یهودا گرامی
یهودا گرامی، خاخام اعظم ایران، ایشان پس از ماشالله گلستانی‌نژاد درسال ۲۰۱۱ م، رهبر معنوی جامعۀ یهودی ایران شد. او همواره ابراز می‌کند که یهودیان ایران در آزادی کامل هستند و اجازه دارند که تلمود و تورات را بیاموزند. وی ابراز کرده که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت اسرائیل و یهودیانی که در آنجا ساکنند، نمایندۀ یهودیان دنیا نیستند.
| یهودا گرامی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | یهودا گرامی |
| نام‌های دیگر | خاخام اعظم گرامی، ربی گرامی، حاخام یهودا گرامی |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | ایران، تهران |
| دین | یهودی |
| فعالیت‌ها |
|
زندگی‌نامه
ربی گرامی در تهران در یک خانوادۀ یهودی سنتی و مذهبی به دنیا آمد. پدر او شلومو گرامی جراح در مراکز پزشکی تهران و همچنین در بیمارستان یهودی دکتر سپیر بود. او به مدرسه مذهبی یهودی رفت و در مطالعه تلمود[۱] تبحر یافت. در ۱۵ سالگی از طریق ترکیه به اسرائیل رفت و یک‌سال در یشیوای آترت تحت نظر ربی باروخ مردخای ازراخی در اورشلیم درس خواند. او سپس به ایران بازگشت و بعد از یک‌سال به یشیوای نیر یسرائیل در بالتیمور مریلند در ایالات متحده رفت و در آنجا به درجۀ حاخامی تحت نظر ربی موشه هاینمن رسید.
دریافت درجۀ حاخامی
او در ۲۵ سالگی به ایران بازگشت و با همسرش زیپورا که از یهودیان ایران بود ازدواج کرد. او بعد از ازدواج به تدریس تورات و مسائل شرعی یهودیان ایران نظیر میکوه[۲] و گوشت کوشر[۳] مشغول شد. او سپس به‌عنوان «حاخام اعظم ایران»[۴] انتخاب شد و دولت ایران او را به‌عنوان رهبر جامعۀ یهودیان ایران می‌شناسد. ربی گرامی عضو جامعۀ ربی‌های کشورهای اسلامی است.
یهودیان ایران در آزادی کامل
ایشان به زبان فارسی و عبری مسلط است؛ لیکن با وجود تسلط به زبان عبری با رسانه‌های اسرائیل به زبان عبری مصاحبه نمی‌کند؛ دلیلش این است که بتواند رابطۀ خوب خود را با دولت ایران حفظ کند. او معمولاً بیان می‌کند که یهودیان ایران در آزادی کامل هستند و اجازه دارند که تلمود و تورات را بیاموزند و دارای یشیوا و مدارس خاص خود هستند. او معمولاً در مصاحبه‌ها از کشور اسرائیل انتقاد کرده و جنبش صهیونیسم را بر خلاف تورات می‌خواند.
دیدار از خانوادۀ قاسم سلیمانی
بعد از ترور شهید قاسم سلیمانی، ربی گرامی به همراه جمعی از رهبران جامعۀ یهودی ایران از جمله حاخام یونس حمامی لاله زار از خانوادۀ او دیدن و دلجویی کرد.
دستور تعطیلی کنیسه‌ها
بعد از شیوع کرونا در ایران در سال ۱۳۹۸ ش، حاخام گرامی دستور تعطیل شدن تمامی کنیسه‌ها را داد.
سفرها
ربی گرامی در سال ۲۰۲۱ م، در اولین اجلاس سران اتحاد حاخام‌ها در دولت اسلامی در استانبول ترکیه شرکت کرد. در نوامبر سال ۲۰۲۱ م، وی در ایالات متحده با سران جامعۀ یهودی این کشور دیدار کرد. در این دیدارها او بیان کرد که به دلیل ترس از به خطر افتادن زندگی جامعۀ یهودی در ایران به دیدار خانوادۀ شهید قاسم سلیمانی رفته است. بسیاری سران جامعه یهودی در ایالات متحده از وی به خاطر این رفتار انتقاد کردند.
دیدگاه‌ها
- خاخام گرامی در مصاحبه‌هایی که با رسانه‌های ایران انجام داده به دولت اسرائیل حمله کرده و گفته است: «شما صهیونیست‌ها نمایندۀ یهودیت یا قوم یهود نیستید، شما فقط نمایندۀ یک ایده از یک جنبش سیاسی هستید که ایده‌ها و ارزش‌های آن در تضاد با عقاید و ارزش‌های تورات و دین یهود است»[۵].
