محمد ناجی

محمد ناجی معروف به «ابوالیقظان المصری» از فعالان حزب سلفی النور در مصر بود که در آغاز سال 2013 م، وارد سوریه شد. او مدت سه سال به‌عنوان شرعی در «حرکة احرار الشام الاسلامیة» در گردان «مجاهدو أشداء» فعالیت کرد. اما در سال 2016 م، به همراه طلحة المسیر (ابوشعیب المصری) و ابوحمزه الکردی فرماندۀ گردان و تمام اعضای این گردان از «حرکة احرار الشام» خارج شد.

محمد ناجی
نام کامل	محمد ناجی
نام‌های دیگر	ابوالیقظان المصری
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، اهل‌سنت

معرفی

وی یکی از مشهورترین شرعی‌های بخش نظامی در «جبهة تحریر الشام» بود و در خلال جنگ با «احرار الشام» به کشتن اعضای آن گروه با گلوله فتوا داد. او از شرعی‌های سرکشی بود که در سال 2019 م، استعفای خود را از فعالان هیئت تحریر الشام از این گروه شورشی مسلح اعلام کرد. این اقدام او پس از نپذیرفتن ضوابطی بود که از طرف فرماندهی این گروه و مجلس شرعی آن به او اعلام شد.

اعلام جدایی از گروه

در این سال و نیز در سال 2020 کسانی چون طلحة المیسر ملقب به ابوشعیب المصری، جمال زینیة ملقب به ابومالک التلی و ابوالعبد أشداء نیز جدایی خود را از این گروه اعلام کردند. هیئت شرعی تحریر الشام به‌خاطر سرکشی راجع به سیاست‌های این گروه، مبادرت به اخراج ابوشعیب المصری کرد. در این میان، جمال زینیة ملقب به ابومالک التلی در اعتراض به سیاست ممنوعیت نماز در مساجد از طرف تحریر الشام از این گروه خارج شد . با خروج این افراد از هیئت تحریر الشام، نهاد نظارتی این گروه شورشی مسلح بیانیه‌ای مبنی بر ممنوعیت صدور هر گونه فتوایی پیش از تعیین فتوا توسط مجلس عام شرعی صادر کرد.

مهاجرت به سوریه

ابوبکر نقل می‌کند که ابوالیقظان برای نخستین بار در سال 2011 م، وارد سوریه شد و به حلب رفت. وی کوشید که به «احرار الشام» بپیوندد. معروف بود که هر نیرویی به سوریه مهاجرت می‌کرد، می‌خواست که ابتدا به «احرار الشام» بپیوندد؛ زیرا به‌عنوان باسابقه ترین جناح در سوریه شناخته می‌‌شود و با تمام گروه‌های تروریستی در ارتباط بود. «ابوعمیر» ملقب به «ابوخالد السوری» فرماندۀ «احرار الشام» در حلب تأکید کرد که باید با هر نیروی مهاجری مصاحبه کند تا شخصیت و تفکرات وی بررسی شود؛ هویت او احراز گردد و میزان ارتباط او با گروه‌ها و سرویس های اطلاعاتی مختلف موجود در آنجا شناسایی شود.

به گفته ابوبکر، ابوخالد السوری در مورد شخصیت ابوالیقظان المصری مطمئن نبود؛ لذا از او خواست که به میادین نبرد برود تا بدین وسیله از شرّ او خلاصی یابد. وی جای مهاجرانی که برای یاری گروه های تروریستی سوریه آمده بودند را جبهه‌های نبرد می‌دانست و درصدد بود تا با این ترفند، آنها را از پادگان‌های داخلی «احرار الشام» دور نگاه دارد. او چنین استدلال می کرد که مهاجران، شایستگی مدیریت واحدهای اداری یا فرماندهی هیچ‌‌‌‌يک از مناطق آزادشده را ندارند.

فرار به مصر

ابوبکر فاش کرد که ابوالیقظان پس از آن به مصر بازگشت. او با کمک برخی از سرکردگان حزب سلفی «نور» بدون هیچ مزاحمتی به این کشور وارد و از آن خارج شد. وی یک سال کامل در مصر ماند؛ سپس به ترکیه و از آنجا به سوریه بازگشت. ابوبکر می‌گوید: مشخص نیست که چگونه این امکان‌پذير شد و سرکردگان احرار و در رأس آنان «ابوجابر»، «خالد ابی‌‌انس» و «ابوعبدالرحمن الحموی» در جریان این امر قرار گرفتند؛ به‌‌ویژه پس از آنکه سرکردگان «احرار الشام» در سال 2014 ترور شدند و به نقش ابوالیقظان در این عملیات اشاره شد و اینکه همچنان به فعالیت خود با این جنبش در منطقۀ حلب ادامه داد.

