فرحات عباس
فرحات عباس مکی مبارز الجزایری در مقابل استعمار فرانسه بود.
| فرحات عباس | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | فرحات عباس |
| نام‌های دیگر | فرحات عباس مکی |
| اطلاعات شخصی | |
| روز تولد | ۲۴ اوت، ۱۸۹۹م. |
| محل تولد | الجزایر |
| روز درگذشت | ۲۴ دسامبر، ۱۹۸۵م. |
| محل درگذشت | الجزیره، الجزایر |
| دین | اسلام، اهل‌سنت |
| آثار | مصادرۀ استقلال |
| فعالیت‌ها | رئیس مجلس موسسان ملی الجزایر، جبهه آزادیبخش میهنی |
در 8 می 1945 پس از میلاد، مقامات فرانسوی یکی از فجیع ترین قتل عام خود را در الجزایر مرتکب شدند که طی دو هفته 45000 الجزایری را کشتند و به همان اندازه که تأثیر آن کشتار بر الجزایری‌ها بود، راه را برای الجزایری‌ها هموار کرد و مردم وارد مرحله جدیدی در مبارزات خود برای استقلال کشورشان شدند.
فرحات عباس یکی از نخبگان الجزایری بود که تحت تأثیر این کشتار قرار گرفت و چراکه پیش از این کشتار خواستار ادغام الجزایری‌ها با فرانسوی‌ها بود و منکر وجود یک ملت الجزایری بود، اما دیدن آن فجایع و قتل و عام باعث شد روش مبارزه خود را اصلاح کند و مبارزی برای استقلال الجزایر تبدیل بشود.
تولد
در شهر طاهر از توابع ایالت ججل، کشورالجزیره، در یک خانواده کشاورز که متشکل از 12 نفر بود به دنیا آمد. پدربزرگش که «عباس» نام داشت و یکی از سران مردمی انقلاب اواخر قرن نوزدهم بود.
تحصیلات
در سال 1921 فرحات عباس موفق به اخذ مدرک لیسانس شد، اما برای پیوستن به خدمت سربازی در صفوف ارتش فرانسه در عنابا که سه سال در آنجا ماند، از ادامه تحصیل بازماند و با درجه گروهبانی از ارتش فارغ التحصیل شد.
پس از آن فرحات عباس برای ادامه تحصیل در رشته داروسازی به دانشگاه الجزیره پیوست و در دانشگاه شخصیت جدید فرحات عباس شکل گرفت که معتقد یود فرانسه وطن او است و وطنی به نام الجزایر وجود ندارد.
فرحات عباس اصول اسلامی خود را در دانشگاه رها نکرد و در سال 1924 انجمن دانشجویان مسلمان را در دانشگاه الجزیره تأسیس کرد و هم‌چنین عضویت انجمن دانشجویان شمال آفریقا شد؛ تا به تدریج از یک دانشجوی جدی تبدیل شود.
فعالیت‌های سیاسی
مبارزات فرحات عباس در دهه‌های بیست و سی، قرن گذشته حول محور ایده تساوی حقوق بین اروپایی‌ها و الجزایری‌ها بود و او هم‌چنین از تابعیت الجزایری‌ها دفاع می‌کرد.
به مناسبت صدمین سالگرد اشغال الجزایر، فرحات عباس در سال 1931 کتابی را منتشر کرد که دیدگاه سیاسی او را در مورد تقاضای برابری که اتخاذ کرده بود برجسته می‌کرد، اما مقامات فرانسوی مانع از انتشار این کتاب شدند.
فعالیت سیاسی فرحات عباس با ظهور نهضت ملی مصادف شد و عباس یکی از رهبران آن شد و مسالی الحج شعار استقلال را یدک می‌کشید و شیخ عبدالحمید بن بدیس نماینده انجمن علمای مسلمان این جنبش را بر عهده داشت. شعار اصلاحات، در مورد فرحات عباس، او پرچم برابری را بر دوش داشت، قبل از این‌که اندیشه اش به یک‌پارچگی تبدیل شود.
حامی ادغام و تشکیل فدراسیون الجزایر با فرانسه
سه جریان نهضت ملی الجزایر در قرن نوزدهم متناقض و دارای اهداف متضادی بودند، بنابراین بدیهی بود که درگیری بین این جریان‌ها به ویژه پس از آن که اندیشه‌های فرحات عباس در آن زمان به انکار وجود یک جریان رسید، آشکار بود.
در کنفرانس اسلامی که در سال 1936 تشکیل شد و جریان‌های مختلف جنبش ملی الجزایر از جمله فرحات عباس را گرد هم آورد، او جمله معروف خود را گفت: «در تاریخ تحقیق کردم، از زنده‌ها و مرده‌ها پرسیدم و قبور را زیارت کردم، اما نه. یکی به من درباره این کشور گفت» تا ایده یک ملت الجزایر را انکار کند.
این عبارت رئیس انجمن علمای مسلمان شیخ عبدالحمید بن بدیس را برانگیخت و او در پاسخ به فرحات عباس در مقاله‌ای در روزنامه الشهاب گفت: این امت اسلامی الجزایر فرانسه نیست. نمی‌تواند فرانسه باشد و نمی‌خواهد فرانسه شود.» حتی اگر بخواهد نمی‌تواند فرانسه شود، بلکه ملتی است که از نظر زبان، اخلاق، نژاد و مذهب از فرانسه دور است. ".
فرحات عباس در ادامه قیام خود علیه گرایشات نهضت ملی، حمایت خود را از طرح «بنفشه شکوفه» اعلام کرد که مورد رد اکثر احزاب و شخصیت‌های نهضت ملی قرار گرفت.
