سازمان کنگره جهانی اویغور (مقاله)
سازمان «کنگره جهانی اویغور» به ظاهر سازمانی مدعی حقوق بشر است. اما از زمان تاسیس تحت حمایت مالی از سوی «بنیاد اعانه ملی برای دموکراسی» آمریکا قرار داشته و به فعالیت‌های تجزیه‌طلبانه علیه چین پرداخته است.
وب‌سایت تحلیلی "گری زون" آمریکا در مقاله‌ای تحت عنوان «نگاهی به درون کنگره جهانی اویغور: یک سازمان راستگرای تحت حمایت مالی آمریکا در پی سرنگونی رژیم چین»، به افشاگری چهره واقعی این سازمان پرداخته و نوشته است: سازمان «کنگره جهانی اویغور» به ظاهر سازمانی مدعی حقوق بشر است اما از زمان تاسیس تحت حمایت مالی از سوی «بنیاد اعانه ملی برای دموکراسی (NED)» آمریکا قرار داشته و به فعالیت‌های تجزیه‌طلبانه علیه چین پرداخته است.
طبق این مقاله، سازمان «کنگره جهانی اویغور» مستقر در مونیخ آلمان در بیش از 18 کشور و منطقه جهانی 33 شعبه دارد و نهاد اصلی واشنگتن برای اعمال سیاست «جنگ سرد جدید» علیه چین به شمار می‌رود.
بنیاد آمریکایی «اعانه ملی برای دموکراسی» سالانه میلیون‌ها دلار پول مالیات دهندگان آمریکایی را به عنوان کمک مالی به گروه‌های مخالف، سازمان‌های «مردمی» و رسانه‌ها در کشورهایی که واشنگتن قصد سرنگونی آنها را دارد، توزیع می‌کند و در مورد گروهک «کنگره ملی اویغور» نیز، این بنیاد از سال 2016 به این سو 1 میلیون و 284 هزار دلار کمک مالی به این گروهک و میلیون‌ها دلار دیگر به سازمان‌های وابسته به آن، «اعانه» کرده است. این سازمان‌های ضدچینی نیز برای تسهیل تبلیغات سیاه‌نمایانه ضد چینی و تولید و پخش شایعات درباره شین جیانگ (سین کیانگ)، با به اصطلاح «رسانه‌هایی» مانند «رادیو آسیای آزاد»، دست به دست می‌دهند.
در این مقاله به روشنی عنوان شده است: تقریبا همه گزارش‌های کذب اخیر رسانه‌های غربی درباره شین جیانگ به دست نیروهای راستگرای تجزیه‌طلب که یا کمک مالی یا تمریناتی از دولت آمریکا دریافت می‌کنند، تولید و پخش شده است. در واقع، بسیاری اعضای گروهک «کنگره ملی اویغور» مدیر بلندپایه رسانه «رادیو آسیای آزاد» بوده‌اند. مثلا عمر قنات (Omer Kanat) رئیس شورای اجرایی «کنگره جهانی اویغور» در برهه 1999-2009 ویراستار ارشد «رادیو آسیای آزاد» بوده؛ روشن عباس (Rushan Abbas) رهبر «پروژه حقوق بشر اویغور» نخستین خبرنگار اویغور «رادیو آسیای آزاد» در سال 1998 بوده در حالی که این «رادیو» نیز با حمایت مالی کنگره آمریکا در همان سال ایجاد شد. او در سال 1989 برای تحصیل دانشگاهی به آمریکا رفته و با یک آمریکایی ترک تبار ازدواج کرده و سپس به استخدام آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در آمده است.
بر اساس این مقاله، گروهک «کنگره جهانی اویغور» خود را «صلح‌آمیز و غیرخشونت‌آمیز» معرفی می‌کند اما خودش و شعبه‌هایش همیشه با سازمان راستگرای «گرگهای خاکستری» ترکیه در ارتباط بوده است. همچنین با کمک و همکاری همین سازمان «گرگهای خاکستری»، سازمان تجزیه‌طلب دیگر شین جیانگ موسوم به «ترکستان شرقی» در سال 2015 راهپیمایی‌های ضد چینی در آنکارا و استانبول تشکیل داد و اعضای آن حتی در جلوی دروازه کاخ طوپقاپی به گروهی از گردشگران کره‌ای حمله کردند. در همان سال، «گرگهای خاکستری» و «ترکستان شرقی» مشترکا یکی از اماکن دینی تایلند را هدف حمله انفجاری قرار دادند و بیش از 20 نفر را کشتند.
گروهک «کنگره جهانی اویغور» همچنین از دولت ترکیه می‌خواهد اقدامات مداخله جویانه‌ای علیه چین در پیش بگیرد و حتی نسبت به جنگ افروزی علیه چین هشدار می‌دهد.
وانگ جیانگ کارشناس مساله تروریسم فرهنگستان علوم اجتماعی چین معتقد است که از سال 2018 دور دیگری از شایعه سازی پیرامون مراکز آموزش حرفه‌ای شین جیانگ شروع شده و اوج گرفته است. همزمان، فعالیت‌های گروهک «کنگره جهانی اویغور» در کشورها نیز به سرعت افزایش یافته است. این گروهک اصلاً به حقوق بشر و توسعه مردم اویغور در شین جیانگ اهمیتی نمی‌دهد و فقط از حقوق بشر استفاده ابزاری می‌کند و ترجیح می‌دهد خود را به عنوان ابزاری سیاسی در اختیار آمریکا و استفاده آن کشور قرار دهد. خبرگزاری تسنیم