پیش‌نویس:کشف‌ الاسرار النورانیه (کتاب)

کشف الاسرار النورانیه
نامکشف الاسرا النورانیه
پدیدآورانمحمد بن احمد اسکندرانی
زبانعربی
زبان اصلیعربی
تعداد صفحه3 جلد
موضوعتفسیر علمی قرآن

كشف الأسرار النورانية القرآنيه، با نام کامل «كشف الأسرار النورانيه القرآنيه في ما يتعلق بالأجرام السماويه و الأرضيه و الحيوانات و النباتات و الجواهر المعدنيه»، نوعی تفسیر موضوعی قرآن به زبان عربی است که توسط محمد بن احمد اسکندرانی دمشقی در سه جلد با انگیزه اثبات همبستگی بین علم و دین، عقل و وحی و دفع شبهات بیگانگان علیه دین و قرآن و با هدف استخراج موضوعات مرتبط با اجرام آسمانی و زمینی، خلقت حیوانات و گیاهان و جواهر معدنی از آیات قرآن، تألیف شده است.

مؤّلف کتاب

محمد بن احمد اسکندرانی (م 1306 ق) بر مذهب سنی اشعری، پزشک عمومی نیروی دریایی مصر تا سال 1256بود و سپس در دمشق عهده‌دار مسئولیّت پزشکان ارتش شد و بعد از آن نیز از طرف حکومت وقت مصر طبابت می‌کرد. برخی از آثار ایشان عبارتند از: البراهین البینات فی بیان حقایق الحیوانات، تبیان الاسرار الربانیه بالنباتات و المعادن و الخواص الحیوانیه و كشف الأسرار النورانية القرآنية في ما يتعلق بالأجرام السماوية و الأرضية و الحيوانات و النباتات و الجواهر المعدنية[۱].

ساختار کتاب

این کتاب شامل یک مقدمه و سه باب است که مؤلف آن در مقدمه در مورد سنگ‌های زغال سنگ و موارد مرتبط با آن، در باب اوّل درباره موضوعات مربوط به حیات و آفرینش حیوانات، در باب دوّم در خصوص مباحث مربوط به اجرام آسمانی و زمینی و در باب سوّم درباره مسائل مربوط به بیان اسرار گیاهان و معادن، بحث کرده است[۲].

محتوای کتاب

نویسنده کتاب در مقدمه، انگیزه خود را از نوشتن این کتاب، چنین بیان می‌کند که در سال 1290 در محفلی در جمع پزشکان مسیحی بودم و آنان پرسشی را با این عنوان که آیا در عهدین (تورات و انجیل) به چگونگی پیدایش سنگ های زغال اشاره‌ای شده یا نه، طرح کرده و پس از سوال و جواب‌هایی گفتند که در تورات و انجیل هیچ اشاره ای به این موضوع نشده است. و سپس از من سوال کردند که آیا در آیات قرآن اشاره ای به این بحث شده؟، و اگر اشاره شده در کدام آیه است، أمّا اگر اشاره ای نشده چرا خداوند در قرآن می‌فرماید: ﴿... ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْ‏ءٍ ...﴾[۳]؛...ما در آن كتاب چيزى را فروگذار نكرده‌‏ايم.... اسکندارانی می‌نویسد در پاسخ به این سوال کتاب‌های مختلف تفسیری و طبی و سخنان دانشمندان را مورد مطالعه قرار دادم و پس از اطلاع و وقوف بر حقیقت شکل گیری زغال سنگ، انگیزه مضاعفی پیدا کردم تا در خصوص چگونگی شکل گیری حیوانات، نباتات اجرام آسمانی و زمینی و جواهر معدنی از آیات قرآن مطالبی را کشف کنم که این امر موجب شد کتابی را در سه باب تالیف کردم[۴].

از این‌رو، می توان ادّعا کرد که اسکندرانی، با انگیزه اثبات همبستگی بین علم و دین، عقل و وحی و دفع شبهات بیگانگان علیه دین و قرآن و با هدف استخراج موضوعات مرتبط با اجرام آسمانی و زمینی، خلقت حیوانات و گیاهان و جواهر معدنی از آیات قرآن، این کتاب را تألیف کرده است.

پانویس

  1. رفیعی، ناصر، سیر تدوین و تطور تفسیر علمی قرآن، صص 149-148.
  2. اسکندرانی، محمد بن احمد، کشف الأسرار النورانية القرآنيه، ج1، صص 7، 15 و 305؛ ج2، ص 117.
  3. انعام: 38.
  4. اسکندرانی، محمد بن احمد، کشف الأسرار النورانيه القرآنيه، ج1، ص4

منابع

  • قرآن كريم.
  • اسکندارنی، محمد بن احمد، کشف الأسرار النورانیه القرآنیه، تحقیق احمد فرید مزیدی، چاپ اوّل، دار الكتب العليمه، بيروت، 2010م.
  • رفیعی محمدی، ناصر، سیر تدوین و تطور تفسیر علمی قرآن، چاپ اوّل، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، قم، 1386ش.