حسن السقاف

حسن السقاف یک روحانی اردنی و متخصص حدیث و متخصص در الهیات اسلامی است. او را یکی از بزرگ‌ترین مخالفان سلفی‌گری و تفکر وهابی در شرق عربی می‌دانند. او در نقد میراث ابن تیمیه و پاک سازی حدیث نبوی از احادیث ساختگی و اسرائیلی موسوعه‌ای منظم و آثاری روشن و کتاب‌های فراوانی در این زمینه و شاگردانی از سراسر جهان دارد. [۱] [۲]

حسن السقاف
حسن السقاف.jpg
نام کاملحسن السقاف
اطلاعات شخصی
سال تولد1380 ق، ۱۳۳۹ ش‌، ۱۹۶۱ م
محل تولدعمان، اردن
دیناسلام، اهل سنت
استادان
  • سید عبدالعزیز بن صدیق الغماری
  • سید عبدالحی بن صدیق الغماری
  • شیخ ابوالفیض یاسین فادانی مکی
  • شیخ حبیب الرحمن الاعظمی
آثار
  • صحیح شرح العقیدة الطحاویة
  • الإتقان فی تعقب صریح البیان
  • السلفیة الوهابیة أفکارها الأساسیة و جذورها التاریخیة

نسب

حسن بن علی بن هاشم بن أحمد بن علوی بن أحمد بن عبدالرحمن بن محمد بن عبدالله بن حسین بن عیدروس بن أحمد بن أبی‌بکر باعقیل بن عبدالرحمن بن عمر بن عبدالرحمن بن عقیل بن عبدالرحمن السقاف بن محمد مولی الدویلة بن علی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسی بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد‌الباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن امام علی بن ابی‌طالب و امام علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است.

وی سی و هفتمین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است.

تولد و تربیت

در چهارم شوال 1380 هجری قمری / 1961م در عمان اردن به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی، مقدماتی و متوسطه را در مدرسه علمیه اسلامی خواند، سپس در سال 1978 میلادی به دمشق رفت و در آنجا در درس «عمدة السالک وعدة الناسک» شیخ هاشم المجذوب و «کبری الیقینیات» و«شرح الأربعین النوویة» شیخ محمد سعید رمضان البوطی و درس‌های شیخ حسین خطاب و شیخ أسعدالصاغرجی و اساتید دیگر شرکت جست.

سفرها و زندگی علمی او

وی در اردن نزد برخی از علما مانند شیخ القاضی مطیع الحمامی احکام و ارث و نزد شیخ محمد هلیِّل نحو و شرح الجوهره الباجوری و نزد شیخ احمد الخضری متن الاجرومیه و شرح شیخ احمد زینی دحلان را خواند. سپس عازم مراکش شد و از محدث عبدالله بن صدیق الغمری بهره فراوان برد. او اساتید زیادی دارد که به او اجازاتی داده‌اند، مانند:

  • سید عبدالعزیز بن صدیق الغماری
  • سید عبدالحی بن صدیق الغماری
  • شیخ ابوالفیض یاسین فادانی مکی
  • شیخ حبیب الرحمن الاعظمی

و غیر از ایشان که حدود چهل استاد ذکر شده است.

شرکت در همایش‌های بین‌المللی اسلامی

  • تبادل آراء دروس الحسنیه که همه ساله در ماه رمضان در رباط پادشاهی مراکش برای سال‌های 1419 و 1420 هجری قمری برگزار می‌شود.
  • در سال 1989 میلادی به مالزی دعوت شد تا به سخنرانی و آموزه‌های دینی اسلام بپردازد و مسائل اعتقادی جاری در عرصه جهانی در این عصر را روشن کند.
  • چندین بار توسط محافل دانشجویی در الازهر دعوت شد تا در مورد موضوعات مختلف شریعت، به ویژه مسائل اعتقادی و احادیث سخنرانی کند و به سؤالات پاسخ دهد.
  • در سال 1418 هجری قمری و سال 1419 هجری قمری برای شرکت در برنامه‌های زنده و دریافت پرسش‌ها و پاسخ به آنها در دو موضوع حدیث شریف و تقریب بین مذاهب اسلامی به تلویزیون امارات دعوت شد.
  • در کنفرانسی در سریلانکا شرکت کرد که در آن مسائل صلح و تقریب، دکترین بی طرفی و مشکل افراط گرایان در جهان مورد بحث قرار گرفت.
  • در همایش تقریب مذاهب اسلامی در تهران شرکت کرد و دو بار با فرقه علمای امامیه آشنا شد.
  • برای سخنرانی، آشنایی و دیدار با علمای اباضی به رهبری مفتی احمد الخلیلی از سلطنت عمان دیدن کرد.
  • در کنفرانس تقرب بین مکاتب اسلامی که در اواخر سال 1419 هجری قمری در دمشق برگزار شد شرکت کرد.
  • در گفتگو درباره ابن تیمیه شرکت کرد و از عقاید اشعری دفاع کرد.

