‌خانه آن دیدن می‌کنند.
این کتابخانه حدود 300 هزار نسخه خطی، 47 میلیون پروانه ثبت اختراع و 4 میلیون نقشه دارد و به گروه وسیعی از مراجعان و صنعتگران حرفه‌ای، متخصصان، دانشجویان تا استادان انگلستان و سراسر جهان خدمات ارائه می‌دهد.
مجموعه گنجینه این کتابخانه بی‌همتاست و بیش از 18 میلیون مواد گوناگون و متنوع را شامل می‌شود که این مواد در طی سه دوره هزار ساله، از قاره‌های گوناگون در جهان جمع‌آوری شده‌اند. تنوع و وسعت از خصوصیات این مجموعه است، به نحوی که شامل کتب چاپی، نسخ خطی، موسیقی، عکس، مهر، کتب صحافی شده، نوارهای صوتی و نقشه می‌باشد که هر کدام به نوبه خود در زمینه‌های تاریخی، صنعتی و هنر‌ی ارزش فراوانی دارند.
اسلام
آشنایی مردم این منطقه با اسلام ناشی از مواردی تاریخی مانند فتح اندلس به دست مسلمانان جنگ‌های صلیبی و استعمار کشورهای آفریقایی و آسیایی به خصوص هند است. اولین مسلمانان بریتانیا، مهاجرانی از هند و آفریقا بودند.
بریتانیایی‌ها مانند دیگر دولت‌های استعماری، در خاورمیانه و هند با اسلام آشنا شدند. رفت و آمد آنها در سرزمین‌های اسلامی سبب شد تا اندکی از مسلمانان به تدریج از اواسط قرن نوزدهم بتوانند به این مجمع الجزایر [۴] راه یابند. اینان غالبا ملوانانی بودند که به انگلیس رفت و آمد داشته و در برخی از شهرها مانند لیورپول، گلاسکو و کاردیف ازدواج کرده و ماندگار می‌شدند.
به جز مسیحیان و یهودیان، سیک‌ها و هندوها و نیز مسلمانان که در درجه اول هندی هستند، از ساکنان این کشور به شمار می‌آیند. به تدریج در اواسط قرن بیستم، شماری از مسلمانان از آفریقا برای کار راهی اروپا شده و جمعی از آنان در انگلیس ساکن شدند. بیشتر اینان به خصوص هندی‌ها، شهروندان انگلیس شدند.
نخستین مسجد در بریتانیا، مسجد شاه‌جهان، در سال ۱۸۸۹ میلادی در شهر ووکینگ در منطقه ساری انگلیس ساخته شده است. سال‌ها پیش از آن در دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج، کرسی‌های شرق‌شناسی، عربی و اسلام‌شناسی ایجاد شده و بریتانیایی‌ها با اسلام و فرهنگ اسلامی آشنا بودند. حتی گفته شده که نخستین مسلمان شناخته شده انگلیسی، جان نلسون در قرن ۱۶ بوده است. گفته شده است که زمانی تنی چند از انگلیسی‌های مسلمان شده، فرقه‌ای به نام محمدیه در سال ۱۶۴۱ میلادی ایجاد کردند.
جمعیت مسلمانان
جمعیت مسلمان بریتانیا بین ۱.۸ تا ۲.۲ میلیون نفر برآورد می‌شود که نزدیک به یک میلیون نفر آنان در لندن و حومه آن زندگی می‌کنند. دیگر شهرهایی که مسلمانان در آن فراوانند، عبارتند از وست میدلندز (بیرمنگهام)، وست یورکشایر، لانکشایر، منچستر، شفیلد، لیدز و گلاسکو. دو سوم مسلمانان بریتانیا، اجداد یا پدران هندی و پاکستانی دارند و ۴۵ درصد مسلمانان بریتانیا در این کشور متولد شده‌اند. تعدادی بالای ۱۰ هزار مسلمان بومی در انگلیس زندگی می‌کنند که اصالتا بریتانیایی هستند و در خانواده مسلمان زاده شده‌اند.