این پروژه توسط لئون بلوم، نخست وزیر وقت فرانسه راه اندازی شد. و موریس ویولت که فرماندار کل الجزایر بود، در ازای کنار گذاشتن فرانسه به‌عنوان یک اشغالگر، که همان پیشنهاد فرحات عباس در آن زمان بود، نیاز به اصلاحات در قانون اساسی داشت تا حقوق مساوی بین فرانسوی‌ها و الجزایری‌ها داده شود.
فرحات عباس برای دفاع از عقاید خود حزب «اتحادیه مردمی» را تأسیس کرد، داروخانه خود واقع در استان ستیف را به مقر حزب خود تبدیل کرد و سمینارها و انجمن‌های فکری و سیاسی را برای ترویج ایده‌ها و مطالبات خود برای برابری بین الجزایری‌ها و فرانسوی‌ها برگزار کرد.
جنگیدن برای فرانسه
فرحات عباس برای دفاع از فرانسه در جنگ جهانی دوم داوطلب شد و با چشمان خود شاهد شکست فرانسه بود. با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1939 میلادی و در سن چهل سالگی، فرحات عباس داوطلب شد و در ارتش فرانسه برای دفاع از ملت فرانسه در جنگ علیه نازیسم حاضر شد و قبل از آن در نبردهای دفاع از پاریس شرکت کرده بود. پس از سقوط از ارتش فرانسه از ارتش خارج شد.
فرحات عباس و جنگیدن برای الجزایر
فرحات عباس با ایده‌ای جدید مبارزه خود را برای الجزایر با صدور بیانیه‌ای در خواست راه حلی برای وضعیت الجزایری‌ها آغاز کرد و این بیانیه را "مانیفست مردم الجزایر" نامیدند و آن را به رابرت مورفی، به‌صورت محرمانه سپرد. نماینده رئیس جمهور وقت آمریکا در الجزایر، پس از ورود نیروهای آمریکایی به الجزایر در نوامبر 1942، از متفقین درخواست کرد که پس از جنگ راه حلی برای منطقه بیابند. پس از آن عباس مورد نفرت مقامات فرانسوی قرار گرفت و او را دستگیر کردند و تا دسامبر 1943 زندان بود.
پس از آن فرحات عباس جنبش دوست‌داران بیانیه و آزادی را تأسیس کرد و با آن برای رسیدن به خواسته‌های الجزایری‌ها مبارزه کرد.
قطره‌ای که در جام پر شد
تغییر رادیکال در مواضع فرحات عباس و اکثر نخبگان الجزایر، شوکه کرد. این شوک ناشی از قتل عام 8 مه 1945 بود، زمانی که فرانسوی‌ها ده‌ها هزار الجزایری را کشتند، به‌خصوص که بخش بزرگی از قتل عام‌ها در شهر ستیف اتفاق افتاد که فرحات عباس در آن شهر زندگی می‌کرد.
عباس این کشتارها را محکوم کرد و بخاطر همین کشتارها شروع به فعالیت علیه فرانسه کرد و مجددا زندانی شد. پس از آن دوران زندان، عباس از طریق حزب جدیدی به نام اتحادیه دموکراتیک بیانیه الجزایر به زندگی سیاسی بازگشت و در انتخابات پارلمانی فرانسه شرکت کرد و تعداد کرسی‌های الجزایر را به خود اختصاص داد.
با وقوع انقلاب الجزایر در اول نوامبر 1954 توسط جبهه آزادیبخش ملی، فرحات عباس به حزب انقلاب پیوست و نماینده آن در پاریس شد و هم‌چنین به نام آن با ادگار فور نخست وزیر فرانسه برای تشکیل الجزایر مستقل مذاکره کرد.
فرحات عباس نیز در تمام مدت اقامت خود در فرانسه با پول و دارو به سرمایه‌دار انقلاب تبدیل شد و بیش از یک بار با آبان رمضان - یکی از رهبران انقلاب - در فرانسه و احمد بن بلا - اولین رئیس‌جمهور الجزایر دیدار کرد.
و هنگامی که او تشکیل اولین دولت موقت الجزایر را در تونس اعلام کرد، فرحات عباس اولین رئیس جمهور آن بود، از سپتامبر 1958 تا اوت 1961، قبل از این‌که یوسف بن خدا جانشین او شود.
فرحات عباس بعد از استقلال الجزایر
فرحات عباس پس از استقلال، به عنوان رئیس اولین مجلس الجزایر پس از استقلال انتخاب شد، اما پس از مخالفت با قانون اساسی پیشنهادی جبهه آزادیبخش در آن زمان، در 13 سپتامبر 1963 استعفا داد. مخالفان فرهات عباس به سوی او تیراندازی کردند به‌طوری که رفیق مبارزش احمد بن بلا علیه او روی آورد و او را در جنوب کشور زندانی کرد و تنها در اردیبهشت 65 آزاد شد.
هواری بومدین علیه همراه خود بن بلا روی آورد و رئیس جمهور الجزایر شد و در آنجا فرحات عباس با آن‌چه او "حکومت فردی" در الجزایر می‌خواند مخالفت کرد، بنابراین: در مارس 1976 "بیانیه‌ای خطاب به مردم الجزایر" امضا کرد که در آن شخص بومدین را محکوم کرد.
دومی او را قبل از آزادی در 13 ژوئن 1978 در حصر خانگی قرار داد.
در دوران حکومت الشذلی بن جدید، پس از اعطای مدال مقاومت در اکتبر 1984، احترام به فرحات عباس بازگردانده شد.
فرحات عباس یک سال بعد در سوم آذرماه 1364 درگذشت و در میدان شهدای قبرستان عالیه بزرگان و رزمندگان مقاومت الجزایری به خاک سپرده شد.