اندیشه او

تمرکز بر گسترش ایمان صحیح اسلامی به دور از قیاس و انسان‌گرایی و تطهیر دین اسلام از افسانه‌ها، احادیث ساختگی، نابهنجار و اسرائیلی و تکیه بر استنباط بر شواهد و نه بر مبنای گفته‌های افراد که قابلیت خطا دارند.

فراخوان وحدت اسلامی اولین گام ایجاد روابط حسنه بین مسلمانان است.

کتاب‌های او

حسن السقاف در بررسی انتقادی تطبیقی میان میراث ابن تیمیه و آلبانی از یک سو و داده‌های قرآن و حدیث صحیح پیامبر از سوی دیگر تخصص داشت. کتاب‌های او از هشتاد کتاب فراتر رفت، از جمله:

  • «صحیح شرح العقیدة الطحاویة»
  • «تنقیح الفهوم العالیة بما ثبت وما لم یثبت فی حدیث الجاریة»
  • «الإتقان فی تعقب صریح البیان»
  • «صحیح صفة صیام النبی صلی الله علیه وسلم»
  • «السلفیة الوهابیة أفکارها الأساسیة و جذورها التاریخیة»
  • «البراعة فی کشف معنی "علیکم بالجماعة"»
  • «شرح عمدة السالک وعدة الناسک» علی طریقة المحدثین، شرح فی باب الحج
  • «بهجة الناظر فی التوسل بالنبی الطاهر»
  • «التنکیت علی التوضیح وبیان صحة صلاة التسابیح»
  • «وهم سیء البخت الذی حرم صیام السبت»
  • «ما وقع من الشَّوب فی مسألة تقصیر الثوب»
  • «عقیدة أهل السنة والجماعة»
  • «زهر الریحان فی الردّ علی تحقیق البیان»
  • «تناقضات الألبانی الواضحات»
  • «التندید بمن عدد التوحید»
  • «إرشاد السامع والخطیب إلی سنیّة رفع الیدین فی الدعاء للسمیع المجیب»
  • «احتجاج الخائب بعبارة "من ادّعی الإجماع فهو کاذب"»
  • «إلجام المفتری العنود المتمسلف عمر محمود»
  • «تحذیر العبدالأواه من تحریک الإصبع فی الصلاة»
  • «إرشاد العاثر إلی وضع حدیث "أول ما خلق الله نور نبیک یا جابر"»
  • تعلیقات علی رسالة الإمام الکوثری «اللامذهبیة قنطرة اللادینیة»
  • «التنبیه والرد علی معتقد قدم العالم والحدّ»
  • «شرح سلم التوفیق إلی محبة الله علی التحقیق» شرح فی التوحید والفقه والتصوف
  • «إلقام الحجر للمتطاول علی الأشاعرة من البشر»
  • «الأدلة المقوِّمة لاعوجاجات المجسمة»
  • «الإتحاف بأسانید وشیوخ حسن بن علی السقاف»
  • مجموعة فتاوی ومسائل علمیة وأبیات شعریة علمیة
  • «إعلام المبیح الخائض بتحریم القرآن علی الجنب والحائض»
  • «القول المبتوت فی صحة حدیث صلاة الصبح بالقنوت»
  • «برد الأکباد فی الانتصار للعلامة الصابونی من افتراء متعصبی العباد»
  • «الشهاب الناری المنقض علی عدو المحدث الغماری»
  • «إمعان النظر فی مسألتی المسح علی الخفین والجمع بین الصلاتین فی المطر»
  • تعلیقات علی «دفع شبه التشبیه بأکف التنزیه» لابن الجوزی
  • «قاموس شتائم الألبانی»
  • «البراهین الناسفة للأنوار الکاسفة»
  • شرح «جوهرة التوحید» علی طریقة المحدثین المسمی «عقد الزبرجد النضید فی شرح جوهرة التوحید»
  • «صحیح صفة صلاة النبی صلی الله علیه وسلم»
  • «اللاحق الماحق المنقض علی إیقاف الزاهق»
  • «البشارة والإتحاف بما بین ابن تیمیة والألبانی فی العقیدة من الاختلاف»
  • «الشماطیط فی بیان ما یهذی به الألبانی فی مقدماته من تخبطات وتخلیط»
  • «التحذیرات الهامة من تدلیس وأخطاء الحلبی وخطرها علی العامة»
  • «نغمات الطنبور فیما یکتبه مشهور»

پانویس

  1. The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought نسخة محفوظة 04 مارس 2016 علی موقع وای باک مشین.
  2. "حسن السقاف". goodreads. مؤرشف من الأصل فی 23 فبرایر 2017.