- او در مصاحبۀ دیگری چنین بیان کرده: «دولت اسرائیل به امور یهودیان اهمیتی نمی‌دهد، همۀ آنچه دولت اسرائیل به مردم مذهبی می‌دهد در قالب معاملات سیاسی است تا دلسوزی مذهبی. رژیم اسرئیل سیاسی است و مذهبی نیست و هر ساله رژه‌های افتخار (همجنس‌گرایان) در اسرائیل برپا می‌شود و نه تنها هیچ کس به آنها اعتراض نمی‌کند، بلکه خود دولت به آنها بودجه داده و آنها را تشویق و حمایت می‌کند».
- وی دربارۀ حضور در خانۀ سپهبد قاسم سلیمانی گفته: «نمایندگان تمامی مذاهب ایران، از جمله مسیحیان، در آن دیدار حضور داشتند تا تاکید کنند که مسأله، جنگ بین مذاهب مختلف نیست و شهید سلیمانی یک قهرمان ملی است که داعش را در سوریه شکست داده و این مسأله برای مردم ایران خیلی مهم است».
در نگاه دیگران
آلبرت بازال یکی از فعالان اصلی کنیسه مرکزی یهودیان ایرانی در آمریکا دربارۀ سفر خاخام گرامی به آمریکا چنین می‌گوید: «حکومت ایران از او برای تبلیغات استفاده می‌کند. نباید او را به کنیسۀ ما راه می‌دادند، او با این افکارش باید به مسجد برود چرا به کنیسۀ ما بیاید!؟». او در ادامه مدعی شد: «جامعۀ یهودیان ایرانی در آمریکا به دلیل دعوت او به کنیسه دو دسته شده و او چیزی برای گفتن به ما ندارد که ما از آن بی‌اطلاع باشیم»[۶].
خاخام مندی چیتریک، رئیس ائتلاف خاخام‌ها در کشورهای اسلامی گفت: « خاخام گرامی نه از سیاست صحبت می‌کند و نه با آن سر و کار دارد ... هدف او مانند بسیاری از خاخام‌ها تقویت جامعۀ خود است». او افزود: « از دید من فضای دیدار او با اعضای جامعۀ یهودیان ایرانی در آمریکا بسیار صمیمانه و دوستانه بود. من متوجه هیچ هدف تبلیغاتی نشدم برعکس آنچه که حس کردم تلاش خاخام گرامی برای تقویت جامعۀ یهودیان بود»[۷].
فهرست ربی‌ها در ایران
- یدیدیا شوفط، ربی کنیسه کوروش (۱۹۲۲ – ۱۹۸۰)؛
- اورئیل داویدی، ربی کنیسه دروازه دولت (۱۹۸۰ – ۱۹۹۴)؛
- یوسف همدانی کهن، ربی کنیسه یوسف‌آباد (۱۹۹۴ – ۲۰۰۷)؛
- ماشالله گلستانی‌نژاد، ربی کنیسه یوسف‌آباد (۲۰۰۷ – ۲۰۱۱)؛
- یهودا گرامی، ربی کنیسه یوسف‌آباد (۲۰۱۱ – تاکنون).
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ تلمود به‌معنای آموختن، «تلمّذ» -که از آن به‌عنوان «تورات شفاهی» نیز یاد می‌شود- یکی از کتاب‌های اصلی یهودیت ربانی است. نام دیگر آن به‌صورت سنتی، شاس است که مخفف شیشا سداریم به‌معنی «شش دفتر» است. نام تلمود، معمولاً اشاره به «تلمود بابِلی» است، بااینکه تلمود دیگری به نام «تلمود اورشلیمی» وجود دارد که رواج کمتری دارد.
- ↑ میکوه نماد طاهرسازی در آیین یهود بوده و امروزه نماد فساد به‌ویژه در ارتباط خاخام‌های یهودی شده است.
- ↑ کوشر یا کاشر به غذایی گفته می‌شود که در آیین یهودی و بر پایۀ قوانین کشروت، پاک (مشابه اصطلاح اسلامی حلال) به‌شمار می‌آید. بیشتر یهودیانِ معتقد دنباله‌روی این قوانین هستند.
- ↑ حاخام در اصل واژه‌ای عبری و هم‌ریشه با «حکیم» در عربی است و به کسی گفته می‌شود که دانش کاملی از تورات دارد به عبارتی دیگر در دین یهود، حاخام، خاخام یا حاکام یعنی معلم تورات و این واژه اولین‌بار در سنهدرین آورده شده است. تلفظ «خ» به جای «ک» در زبان عبری که از قدیم‌الایام متون مقدسه یهود به این زبان بوده است.
- ↑ مجلۀ «دین و بین‌الملل»؛ شمارۀ ششم، آبان‌ماه 1400.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامۀ عصر ایران.
منابع
- ر. ک: نشریۀ «یهودیان الگمانیر».
- ر. ک: مجلۀ «دین و بین‌الملل».