سید احمد خان هندی
{{جعبه اطلاعات شخصیت | عنوان = سید احمد خان | تصویر = | نام = سید احمد خان | نام‌های دیگر = سر سید | سال تولد = ۱۸۱۷ | محل تولد = هند | سال درگذشت = ۱۸۹۸ | تاریخ درگذشت = | محل درگذشت = | استادان = | شاگردان = | دین = اسلام | مذهب = سنی
| آثار =
- ترجمه
- کتاب]] تفسیر القرآن و هو الهدی و الفرقان
| فعالیت‌ها = موسسه هیات انجمن ترجمه | وبگاه = سید احمد خان هندی (۱۸۱۷-۱۸۹۸) دانشمند اصلاح طلب و مفسر مادی گرای هندی بود.
زندگی نامه
وی در سال ۱۸۱۷ میلادی دیده به جهان گشود. تحصیلات خود را از محضر استادان طی نمود و به نوشتن روی آورد. وی با انگلیسی‌های اشغالگر هند ارتباط داشت و در نوشته‌های خود نگاه مادی به دیانت داشته است. او در پنجاه و دو سالگی که دو فرزندش را برای ادامه تحصیلات به انگلستان برد، دیدن ترقیات شگرفت اروپائی‌ها از نزدیک، اندیشه‌اش را در مهم شمردن تعلیم و تربیت به سبک جدید و نو و با الهام از فرهنگ غربی، ریشه‌دارتر کرد [۱] وی بعد از بازگشت، انجمن علمی - ادبی و دانشگاهی به سبک دانشگاه‌های اروپایی در علیگره هند تاسیس کرد که بر محور آن دانشگاه و فارغ التحصیلان آن، گرایش فکری پیشتازی بوجود آمد.
دیدگاه
سید جمال الدین اسدآبادی بزرگترین شخصیت مخالف سید احمد خان است و نگاه مادی او به دین و تفسیر قرآن را مذمت می‌کند. سید جمال الدین در دوران اقامت خود در هند (۱۲۹۶) با افکار سید احمد خان آشنا شد و دو رساله یکی در رد افکار طبیعت گرای سید احمد خان و دیگری در رد تفسسیر او نوشت و رساله نیچریه سید جمال پاسخی به افکار سید احمد بود [۲]. در خاموش کردن مسالمت آمیز در یک شورش انقلابی که هندیان در طی آن، به جان انگلیسی‌ها افتادند، به نفع انگلیسی‌ها کوشید [۳]. توصیه سیاسی مهم وی برای مسلمانان همین بود که آنها باید با تمسک به ذیل عنایت اسلام، خود یک ملت مستقل و واحدی باشند. اما این تمسک به ذیل اسلام، در عمل، توسل به ذیل عنایت دولت علیه بریتانیا شد. انگلیسی‌ها عنوان پر افتخار سر که در سال ۱۳۰۵ ق/ ۱۸۸۸ م به سیداحمدخان دادند در جهت تحکیم مبانی اسلام و تحقق امت واحده اسلامی بوده باشد.
تأسیس دانشگاه
دانشگاه علگیره هند توسط سید احمد خان تأسیس شده است. وی به تحت تأثیر علوم غربی قرار داشت که نوگرایی علمی بود. او جامعه مسلمانان هند را به فراگیری علوم جدید فرا می‌خواند. با ترویج علوم جدید، انجمن ترجمه را در سال ۱۸۶۳ تأسیس کرد و سپس دانشگاه «علیگیره» در سال ۱۸۷۷ افتتاح کرد [۴]. در این دانشگاه، علوم جدید و علوم اسلامی در کنار هم تدریس می‌شد. به اعتقاد او، عامل اصلی عقب ماندگی مسلمانان، خودداری از فراگیری دانش‌های زمان است.[۵]