خالد بن سالم منصوری
خالد بن سالم منصوری ابو‌اسامه خالد بن سالم بن خمیس بن خمیس بن زاید المنصوری، فقیه و استاد رجال و حدیث، از قبیلۀ المناصیر از بحرین و دارای مذهب حنبلی از اهل سنت است.
| خالد بن سالم منصوری | |
|---|---|
 | |
| نام‌های دیگر | ابو اسامه خالد بن سالم بن خمیس بن خمیس بن زاید المنصوری |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1966 م، ۱۳۴۴ ش، ۱۳۸۵ ق |
| محل تولد | بحرین |
| سال درگذشت | 1438 ق، ۱۳۹۵ ش، ۲۰۱۷ م |
| روز درگذشت | 13 رجب |
| دین | اسلام، اهل سنت |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| فعالیت‌ها | فقیه و استاد رجال و حدیث |
زندگی‌نامه
تولد و تربیت
او در حدود سال ۱۹۶۶ در شهر المحرق در محله المریء کشور بحرین به دنیا آمد. در آغاز زندگی شیوه‌ای عادی داشت، تا جایی که علیرغم داشتن هوش بسیار مدرسه مقدماتی را کامل نکرد و به ارتش پیوست. تا اینکه در حدود سال ۱۹۸۴ زندگی او تغییر کرد و به عبادت و علوم اسلامی روی آورد.
تعلیم
اولین استادی که در بحرین از او کسب علم کرد، پدر شیخ محمد سعید الحسینی بود. نزد او تمام قرآن را خواند و حفظ کرد. کتاب «نظم الجزریه» را خواند و بخشی از علم نحو و حدیث را از او آموخت. و پس از یادگیری علم تجوید در همان نوجوانی در مسجد عبدالله بن جبر الدوسری در منطقه القضیبیه منامه شروع به تدریس آن به طلاب مبتدی کرد.
او سفرهای متعدد علمی و غیر علمی انجام داده است. برخی از سفرهایش پیاده بود. او به چند کشور سفر کرد، از جمله: حجاز که مدتی در جده ساکن شد و چند درس در آنجا تدریس کرد. همچنین به مراکش، تونس و لیبی رفت و در آنجا توسط مقامات امنیتی دستگیر شد و تمام وسایلش مصادره شد، از جمله یادداشتی که در آن نکته‌ها و معلومات خود را می‌نوشت. او به مصر، پاکستان، بنگلادش نیز سفر کرد و به سند رفت و با علامه بدیع الدین شاه راشدی سندی ملاقات کرد و نزد وی کتاب «نخبة الفکر فی مصطلح أهل الأثر» نوشتۀ حافظ ابن حجر و بخشی از «صحیح الإمام البخاری» را خواند. همچنین سه بار به یمن رفت که برخی از آنها با پای پیاده بود و در این سفرها اتفاق‌ها و داستان‌های عجیبی برای او رخ داد که برای شاگردانش تعریف می‌کرد.
در سال 1986 میلادی به مکه رفت و در درس‌های شیخ علی بن محمد هندی حنبلی شرکت کرد و مقداری از متن‌های کوچک را نزد او حفظ کرد و سپس به مدینه رفت و در درس‌های شیخ ابوبکر جزایری شرکت جست. از آنجا به یمن رفت تا در درس شیخ محدث مقبل الوادعی حضور یابد. پس از آن به کلاس درس شیخ علامه محمد بن صالح عثیمین رفت و تا 10 سال از شاگردان و همراهان او بود(5 سال متوالی و 5 سال پراکنده) و نزد او فقه و عقاید و نحو و دیگر درس‌ها را خواند.
پس از آن در القصیم نزد شیخ علی الزامل و شیخ عبدالله الفالح که خود از شاگردان علامه عبدالرحمن بن ناصر السعدی بودند رفت و از ایشان کسب علم نمود. تا جایی که در کسب برخی علوم مانند علم نحو و حدیث به درجه نبوغ رسید.
