جمال عبدالناصر

جمال عبدالنّاصر حسین (عربی: جمال عبد الناصر حسين‎؛ ۱۵ ژانویهٔ ۱۹۱۸ – ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰) دومین رئیس‌جمهور مصر بود که از ۱۹۵۶ تا هنگام مرگ، چهارده سال قدرت را در دست داشت. او رهبر انقلاب ۱۹۵۲ مصر بود که منجر به سرنگونی پادشاهی خاندان محمد علی شد.

جمال عبدالناصر
نام جمال عبداناصر حسین
نام پدر ناصر حسین
متولد ۱۹۱۸
محل تولد اسکندریهٔ مصر

او در دهه ۱۹۵۰ در مصر به قدرت رسید و نقشی مهم در حیات سیاسی و اقتصادی مردم این کشور بازی کرد. وی مشکلات جهان عرب را نتیجه مداخله نیروهای استعمار و در صدر آنها انگلستان و نیز روحیه سازشکارانه مقامات عربی و وجود نفاق میان آنان و ادامه نظام ارباب و رعیتی و ناآگاهی و عقب‌ماندگی عمومی مردم منطقه می‌دانست و با ارائه یک ایدئولوژی که ترکیبی از سوسیالیسم معتدل و وفاداری ملی و وحدت عربی بود به سلطنت و نفوذ انگلستان در مصر پایان داد، آبراه سوئز و بسیاری از موسسات مصر را ملی کرد و مالکیت اراضی کشاورزی را محدود ساخت،پس از ملی کردن کانال سوئز و پیروزی سیاسی ناصر در بحران سوئز محبوبیت او هم در مصر و هم در جهان عرب، به‌طور چشمگیری افزایش پیدا کرد. در سایه این پیروزی و محبوبیت، درخواست‌ها برای یکپارچگی عربی تحت رهبری او افزایش یافت که منجر به ایجاد جمهوری متحده عربی (۱۹۵۸–۱۹۶۱) از اتحاد میان مصر و سوریه گردید با سوریه جمهوری متحد عرب را به وجود آورد، به پیروزی کودتای ضد سلطنت در عراق[۱] کمک کرد، به مبارزه بی امان با نظام موروثی در یمن ادامه داد، سد اسوان را در مصر بدون کمک غرب ساخت.

ناصر در سال ۱۹۵۴، هنگامی که ترور او به دست یکی از اعضای اخوان‌المسلمین به سرانجام نرسید، به این سازمان یورش برد. وی، اولین رئیس‌جمهور مصر، محمد نجیب، را در حبس خانگی قرار داد و خود به جای او نشست. او در همه‌پرسی ۲۳ ژوئن ۱۹۵۶، رسماً رئیس‌جمهور شد.

همسر ایرانی جمال عبدالناصر

تحیه محمدکاظم (زاده ۱ مارس ۱۹۲۰ – درگذشته ۲۵ مارس ۱۹۹۲) همسر رئیس‌جمهور مصر، جمال عبدالناصر بود و تبار ایرانی داشت و پدرش، کاظم رشتی یکی از کارمندان ایرانی ساکن در قاهره بود. تحیه از ۲۳ ژوئن ۱۹۵۶ میلادی تا ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰ میلادی، بانوی اول مصر بود که در سال ۱۹۴۴ میلادی با عبدالناصر ازدواج کرد. عبدالناصر، پیش از ازدواج، موافقت پدر خود و رهبر ایرانی‌های مصر را برای این ازدواج دریافت کرد.


مرگ جمال عبدالناصر

هفتم مهرماه سال ۱۳۴۹ (۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰) جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهوری مصر در سن ۵۸ سالگی درگذشت. او یکی از رهبران انقلاب ۱۹۵۲ مصر بود که به فرمانروایی ملک‌فاروق پایان داد. عبدالناصر پس از یک دوره نخست‌وزیری، در همه‌پرسی مردمی، در تاریخ ۲۳ ژوئن ۱۹۵۶ به مقام ریاست‌جمهوری رسید. از جمله اقدامات عبدالناصر ملی کردن کانال سوئز بود. عبدالناصر رئیس‌جمهوری وقت مصر در جولای سال ۱۹۵۶ در میدان شهر اسکندریه اعلام کرد که این کانال بین‌المللی است. قرار بر این شد تا درآمد حاصل از عبور و مرور کشتی‌ها از این کانال صرف ساختن یکی از سدهای بزرگ و نیمه کاره در مصر شود که برای آن قبلا مصر وام‌های زیادی دریافت کرده بود.

  1. ر.ک:مقاله عراق