گیوم دی، اسلام‌پژوه و قرآن‌پژوه دانشگاه آزاد بروکسل و دارای کرسی استادی اسلام (تاریخ، فرهنگ و جوامع اسلامی) و از بنیان‌گذاران و مدیران مطالعات اسلامی در این دانشگاه است که مطالعات و تحقیقاتش عمدتا متمرکز در مباحث قرآنی از جمله تاریخ قرآن و نسخ قرآنی، تاریخ اسلام، مطالعات تطبیقی بین ادیان است.

گیوم دی
گیوم دی.png
اطلاعات شخصی
سال تولد1974 م، ۱۳۵۲ ش‌، ۱۳۹۳ ق
محل تولدفرانسه
فعالیت‌هاقرآن‌پژوهی، اسلام‌پژوهی و مطالعات تطبیقی بین ادیان

آثار

گیوم دی آثار متعددی را در خصوص قرآن، تاریخ قرآن، نسخ قرآنی، گاهشماری قرآن، تاریخ اسلام، مطالعات تطبیقی بین ادیان تالیف کرده است. همنچین وی به جمع آوری مجموعه مقالات همایش‌های متعدد در موضوعات اسلامی و تطبیقی ادیان نیز پرداخته است. برخی از این آثار عبارتند از:

دیدگاه‌هایی در مورد تاریخ کارائیسم

کارائیسم یک جنبش مذهبی یهودی است که در قرن نهم در عراق و فلسطین در مخالفت با یهودیت خاخام و مفهوم تورات شفاهی ظاهر شد. این جریان مهم یهودیت قرون وسطی که در جهان بیزانس و بعدها در عصر مدرن، در جهان عثمانی، کریمه و اروپای شرقی نیز وجود دارد، نمونه قابل توجهی از پیچیدگی و تنوع یهودیت است.

قرآنِ مورخان

این کتاب با مشارکت سی تن از پژوهشگران تاریخ ادیان به سرپرستی محمدعلی امیرمعزی و گیوم دی نوشته شده است. و محتوای آن شامل موارد زیر است: مجلد اول به چگونگی پیدایش قرآن و بررسی محتوای آن اختصاص دارد. در این مجلد همچنین مطالعاتی پیرامون بافت و پیدایش قرآن کریم ارائه شده که مشتمل بر 20 پژوهش تاریخی است. مجلد دوم و سوم به تفسیر و تحلیل 114 سوره قرآن پرداخته است و به عنوان طولانی‌ترین بخش این مجموعه (تقریباً 2400 صفحه کاغذی) تفسیری پیوسته از سوره‌های قرآن کریم ارائه می‌کند که برخی از آن‌ها بسیار کوتاه و برخی دیگر طولانی‌تر هستند. مجلد چهارم، کتاب‌شناسی مطالعات قرآنی را عرضه می‌کند و بر اساس نظر سرپرستان علمی، این جلد به «تهیۀ فهرستی تا حد امکان جامع» از مطالعات علمی (مقالات، کتاب‌ها و فعالیت‌های جمعی) اختصاص دارد که برگرفته از محتوا و نظرات محققان این حوزه از قرن نوزدهم تا امروز است و به صورت برخط به روزرسانی می‌شود.

مسیحیت یهودی و خاستگاه اسلام

این کتاب، مجموعه مقالات کنفرانسی دو روزه در اکتبر 2015 م، را که در واشنگتن دی سی در موضوع مسأله «مسیحیت یهودی و اسلام اولیه» برگزار شده را گردآوری کرده است. مقالات ارائه شده در این کنفرانس طیف وسیعی از موضوعات را در خصوص ایده‌ها، تفاسیر و درک جدیدی از این سؤال، که مسیحیت یهودی نقشی در شکل گیری اسلام داشته؟، را ارائه می‌دهند.

بدعت ها: ساخت هویت‌های دینی

این کتاب، مجموعه مقالات کنفرانسی با موضوع «بدعت ها: ساخت هویت های دینی» بوده که در سال 2011 م، که توسط دانشگاه آزاد بروکسل برگزار شده است. این کنفرانس به بررسی بدعت به عنوان پدیده‌ای تاریخی و بررسی نقش آن در ساخت هویت‌های دینی در توحید یهودیت، مسیحیت، اسلام می‌پردازد که ساختار موضوعات آن در چهار محور رویکردهای روش شناختی، گفتمان بدعت نگاری، متعارف بودن بدعت و اشکال سیاسی است.

اشتراک در امر مقدس: نقل و انتقالات، عبادات مختلط، رقابت های بین ادیان

این کتاب به بررسی مسئله اشتراک در امر مقدس می پردازد. وجود اماکن مذهبی، هم موضوع اشتراک و هم اعتراض اعضای مذاهب مختلف تأکید بر سه شیوه مبادلات بین مذهبی است: اول از همه انتقال، فرآیندهای انتقال از دینی به دین دیگر. سپس، مکان‌های مقدس را با هم ترکیب کردند و مؤمنانی را از چندین سنت مذهبی گرد هم آوردند. در نهایت، توازن قوا و رقابت بین گروه های مذهبی، در چارچوب اشتراک مقدسات. با روحیه ای قاطعانه بین رشته ای، کار به عنوان یک سری مطالعات موردی طراحی شده است. هر بار، اینها رویکردهایی هستند که احتمالاً به بحث های جاری در مورد این فضاهای نفوذ متقابل مذهبی دامن می زنند. حرف به مردم شناسان داده شد، اما همچنین به باستانشناسان، مورخان، فیلولوژیست‌ها یا مورخان ادبی.

