حسن فدعق
حسن بن محمد فدعق معروف به حسن فدعق (1309-1400ق)، امام و فقیه شافعی از علمای مکه مکرمه است. امامت شافعیان را در مسجدالحرام پس از پدر و جدش بر عهده گرفت و شاهزاده فیصل بن الحسین او را به امامت خود برگزید و در سوریه و عراق با او همراه شد. [۱]
| حسن فدعق | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | حسن بن محمد فدعق |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1309 ق، ۱۲۷۰ ش، ۱۸۹۲ م |
| محل تولد | مکه، عربستان |
| سال درگذشت | 1400 ق، ۱۳۵۸ ش، ۱۹۸۰ م |
| محل درگذشت | مکه، عربستان |
| دین | اسلام، شافعی |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | عالم و فقیه شافعی |
نسب
حسن بن محمد بن عبدالله بن عمر بن حسین بن علوی بن حسین بن فدعق بن محمد بن عبدالله بن مبارک بن عبدالله وطب بن محمد المنفر بن عبدالله بن محمد بن عبدالله باعلوی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسی بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد‌الباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن امام علی بن ابی‌طالب و امام علی، همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است.
وی سی و سومین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم از نسب اوست.
تولد و تربیت
وی در سال 1309 هجری قمری در مکه مکرمه متولد شد و زندگی علمی خود را با حفظ قرآن و فراگیری اصول علوم دینی نزد پدرش و برخی از علمای وقت مکه از جمله شیخ محمد بن عبدالله بافیل از علما و مدرسین باب العتیق مسجدالحرام آغاز کرد و در 9 سالگی نزد او رساله‌های چهارگانه را که عبارتند از «الرسالة الجامعة» و«سلم التوفیق» و«السفینة» و «رسالة الشیخ محمد صالح الریس» حفظ کرد. چند کتاب در عربی، فقه، حدیث، تفسیر و بقیه علوم شرعی را از علمای مسجد اعظم مکه و بزرگان مکه دریافت کرد. از نظر علم و عمل و سیره و التزام، ذاتاً به راه اجداد علوی خود متمایل بود.
سفرها
او چندین بار به حضرموت سفر کرد و در این سفرها از جمعی از شیوخ و رجال علم آموخت و در بسیاری از شهرها حرکت کرد و سلسله اساتید او به سلسله علمای حضرموت متصل شد. او چند بار به کشورهای جنوب شرقی آسیا سفر کرد، بار اول در سال 1321 هجری قمری به همراه پدرش به سمت جاوه و بار دوم در سال 1324 هجری قمری به تنهایی و در این سفر از قدح، سنگاپور و فلیمبان دیدن کرد. سفر خطرناکی که در یک کشتی بادبانی که توسط یک کشتی دیگر کشیده می‌شد، صورت گرفت. بار سوم پس از وفات پدرش در سال 1328 هجری قمری و مدت دو سال در آنجا اقامت گزید و در آن مکان‌ها به تبلیغ دین مشغول شد. بار چهارم در سال 1330 هجری قمری به میدان و فلیمبان و جاکارتا و ایالت قدح سفر کرد که پسر عمویش در آنجا بود سفر کرد. همچنین به بوقور رفت، جایی که معروف است به ایستگاه مردان و از شرق و غرب جهان به آنجا می‌آمدند. و بار پنجم در سال 1343 هجری قمری پس از جنگ جهانی اول از عدن و هندوستان گذشت و مدت دو سال با پسرش محمد در آنجا ماند و بیشتر مدت اقامتش در این سفر در بوگور بود که از آنجا به شرق اندونزی و تیمور کوچ کرد.
سوابق اجرایی
پس از تایید شیخ حرم مکه بنا به درخواست شیخ بسیونی امام ملک حسین به دلیل صلاحیت و استواری او در سفرها امیر فیصل بن الحسین الهاشمی او را دعوت کرد و به عنوان امام خاص خود انتخاب کرد و او را در لشکرکشی‌های خود علیه ترک ها در شام به دنبال اعلام انقلاب اعراب در سال 1334 هجری همراه خود برد. در صفر سال 1335 هجری قمری، سید احمد بن علوی السَقّاف که رئیس دربار ملک حسین بود، با او تماس گرفت و از او خواست که برای امامت شریف فیصل به شمال برود. پس همراه شریف حمزه الفعر به خانه وکیل الاشراف محمد حسین نصیف در جده رفت. پس از آن در تمام مدت ادامه حکمش در شام نزد شریف فیصل ماند تا اینکه حکومت به دست فرانسوی‌ها افتاد، پس به مکه بازگشت. پس از انتخاب شریف فیصل به عنوان پادشاه بر تاج و تخت عراق با او همسفر شد و او را همراهی کرد، سپس در سال 1340 هجری قمری به حجاز بازگشت[۲] و جلسه علمی خود را به نام «الروحة» تأسیس کرد.[۳]
کتاب‌ها
کتاب‌های او عبارتند از:[۴]
- «الفوائد الحسان»
- «أیام فی الشرق الأقصی»
- «نفثات من أقلام الشباب السعودی»
وفات
در اواخر عمرش به دلیل بیماری که سخت او را فرسوده کرده بود از ارتباط با مردم کاست اما تقاضا برای دیدار با او در خانه‌اش بسیار بود. غالباً علما و جوانان و طلاب با بهره‌مندی از راهنمایی‌های حکیمانه دینی در کنار او می‌نشستند و این امر تا زمان مرگش در شب سه‌شنبه دوم ماه مبارک رمضان سال 1400 هجری قمری در مکه ادامه داشت و شب چهارشنبه بعد از نماز عشاء در قبرستان المعلاة در سن 91 سالگی به خاک سپرده شد.[۵]
منابع
"السید حسن بن محمد فدعق 1309-1400هـ". مکاوی.
پانویس
- ↑ أبو هشام, عبدالله بن صدیق (1404 هـ). الأسر الهاشمیة أعیان مکة المحمیة (PDF). جدة، المملکة العربیة السعودیة: تهامة. صفحة 185. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 26 مایو 2020.
- ↑ المشهور, عبدالرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهیرة (PDF). الجزء الأول. جدة، المملکة العربیة السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 360. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 2 ینایر 2020.
- ↑ "السید عبدالله فدعق - نبذة وتعریف". فدعق نت. مؤرشف من الأصل فی 4 أکتوبر 2020.
- ↑ المرعشلی, یوسف عبدالرحمن (1427 هـ). نثر الجواهر والدرر فی علماء القرن الرابع عشر (PDF). بیروت، لبنان: دار المعرفة. صفحة 359. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 12 یونیو 2018.
- ↑ یوسف, محمد خیر رمضان (1422 هـ). تتمة الأعلام للزرکلی (PDF). الجزء الأول. بیروت، لبنان: دار ابن حزم. صفحة 137. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 28 أکتوبر 2018.