ادیان مختلف در کشور بریتانیا، آزادی عمل دارند. به علاوه، روحیات انگلیسی‌ها در برابر مهاجران و اقوام دیگر، در مقایسه با سایر اروپایی‌ها، هموارتر و پذیراتر است. به همین دلیل مسلمانان با آزادی عمل کافی در این کشور می‌توانند همانند طرفداران دیگر ادیان و مذاهب به انجام اعمال عبادی خود بپردازند. [۴]
جمعیت مسلمان این کشور بین ۱.۸ تا ۲.۲ میلیون نفر برآورد می‌شود که نزدیک به یک میلیون نفر آنان در لندن و حومه آن زندگی می‌کنند. شیعیان بریتانیا نسبت به سنی‌ها در اقلیت‌اند، و حدود ۲۰۰ هزار نفر تخمین زده می‌شوند. بیشترین تجمع آنان در لندن، بیرمنگهام و منچستر بوده و از ملیت‌های ایرانی، عراقی، پاکستانی، هندی، لبنانی و به طور اندک و پراکنده از سایر کشورها هستند.
اولین نماینده مسلمان مجلس عوام
اولین نماینده مسلمان در انتخابات سراسری مجلس عوام در ماه مه ۱۹۹۷، پیروز شد و میلیونر بریتانیایی آسیایی الاصل، محمد سروار، از طرف حزب کارگر در منطقه گلاسکو اسکاتلند وارد مجلس شد. سروار که ثروتش به ده‌ها میلیون پوند می‌رسید، اولین مسلمانی بود که به نامزدی یک حزب سیاسی بریتانیا در مجلس عوام می‌رسید.
مسلمانان در مجلس لردها
طی سال گذشته، اما اولین لردهای مسلمان به مجلس اعیان راه یافتند. در حال حاضر، تعداد لردهای مسلمان به ۴ نفر می‌رسد. به رغم تمام دشواری‌ها، این که در سال‌های اخیر، بالاخره مسلمانان نیز توانستند وارد مجلس اعیان انگلستان شوند، اتفاق مهمی برای مسلمین این کشور است. در حال حاضر شمار لردهای مسلمان مجلس اعیان چهار نفر است. علاوه بر این چهار نفر، صادق خان شهردار لندن و پولا اودین اولین زن مسلمان که وارد مجلس انگلیس شده از مهمترین چهره‌های مسلمان در دولت انگلستان هستند.
نشان دیگر پیشرفت، افزایش شمار میلیونرهای مسلمان است. در سال ۲۰۰۸ یک نشریه اقتصادی در گزارشی جنجالی عنوان کرد که بیش از ده هزار میلیونر مسلمان در انگلیس وجود دارد؛ که این آمار این اقلیت مذهبی را دارای آینده‌ای درخشان در این کشور می‌کند. به خصوص که در لندن سیزده هزار و چهارصد کسب و کار ویژه مسلمانان نیز وجود دارد که برای بیش از هفتاد هزار نفر کار ایجاد کرده.
مسلمانان به دنبال عضویت در مجلس اعیان
احمد یرسی، سردبیر مسلم نیوز که در لندن به زبان انگلیسی منتشر می‌شود، می‌گوید: "علی‌رغم دستاوردهایی که مسلمانان بدست آورده‌اند، آنها به فکر تحقق هرچه بیشتر اهداف هستند تا در خور و شایسه جالیه باشد." یرسی اضافه می‌کند: "تاکنون مسلمانی، به حکم ارائه خدمات به جامعه، به عضویت مجلس اعیان دست نیافته است، در حالی که در میان مسلمانان، چهره‌هایی هستند که استحقاق این تجلیلها را دارند، اما این امر، از اهمیت دستیابی مسلمانان به مجلس اعیان نمی‌کاهد، هرچند برپایه و اساس حزبی باشد."
انتخاب نام محمد برای نوزادان
در سال ۲۰۱۵ در انگلیس یکی از نام‌هایی که بیش از هر نام دیگری روی کودکان تازه متولد شده گذاشته شد، محمد بود؛ که با املاهای متفاوت درصد قابل توجهی از نام‌گذاری‌ها را به خود اختصاص داده بود. دفتر آمار ملی انگلیس عنوان کرده که محمد دوازدهمین نام پرتکرار در انگلستان در سال ۲۰۱۵ بوده. با این حال اگر املاهای متعدد آن را چون محمد، موحمد، محمت و… در نظر آوریم، این نام در رتبه چهارم قرار نمی‌گیرد که با توجه به اقلیت بودن مسلمین در این کشور شگفت‌انگیز است.