شخصیت‌های کتاب مقدس در اسلام

این اثر گیوم دی به بررسی شخصیت‌های مشترک یهود، مسیحیت و اسلام، مانند: ابراهیم، عیسی، مریم، مریم مجدلیه، زکریا، یحیی و پطرس (شمعون)، پرداخته است. وی این فرضیه که اسلام به عنوان دینی است که یهودیت و مسیحیت را خلاصه، تصحیح و تکمیل می‌کند را، طرح کننده موضوعی با عنوان «الهیات جانشینی» دانسته که فراتر از ویژگی ایدئولوژیک خود، توجه بدعت شناسان و مورخان دین را نیز به خود جلب کرده است. گیوم دی در این پژوهش از منظر تاریخی شیوه های بیان شخصیت‌های کتاب مقدس در اسلام را بررسی نموده است.

مفاهیم و روش‌ها در مطالعه قرآن

این مقاله به موضوعات روش شناختی در مطالعات قرآنی می پردازد. در ابتدا بر آن است تا با تحلیل تاریخ نگاری توضیح دهد که چرا در مطالعات انجیل و عهد جدید روش های مثمر ثمر مانند نقد صورت و نقد تصحیح در مطالعات قرآنی نادیده گرفته شده است. ثانیاً، کاربرد چنین روش‌هایی را در مجموعه قرآن توجیه می‌کند. ثالثاً، تلاش می کند تا ارتباط نقد ویرایش را از طریق مثال ها نشان دهد.

تاریخ قرآن

این اثر با مشارکت حدود بیست نفر از بهترین متخصصان جهان، ترکیبی در دسترس و دقیق از مطالعات گذشته و تحقیقات فعلی در مورد قرآن، کتاب مقدس مسلمانان، ارائه می دهد. آن‌گونه که در توضیحات کتاب آمده و از عنوانش پیداست، قرآن‌پژوهان فرانسه می‌خواهند تولد قرآن را در تقاطع با سایر سنت‌های رایج در آن زمان بررسی کنند. به نظر می‌رسد محتوای کتاب بسط همان فرضیات تاریخی است که در کتاب «قرآن مورخان» پیرامون قرآن گفته شده است.

اوایل اسلام محیط فرقه ای اواخر باستان؟

در دهه‌های اخیر، پارادایم‌های (الگو واره، سرمشق) جدید درک تاریخی از قرآن و اسلام اولیه را به‌طور اساسی تغییر داده‌اند و بحث‌ها و مجادلات زیادی را برانگیخته‌ است. گیوم دی در این کتاب مجموعه مقالات برگزیده اولین کنفرانس سمینار مطالعات اسلامی اولیه را گردآوری کرده است.

بررسی ریشه های اسلامی، دیدگاه ها و زمینه های جدید

این کتاب، مطالعات منتخبی را که در ابتدا در سمینار مطالعات اسلامی اولیه به اشتراک گذاشته شده اند، گردآوری می کند. هدف این مطالعات کاوش در سپیده دم و تاریخ اولیه اسلام با ابزارهای نقد کتاب مقدس و نیز رویکردهای مطرح شده در مطالعه یهودیت معبد دوم، مسیحیت و خاستگاه خاخام است و از این طریق به مطالعه جدید و بین رشته ای تکوینی کمک می کند. اسلام به عنوان بخشی از فرآیندهای پیچیده شکل گیری هویت دینی در دوران باستان متاخر.

مریم قرآنی و گاهشماری قرآن

گیوم دی در این اثرش به شخصیت برجسته حضرت مریم و اختصاص یه سوره از قرآن به نام ایشان، سوره مریم: 19، اشاره کرده است. وی با استناد به آیات مختلف این سوره، نشان داده که محتوای آن منعکس کننده تعدادی از سنت های مسیحی باستانی پسین مربوط به جشن نقش مریم در ولادت است. گیوم دی در این پژوهش فرضیه‌های مختلف در مورد گاهشماری قرآن و تنظیم احتمالی ترکیب برخی از اجزای آن را بررسی کرده است.

جستارهای وابسته

منابع

  • گیوم دی، وب سایت مرکز بین رشته‌ای مطالعه ادیان (به زبان انگلیسی)، تاریخ درج مطلب: 20 ژوئن 2023 م، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 30 ژوئن 2024 م.
  • گیوم دی، وب سایت دانشگاه آزاد بروکسل (به زبان انگلیسی)، تاریخ درج مطلب: 22 فوریه 2023 م، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 30 ژوئن 2024 م.
  • دین آنلاین، تاریخ درج مطلب: 1 تیر 1399 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 10 تیر 1403 ش.