اطلاعاتی که «امان» از طریق جهادی‌های سابق به دست آورد، حاکی است که «محمد ناجی» پس از سقوط حکومت اخوان‌‌المسلمین، حدود یک سال در مصر ماند و با شخص دیگری به سوریه بازگشت. او چهره و نام خود را تغییر داد؛ زیرا با شخصیتی که وارد «احرار الشام» شد، باعث گرديد که سرکردگان به رفتار‌‌‌های او مشکوک شوند. او به محض ورود، به پایگاه های جوانان وارد شد و بسیاری از گفت‌وگوها را مدیریت کرد تا بسیاری از جوانان به او نزديک شوند؛ زیرا در رفتار با دیگران، شخصیت گفت‌وگومحور و ثابتی داشت و سرکردگان داعش نیز برای نفوذ در میان جوانان از این شیوه بهره می‌بردند.

ابوبکر می‌گويد: محمد ناجی معروف به ابوالیقظان المصری، «افتادگی کرد، تا به مکنت رسید». او در اینجا به محبوبیت زیادی دست یافت؛ به‌‌طوری که اگر سرکردگان «احرار الشام» که او را تکفیری می‌خوانند، علیه او تصمیماتی بگيرند، او در مصونیت خواهد بود و جوانان پس از آن، با سرکردگان خود در جنبش به مقابله برمی‌‌خیزند.

از این زمان بود که ابوالیقظان چهرۀ واقعی خود را نشان داد و تفکرات داعش و تکفیری را در پادگان‌های وابسته به جناح‌های «احرار الشام» سوریه تبليغ می‌کرد. در نتيجه، دسته بندی‌هایی میان آنان صورت گرفت.

ابوالیقظان المصری در جهت ترویج دشمنی و اختلاف میان جناح‌ها علیه یکدیگر به فعالیت پرداخت و آنان را به خیانت و مزدوری برای یکدیگر واداشت.

ابوبکر سخن خود را با این جملات به پایان می‌رساند که بیشتر تکفیری‌ها مانند جولانی به توصیه ابوبکر البغدادی، از عراق به سوریه آمدند و برای این‌که بر فعالیت تکفیری خود سرپوش بگذارند، اعلام کردند که میان آنان و البغدادی اختلافات عميقی ايجاد شده است و از روی کار آمدن خلافت خودخوانده خویش خبر دادند.

درگذشت

ابوالیقظان المصری مسئول اطلاعاتی شرعی گروه تروریستی تحریرالشام (جبهه النصره سابق) در حومه ادلب به هلاکت رسید. به گزارش ایرنا، رسانه های وابسته به تروریست ها روز شنبه اعلام کردند که المصری مسئول اطلاعاتی گروه تروریستی جبهه النصره در منطقه جبل الزاویه در اطراف ادلب توسط افراد ناشناس کشته شد. استان و شهر ادلب در شمال غرب سوریه هم مرز با ترکیه بعد از خروج ساکنان شهرک‌های فوعه و کفریا اکنون به صورت کامل در اشغال تروریست ها درآمده است. استان ادلب در شمال غرب سوریه با انتقال تروریست های سایر مناطق این کشور، اکنون به یک جامعه نامتجانس از هم گسیخته تبدیل شده است؛ گروه های تروریستی طی دو سال گذشته با شکست از نیروهای مقاومت اسلامی و ارتش سوریه در جبهه های مختلف این کشور و همچنین بر اساس توافق ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه به استان ادلب منتقل شده اما با توجه به اختلاف های این گروه ها با یکدیگر، آنان در حال تسویه حساب با هم هستند. کشتار، ترور، بمب گذاری، حمله به نشست ها و جلسه های یکدیگر و دوئل از ویژگی های روزانه و عادی مناطق تحت تسلط تروریست ها در شمال سوریه و نزدیک مرزهای ترکیه به ویژه استان ادلب است. سوریه از اسفند ماه 1389 درگیر بحران ناشی از حمایت برخی کشورهای خارجی از تروریست هایی از 120کشور جهان در قالب 100 گروه است.

جستارهای وابسته

• اخوان المسلمین
• سوریه
• داعش
• عراق

منابع

• کتاب جریان‌شناسی سیاسی سوریه نوشتۀ ذبیح‌الله نعیمیان.