محمد احمد الراشد
محمد أحمد الراشد.jpg
نام کاملعبد المنعم صالح العلي العزي
نام‌های دیگرابو عمار
اطلاعات شخصی
سال تولد1938 م، ۱۳۱۶ ش‌، ۱۳۵۶ ق
روز تولد8 ژوئیه
محل تولدبغداد
دیناسلام، اهل‌سنت
استادان
  • شیخ عبدالکریم آل شیخلی
  • شیخ دکتر تقی الدین هلالی
  • شیخ محمد القزالجی الکردی
  • و...
فعالیت‌هااخوان المسلمین

شیخ محمد احمد الراشد، با نام اصلی عبدالمنعم صالح علی العزی و کنیه‌اش «ابو عمار» و محمد احمد الراشد شهرت وی می‌باشد. ایشان یکی از برجسته ترین رهبران اخوان‌المسلمین در عراق است‌که زیر نظر بسیاری از علمای بغداد، از جمله شیخ امجد الزهاوی و شیخ محمد القزالجی است. او پس از جنگ دوم خلیج فارس به اروپا مهاجرت کرد وی یکی از مهم‌ترین نظریه پردازان و نویسندگان نهضت اسلامی به شمار می‌رود و مؤلف کتاب‌های بسیاری است‌که در آن سعی شده روح نهضت با علم اسلامی، نوعی معنویت و تأکید بر اخلاق اسلامی باشد. کتاب‌های او به بسیاری از زبان‌های خارجی ترجمه شده است. شیخ محمد احمد الراشد، از آن دسته از متفکران، وعاظ و مربیان به شمار می‌رود که در طول زندگی خود صاحب کتب و مدرس بوده و هست و فقه را احیا کرده است.

تولد

عبدالمنعم صالح علی العزی در 11 جمادی‌‌‌الثانی1357 هجری قمری منطبق با 8 ژوئیه 1938 در محله الاعظمیه شهر بغداد از طایفه بنی عز که اهل عباده هستند به دنیا آمد. آنها به عامر بن صعصعه (یعنی از اعراب المضریة العدنانیه) باز می‌گردند.

الرشید در طول عمر طولانی خود کتب و نامه‌های فراوانی ارائه کرد که سبک و سیاق تولید آنها نشان از هنرمندی و نویسنده‌ای دارد که ذوق ادبی داشته و کتاب‌های اصلی و منابع معتبر را خوانده است و مطالب آنها را به آن القا کرده است. سبک ادبی دلپذیری که در آن فقط نگاهی اجمالی به فردی می‌بینید که تاریخ را مطالعه کرده و از آن آگاه است و می‌توانید در آن نگاهی اجمالی به فصاحت ادبی و صورت‌بندی هنری او داشته باشید.

تحصیل

  • او دوره ابتدایی را در مدرسه کاربردی دارالمعلمین که معتبرترین مدرسه عراق است، خواند.
  • در هشت سالگی با تشویق برادر بزرگترش مجلات ادبی مانند مجله الانصار و غیره را مطالعه کرد.
  • عبدالمنعم در جوانی به وقار، جدیت، پاکدامنی زبان، صداقت، اطاعت، تعهد و احترام به معلمانش متمایز بود.
  • او در 8 سالگی از رودخانه دجله گذشت و از اوایل کودکی با دوچرخه پرسه می زد مجله الرساله را در دست داشت و بدون اینکه چیزی جز اندکی از آن بفهمد از روی جلد به آن نگاهی می‌انداخت، اما برخی از معانی آن در ضمیر ناخودآگاهش رسوب می‌کرد که خصلت جدیتی را که خداوند متعال در او آفریده بود در او دو چندان کرد.
  • الراشد در دانشکده حقوق دانشگاه بغداد تحصیل کرد و در آنجا اصول فقه، ارث، مسائل طلاق و بخش‌های معاملات را از طریق فقه تطبیقی فرا گرفت که به گسترش درک او از علوم شرعی منجر شد. در سال 1962 پس از میلاد در آنجا فارغ التحصیل شد

اساتید

  • شیخ عبدالکریم آل شیخلی، از علمای سلف است‌که در بسیاری از جنگ‌ها با ملک عبدالعزیز آل سعود(رحمه الله) جنگید و از وی به فراگیری حدیث پرداخت.
  • شیخ دکتر تقی الدین هلالی، عالم معروفی که از آلمان مدرک دکترا گرفت و از وی علوم حدیث را فرا گرفت.
  • شیخ محمد القزالجی الکردی، وی از نخستین شاگردانی بود که در الازهر تحصیل کرد و از سال 1956 میلادی به مدت 3 سال نزد وی ماند و مقدمه‌ای بر علم فقه برای او خواند. کتاب ارشاد در فقه حنفی و سایر مسائل زبانی الرشید هر روز از نماز عصر تا غروب آفتاب با او حضور می یافت.
  • شیخ امجد الزهاوی (رحمه الله ) علمای اعظم عراق از طریق درس مساجد است.
  • شیخ محمد بن حمد الاصافی، او دارای گرایش سلفی است و از اهل نجد که در شهر الزبیر سکونت داشتند، سپس به بغداد حرکت کرد... و علمای دیگری که در عراق فراوان بودند. .
  • الراشد همچنین تحت تأثیر اندیشه محمد محمود الصواف و اشعار شاعر دعوتی ولید الاعظمی قرار گرفت تا دوران معاصر که تحت تأثیر الرافعی، محمود شاکر، عبدالوهاب عزام و بسیاری دیگر بود.

آثار

علم وکالت

  1. نقطه شروع؛
  2. موانع؛
  3. تراشه؛
  4. صنعت زندگی؛
  5. تراک؛
  6. پیام‌های العین؛
  7. روش شناسی آموزش وکالت.

علوم شرعی

  1. دفاع از ابوهریره؛
  2. عقبس از فضایل ابوهریره (که خلاصه ای از دفاع است)؛
  3. تهذیب مسیرهای مسافران؛
  4. تصحیح عقیده طحاوی؛
  5. الفقه‌الله که تصحیح کتاب الغیاثی - تألیف الجوینی است؛
  6. اصول فتوا و اجتهاد کاربردی (چهار جزء)؛
  7. صراط مستقیم ما که اولین پیام از سلسله خطبه‌های تبلیغی است‌که خطبه‌ها را با فقه موعظه آمیخته است و انشاءالله به هفتاد پیام یا بیشتر خواهد رسید؛
  8. افق زیبایی که دومین پیام از سلسله خطبه‌های واعظ است.

درگذشت

شیخ محمد احمد الراشد 6 شهریور 1403 در کشور مالزی بر اثر کهولت سن از دنیا رفت. وی از شخصیت‌های فکری اخوان المسلمین محسوب می شد و اصالت عراقی داشت. وی از سیزده سالگی با اخوان‌المسلمین ارتباط گرفت و در سال 1953 به اخوان‌المسلمین پیوست.

جستارهای وابسته

منابع