در این بین هر از چند گاهی به بحرین نیز می‌رفت و در مسجد عبدالله بن جبر الدوسری می‌ماند.
صفات اخلاقی
او اهل عمل به سنت، فروتن، آرام، قانع و پرهیزکار، به دور از تزئینات جهان، پرتلاش در کسب دانش و نشر آن، خوش سخن و اهل توجه بود، به گونه‌ای که کسی از سخنانش و درسش خسته نمی‌شد. بر سختی و بیماری بسیار صبور بود.
اساتید
- شیخ محمد سعید الحسینی؛
- شیخ علی بن محمد هندی الحنبلی؛
- شیخ ابوبکر الجزایری؛
- شیخ علامه محمد بن صالح العثیمین؛
- شیخ علی الزامل؛
- شیخ عبدالله الفالح؛
- شیخ عبدالله الجبرین؛
- علامه محدث بدیع‌الدین شاه الراشدی سندی؛
- شاگردش محمد حیات الاشهری؛
- شیخ احمد جابر جبران الضحوی التهامی المکی؛
- شیخ مقبل بن هادی وداعی؛
- علامة محدث عبد‌العزیز الأعظمی العمری؛
- شیخ عبد‌القیوم الرحمانی البستوی؛
- شیخ أبو الحسن عبیدالله الرحمانی المبارکفوری؛
- شیخ علامة فقیه عبدالله بن عقیل شیخ حنابلة در الریاض؛
- شیخ عبید الله الأشرفی؛
- شیخ محقق صبحی بن جاسم السامرائی؛
- شیخ محمد إسرائیل الندوی.
بازگشت او به بحرین
او به بحرین برگشت و در تعدادی از مساجد از جمله مسجد امام نافع المدنی برای حدود یک سال و مسجد المهاجرین ساکن شد. در سال 1994 میلادی موذن مسجد فاطمه بود و طلاب علم گرد او جمع شدند.
تدریس
او درس‌هایی در مسجد امام نافع المدنی شهر حمد و درس‌هایی در مسجد شیخان فارسی در الرفاع و دیگر مساجد و موسسات در علوم مختلف داشت. درس‌های او عبارت بودند از: تفسیر (سورۀ بقره و جزء عم)، عقاید (کتاب التوحید)، اصول (تسهیل الطرقات فی شرح نظم الورقات للعمریطی)، فقه (العمدة لابن قدامة، ومنهج السالكين وتوضيح الفقه في الدين)، حدیث (شرح منظومة البيقوني في المصطلح الحديث، وأجزاء من صحيح البخاري ولم يكمل، وكتاب الحج من صحيح الإمام مسلم، والأربعين النووية، وأبوابا من سبل السلام، وشرح حديث جابر في صفة الحج) و نحو (شرح التحفة السنية في شرح الآجرومية، والمتممة، وملحة الأعراب، وقطر الندی، و کتاب‌های دیگر)
شاگردان
طلاب زیادی از جای جای بحرین گرد او جمع شدند و از او بهره بردند. از جمله ایشان:
- شیخ خطاب البنخلیل؛
- جمال بوزبون؛
- نایب عبدالحلیم مراد؛
- صالح الانصاری؛
- ابراهیم الدوسری؛
- د. حبیب الناملیتی.
وفات
وی در روز دوشنبه 13 رجب سال 1438 هجری قمری مصادف با 10 آوریل 2017 درگذشت. پس از نماز مغرب در قبرستان الحنینیه در الرفاع بر او نماز خواندند و او را دفن کردند.
منابع
- صحيفة الأيام البحرينية العدد 10232 "من المحبرة إلی المقبرة.. مسيرة عالم من علماء البحرين"، مؤرشف من الأصل في 10 يناير 2019، اطلع عليه بتاريخ 30 يوليو 2017.